اولین دندان نوزاد، در چند ماهگی؟

اگر چه که این زمان بندی به طور گسترده ای متفاوت است، نوزادان اغلب در ۶ ماهگی شروع به دندان درآوردن می کنند. دو دندان پایینی ( دندان های پایین مرکزی) معمولا اول ظاهر می شوند و به دنبال آن دو دندان بالایی (دندان های بالایی مرکزی) ظاهر می شوند. دندان درآوردن معمولا همراه با درد است.

چند روزی است که فرزندتان بیقراری و گریه می‌کند؟ دائم دست شما را در دهان خود می‌برد؟ میلی به غذا خوردن ندارد؟ کافی است به لثه‌های او خصوصا لثه‌های فک بالا به آرامی دست بکشید. بله، فرزندتان دارد اولین دندان‌های خود را در‌می‌آورد. در این مرحله وظیفه و مسئولیت شما به‌عنوان والدین بیش از پیش خواهد شد.

باید بتوانید نوزادتان را آرام کرده و درد او را کاهش دهید تا از این مرحله هم به سلامت گذر کند. شاید نمی‌دانید چطور باید درد فرزندتان را کم کرده و او را آرام کنید. به جای استرس و دستپاچه شدن، کافی است این مطلب را بخوانید تا در چنین مواقعی با تسلط بتوانید از عهده کنترل اوضاع برآیید. ما در کنار شما هستیم تا بگوییم چه کارهایی برای دندان درآوردن فرزندتان انجام دهید.

یکی از کارهایی که برای کاهش درد دندان درآوردن نوزاد می توانید انجام دهید، قرار دادن یک پارچه یا حوله نم دار و سرد بر روی لثه نوزاد است.

کی منتظر رویش دندان‌ها باشیم؟
دندان درآوردن نوزادان معمولا در سنین ۶تا ۲۴ماهگی اتفاق می‌افتد. اما ممکن است در اوایل ۳ماهگی یا حتی اواخر ۱۲ماهگی نیز رخ دهد. دندان‌های تحتانی جلو اول از همه درمی‌آیند، بعد نوبت به دندان‌های فوقانی جلو می‌رسد. تصور کنید نوزاد چه دردی می‌کشد وقتی یک دندان تیز و برجسته در لثه‌های ملتهب و دردناکش رشد می‌کند. تنها کاری که می‌توانید انجام دهید این است که وضع اسفبار، درد و ناراحتی آنها را تصور کنید.
حتی با اینکه دندان درآوردن دردناک است، خیلی از نوزادان گریه نمی‌کنند. درواقع، آنها نمی‌توانند درد و ناراحتی محسوس در اطراف لثه خود را درک کنند، بنابراین گاهی به شکل دیگری با آن برخورد می‌کنند که در هر یک از نوزادان علائم مختلفی دارد. باید به‌عنوان مادر بتوانید زمان دندان درآوردن فرزندتان را از روی علائم آن متوجه شوید و زودتر برای رفع درد و ناراحتی اقدام کنید.

علائم نشان‌دهنده رویش دندان
نوزاد تحریک‌پذیر شده و بیداد می‌کند. ناراحت نباشید، لثه‌های او را بررسی کنید. خواهید دید که نوزاد دارد دندان در‌می‌آورد.
اگر نوزادتان از خوردن و نوشیدن سر باز می‌زند، هرگز به زور به نوزاد غذا ندهید. درد ناشی از دندان درآوردن اشتهای او را کور می‌کند و این یک موضوع طبیعی است. می‌توانید برای اینکه او ضعیف نشود از غذاهای آبکی مثل سوپ و... استفاده کنید.
اگر نوزاد از دهانش حباب خارج می‌کند، این مهم‌ترین نشانه‌ای است که هنگام دندان درآوردن نوزاد مشاهده می‌شود. آب دهان نوزاد به این خاطر سرازیر نمی‌شود که جلوی او دسر، شکلات یا آبنبات می‌خورید؛ او دارد دندان در می‌آورد!
ممکن است انگشتان دست شما یا هر چیزی که نزدیکش باشد را گاز بگیرد. جویدن یا گاز زدن هر چیزی کمک می‌کند که لثه نوزاد تا مدتی تسکین پیدا کند.
نوزاد داد می‌زند و بی‌دلیل صداهای بلندی از خود در می‌آورد. این مسئله جای نگرانی ندارد. این تنها راهی است که می‌تواند دردش را به شما نشان دهد.

چطور دردش را تسکین دهید
وقتی مطمئن شدید که نوزاد دارد دندان درمی‌آورد، سعی کنید از اقدامات زیر برای تسکین لثه دردناک نوزادتان استفاده کنید:

ماساژ لثه:

اگر می‌توانید لبه‌های برجسته دندان نوزاد را ببینید، سعی کنید موقع گریه و شیون با یک انگشت یا پارچه تمیز لثه او را ماساژ دهید. از استعمال هر نوع ژل بی‌حس‌کننده برای تسکین درد نوزاد اکیدا خودداری کنید.

یک پستانک بخرید:

یک پستانک ژله‌ای، آبی یا پلاستیکی برای نوزادتان بخرید. می‌توانید پستانک را در یخچال بگذارید تا سرد شود، اما از منجمد کردن آن خودداری کنید، چون به لثه نوزاد آسیب می‌رساند. می‌توانید از پستانک برای نوزاد استفاده کنید تا با جویدن آن کمی از دردش کاسته شود.

از مواد طبیعی استفاده کنید:

می‌توانید یک تکه سبزی سرد مانند هویج به نوزادتان بدهید تا به آن گاز بزند. اما مراقب باشید! اگر نوزاد یک تکه کوچک از هویج را گاز بزند و بخواهد قورت دهد، این احتمال وجود دارد که دچار خفگی شود. معمولا قدرت نوزاد به کندن هویج نمی‌رسد اما درباره میوه‌های دیگر که نرم‌تر هستند و امکان کنده شدن آنها وجود دارد بیشتر حواس‌تان را جمع کنید.

سر و صورت نوزاد را تمیز نگه دارید:

یک پارچه نرم و تمیز بردارید و بزاق دهان نوزاد را از روی دهان و گردن پاک کنید تا نوزاد دچار بثورات پوستی روی صورت و گردن نشود. زمانی که فرزندتان در حال دندان درآوردن است آب دهان او بیشتر از قبل پوست او را اذیت می‌کند. ‌هر کاری می‌توانید انجام دهید تا نوزاد از درد و ناراحتی رهایی پیدا کند. راه‌های زیادی برای اطمینان از بهداشت دهان و دندان نوزادان وجود دارد.
وقتی اولین سری از دندان‌های نوزاد درآمدند، یادتان باشد که با یک مسواک نرم دندان‌های او را دو بار در روز تمیز کنید.
شیردهی شبانه (چه شیر مادر و چه شیر خشک ) را متوقف کنید تا از پوسیدگی دندان نوزاد جلوگیری شود.

از پارچه حوله‌ای خیس و سرد استفاده کنید:

یکی از روش‌های خوب برای تسکین درد درآوردن دندان است. این پارچه را روی لثه‌های کودک قرار دهید تا بجود.
حتی می‌توانید یک تکه یخ هم میان پارچه بگذارید و محکم ببندید تا خدای نکرده در گلوی کودک نپرد و سپس پارچه را در دهان کودک بگذارید تا بجود.
برای این منظور می‌توانید پارچه را در چای بابونه خیس کنید و در یخچال قرار دهید تا سرد و خنک بماند یا حلقه‌های پلاستیکی که برای دندان درآوردن کودکان است را نیز در یخچال قرار دهید تا سرد شود. سپس به کودک بدهید تا بجود.

دارو آخرین گزینه انتخاب باشد:

سعی کنید از تمام راه‌های ممکن برای تسکین درد و ناراحتی نوزاد استفاده کنید؛ چون هیچ راه دیگری برای برطرف کردن درد ناشی از دندان در‌آوردن وجود ندارد. اگر نوزاد درد شدیدی را تحمل می‌کند، می‌توانید هر ۶یا ۸ساعت یک‌بار از داروی پاراستامول استفاده کنید.
با اینکه شواهد علمی چندانی در این راستا وجود ندارد، گفته می‌شود که هومیوپاتی هم به تسکین درد نوزادان حین دندان درآوردن کمک می‌کند. البته حتما توجه داشته باشید که در این رابطه به پزشک مراجعه کرده و حتما قبل از استفاده از هر نوع دارویی برای فرزندان از پزشک کمک بگیرید.

تب طبیعی است یا نه؟
زمان دندان در آوردن معمولا سطوح ایمنی که از مادر به شیرخوار رسیده، کاهش می‌یابد و کودک کم‌کم خودش باید عناصر ایمنی را بسازد، بنابراین کاهش عناصر ایمنی منتقل‌شده از مادر به کودک می‌تواند دلیلی برای تب یا بروز عفونت باشد که این فقط یک همراهی با دندان ‌درآوردن است و رویش دندان به تنهایی باعث چنین اتفاقی نمی‌شود.
همچنین در کودکانی که مشکل یا بیماری خاصی ندارند، معمولا در محل رویش دندان‌ها خونریزی اتفاق نمی‌افتد. به والدین توصیه می‌کنیم زمانی که کودک دچار مشکلی مانند تب یا اسهال شدید می‌شود، حتما به پزشک مراجعه کنند و این مشکلات را به حساب دندان‌درآوردن نگذارند.

مزایای استفاده از دندان گیر
دندان در آوردن بخشی از زندگی هر نوزاد است و مادران باید قبل از شروع این مرحله درباره آن دانش کافی داشته باشند. دندان‌ها برای این که بیرون بیایند، به لثه نوزاد فشار زیادی وارد می‌کنند. همین باعث می‌شود که نوزاد احساس خارش در لثه‌هایش داشته و بی‌قرار شود؛ برای غلبه بر این بی‌قراری، می‌توان از دندان گیر استفاده کرد.
نوزاد دندان گیر را روی لثه‌هایش می‌کشد و همین باعث می‌شود که خارش لثه‌ها کمتر شده و با دندان گیر سرگرم شود. اگر دندان گیری که می‌خرید رنگی باشد، نوزاد با رنگ‌ها آشنا شده و مهارت‌های شناختی وی تقویت پیدا می‌کند. البته مزایای دندان گیر تنها به همین جا ختم نمی‌شود. اگر دندان گیر در دسترس نوزاد باشد، او هر چیزی را برای مهار کردن خارش لثه‌هایش استفاده نخواهد کرد.

کدام دندانگیر بهتر است؟
زمانی که فرزندتان هنوز دندان در نیاورده و فقط علائم آن را نشان می‌دهد، بهترین زمان برای استفاده از دندانگیر است، اما هنگام استفاده از آن مراقب باشید و به جای انواع ژله‌ای یا پلاستیکی، بهتر است نوع طبیعی آن را تهیه کنید. پیشنهاد ما، استفاده از دندانگیرهای چوبی است که سفت بوده و مواد شیمیایی ندارند.
دندانگیرهای پلاستیکی هم در بازار موجود است که از پلاستیک‌هایی با درجه کیفی پایین درست شده‌اند و زمانی که نوزاد شروع می‌کند به دندان درآوردن قابل استفاده خواهد بود. در این مورد، مواد شیمیایی موجود در آن می‌تواند به عفونت و اسهال او بینجامد. دلایل زیر نشان می‌دهد چرا استفاده از دندانگیر چوبی بهتر از پلاستیکی است:
- برخلاف دندانگیر پلاستیکی، دندانگیرهای چوبی طبیعی بوده و هیچ نوع ماده رنگی شیمیایی ندارند.
- سفتی آن تا حدی است که کودک می‌تواند به‌راحتی آن را گاز بگیرد و به کمک آن لثه‌ خود را بمالد.
- احتمال شکسته شدن بخشی از دندانگیرهای چوبی برحسب اتفاق نسبت به نوع پلاستیکی آن خیلی کمتر است.
اگر می‌توانید لبه‌های برجسته دندان نوزاد را ببینید، سعی کنید موقع گریه و شیون با یک انگشت یا پارچه تمیز لثه او را ماساژ دهید.

راهنمای دندان درآوردن نوزاد به روایت تصویر