سونوگرافی در دوران بارداری، مزایا و معایب

سونوگرافی بارداری روشی برای تصویر برداری از جنین داخل رحم مادر است که بوسیله امواج فراصوت (Ultrasound) انجام می پذیرد. کاربردهای سونوگرافی شامل تعیین جنسیت فرزند، چک کردن ضربان قلب جنین، اطمینان پزشک از سلامتی او و پیشگیری از نقائص مادرزادی می باشد.در برخی موارد، سونوگرافی های بیشتری توصیه می شود: مثلاً در شرایطی که مادر دیابت دارد، فشار خون بالایی دارد، بالای ۳۵ سال سن دارد و یا مشکلاتی در بارداری های قبلی خود داشته است.انواع سونوگرافی بارداری عبارتست از سونوگرافی استاندارد (عمومی ترین شکل سونوگرافی)، سونوگرافی ترانس واژینال (مربوط به بارداری های پرخطر)، اکوکاردیوگرافی جنین (برای تشخیص نقائص قلبی احتمالی جنین)، سونوگرافی سه بعدی (عکس برداری ساده از جنین و تبدیل آنها به عکس های سه بعدی توسط کامپیوتر) و سونوگرافی متحرک یا چهاربعدی (همان سونوگرافی سه بعدی با این تفاوت که حرکات جنین نیز قابل مشاهده است).

به طور معمول از هفته ۱۰ به بعد انتخاب متخصصین، سونوگرافی استاندارد است؛ اگرچه در شرایطی که تشخیص هایی زودتر از هفته ۱۰ مورد نیاز است، مثلاً تشخیص چندقلویی، سلامت جنین، مکان او، وزن او، سلامت جفت، زمان تقریبی زایمان و یا در حاملگی های پرخطر، قبل از هفته ۱۰ برخی متخصصین سونوگرافی از نوع ترانس واژینال را نسخه می کنند.
درباره سونوگرافی سه بعدی و چهاربعدی نیز می توان گفت اگرچه مشاهده تصاویر حاصل از آنها برای پدر و مادر بسیار لذت بخش است، اما خاصیت تشخیصی بیشتری نسبت به سونوگرافی استاندارد ندارند.مطالعات متعددی درباره ارتباط انواع سونوگرافی با وزن کودک در هنگام تولد، سرطان های کودکی، مشکلات شنوایی و... انجام شده است و هیچ ارتباط خاصی بین انجام دادن سونوگرافی و این مشکلات مشاهده نشده است.البته در یک بررسی نشان داده شد چپ دستی در کودکان پسری که مادران آنها در حین بارداری سونوگرافی انجام داده اند، اندکی بیشتر است؛ نتیجه ای که توسط تحقیقات دیگر تایید نشد.در مورد سونوگرافی های سه بعدی و چهاربعدی نیز باید گفت علیرغم شایعات فراوان، از آنجا که تصویر برداری در این روش ها دقیقاً مشابه تصویربرداری در سونوگرافی های معمولی(استاندارد) می باشد،و ساخت تصاویر سه بعدی و چهاربعدی توسط رایانه انجام می شود(و نه در هنگام عکس برداری) بنابراین و طبق نظر مراجع علمی مختلف، هیچ خطری تاکنون برای این نوع سونوگرافی ها هم مشاهده و اثبات نشده است.اغلب خانم های حامله حداقل به 8 ساعت خواب شبانه احتیاج دارند. ممکن است عده ای به استراحت بیشتری نیاز داشته و در طول روز هم استراحت نمایند.

1- ورزش
ورزش هم برای مادر و هم برای جنین مفید است. مهم ترین ورزش، پیاده روی در هوای آزاد است. راه رفتن باعث تقویت عضلات شکم شده و در ماه های آخر به پایین آمدن سر نوزاد در لگن نیز کمک می کند.از انجام ورزش های سنگین که خطر افتادن، زمین خوردن و ضربه را برای مادر در پی دارد، باید اجتناب کرد. شنا در بارداری اشکالی ندارد. ولی بهتر است تحت نظر پزشک خود ورزش کنید.

۲- استراحت
اغلب خانم های حامله حداقل به 8 ساعت خواب شبانه احتیاج دارند. ممکن است عده ای به استراحت بیشتری نیاز داشته و در طول روز هم استراحت نمایند.اگر شغل خانم حامله نیاز به ایستادن زیاد دارد، باید هر چند مدت یک بار، چند دقیقه بنشیند و پاهای خود را بالا نگه دارد
و چشم هایش را ببندد و چند دقیقه استراحت نماید. اگر شغل خانم حامله نیاز به نشستن زیاد دارد، باید در هر ساعت چند قدمی راه برود.زنان باردار باید از پوشیدن جوراب های تنگ که جریان خون پاها را مختل می کنند و باعث بزرگ شدن سیاهرگ‌های پا و ایجاد واریس می شوند، خودداری نمایند

۳- استحمام
معمولا خانم های حامله بیشتر عرق می کنند و به علت تغییرات هورمونی، ترشحات تناسلی بیشتری دارند. استحمام روزانه نه تنها آرامبخش است، بلکه از عفونت های مختلف نیز جلوگیری می نماید.موقع حمام کردن از آب ولرم استفاده نمایید، چرا که آب داغ خصوصا در سه ماهه اول و آخر حاملگی موجب سرگیجه می شود. دوش گرفتن هر روز به مدت کوتاه توصیه می شود.

4- مراقبت از دندان ها
به محض اطمینان از حامله بودن، به دندانپزشک مراجعه نمایید تا لثه ها و دندان‌های تان معاینه شود. حداقل یک بار در روز دندان های خود را مسواک بزنید (مخصوصا قبل از خواب). از خوردن شیرینی و آب نبات های سفت و نوشابه های رنگی و گازدار خودداری کنید.

۵- لباس خانم باردار
از ماه چهارم به بعد لباس های راحت و گشاد بپوشید. از کمربند و سینه بند تنگ استفاده نکنید.از پوشیدن جوراب های تنگ که جریان خون پاها را مختل می کنند و باعث بزرگ شدن سیاهرگ‌های پا و ایجاد واریس می شوند، خودداری نمایید.

6- مراقبت از پستان‌ها
حدود ماه سوم و چهارم حاملگی بایستی از سینه‌بندهای بزرگتر از اندازه معمول استفاده شود.از ماه پنجم حاملگی به بعد ممکن است مایع زرد و شفافی که آغوز نامیده می شود، از پستان زن باردار ترشح شود. این ترشحات ممکن است در اطراف نوک پستان بماند و خشک شود.فقط با آب ولرم نوک پستان ها را شستشو دهید، چرا که صابون و الکل باعث خشکی پوست و حتی زخم و ترک نوک پستان می شود.

۷- روابط زناشویی
اگر خانمی سابقه سقط و خونریزی، پارگی زودرس کیسه آب و یا زایمان زودرس دارد، روابط زناشویی برای او به خصوص در سه ماهه اول حاملگی بطور قابل ملاحظه ای محدود می شود. در غیر این صورت داشتن روابط زناشویی در حاملگی آزاد است.در طول ماه آخر بارداری بهتر است از آمیزش خودداری شود.یک خانم باردار، تا آخر بارداری خود نباید بیش از 10 تا 12 کیلوگرم اضافه وزن پیدا کند. چاقی زیاد ممکن است باعث بروز مشکلاتی در حاملگی و زایمان آنها شود

8- مسافرت
قبل از مسافرت با پزشک مشورت نمایید. چنانچه مسیرهای طولانی را با اتومبیل طی می کنید، هر دو ساعت یکبار از ماشین پیاده شده و چند قدم راه بروید.در اواخر حاملگی مسافرت های طولانی توصیه نمی شود.استفاده از کمربند ایمنی توصیه می شود.