کم خونی در دوران بارداری، قابل انتقاله به جنین؟

شایع‎ترین عللی کم‎خونی در زنان عبارتند از: سو‎ تغذیه، حاملگی‎های متعدد و با فاصله کم، خونریزی‎های دوره بارداری، زایمان و پس از زایمان، بیماری‎های خونی مانند تالاسمی، بیماری‎های انگلی مثل مالاریا و بیماری‎های گوارشی. کم‎خونی یک بیماری مهم، شایع و قابل پیشگیری است که می‎تواند عوارض قابل توجهی برای مادر و جنین به همراه داشته باشد. شیوع کم‎خونی در زنان در سنین باروری، به علت خونریزی قاعدگی و بارداری، بیشتر و در برخی کشورها به‎علت تغذیه نادرست و مصرف نکردن آهن، شایع‎تر است. هرگونه اختلال ایجاد کننده کم‎خونی که در زنان واقع در سنین باروری دیده می‎شود، ممکن است در طول حاملگی رخ دهد. کم‎خونی در بارداری، علاوه بر این‎که سلامت مادر را تهدید می‎کند، سلامت جنین را نیز تحت تأثیر قرار می‎دهد. در مادران کم‎خون، احتمال زایمان زودرس و محدودیت رشد جنین افزایش می‎یابد. کم‎خونی فقر آهن، گرچه روی هموگلوبین جنین تأثیر نمی‎گذارد اما می‎تواند منجر به اختلال رشد رحمی، خستگی زودرس، سرگیجه و ... در مادر گردد. برخی از مطالعات نیز نشان می‎دهد که خطر مرگ‎ومیر نوزاد در زنان مبتلا به کم‎خونی شدید، در مقایسه با سایر زنان، ۳ برابر افزایش می‎یابد. در اثر حاملگی و رشد جنین در داخل رحم، میزان نیاز زن باردار به آهن، افزایش می‎یابد چون مقداری از آهن بدن مادر، توسط جفت و جنین مصرف می‎شود و مقداری نیز صرف افزایش حجم خون مادر می‎شود. این مقادیر مصرفی آهن در حاملگی در زنانی که ذخیره کافی آهن دارند و یا از رژیم غذایی سالم برخوردار هستند و مکمل آهن مصرف می‎کنند، مشکلی ایجاد نمی‎کند اما چون اکثر زنان ذخیره کافی آهن ندارند، باید در دوران بارداری، به میزان بیشتری مکمل آهن دریافت کنند. شایع‎ترین عللی که موجب کم‎خونی در زنان می‎شود، عبارتند از: سوء‎تغذیه، حاملگی‎های متعدد و با فاصله کم، خونریزی‎های دوران بارداری، زایمان و پس از زایمان، بیماری‎های خونی مانند تالاسمی، بیماری‎های انگلی مثل مالاریا و بیماری‎های گوارشی است.

زنانی که کم‎خون هستند، توانایی تحمل خونریزی عادی پس از زایمان را ندارند، از این‎رو نیاز به توجه ویژه دارند. علاوه بر این، مصرف ناکافی منابع غذایی دارای آهن، سابقه خونریزی شدید در قاعدگی‎ها یا بارداری‎های قبلی، تعداد زیاد بارداری و بارداری مجدد با فاصله کمتر از ۳ سال،احتمال ابتلا به کم‎خونی فقر آهن را افزایش می‎دهد. زنان کم‎خون باید قبل از باردار شدن، درمان شوند اما چنانچه حامله شوند، باید تحت نظر پزشک باشند و یا میزان بیشتری از قرص آهن استفاده کنند تا کمبود آهن و نیازهای بدن مادر و جنین را جبران کند. به دلیل این‎که میزان آهن منتقل شده به جنین، در مادران مبتلا به فقر آهن با مقدار منتقل شده در مادران طبیعی، مشابه است، حتی نوزادی که از مادر شدیداً کم‎خون، متولد می‎شود، دچار کم‎خونی فقر آهن نمی‎شود اما بین میزان ذخایر آهن بدن نوزاد با شرایط مادر از نظر میزان آهن، ارتباط وجود دارد.

نکته قابل توجه این است که علائم کم‎خونی شامل خستگی، ضعف، رنگ‎پریدگی در ناحیه پوست، زبان و مخاط، پلک چشم و بستر ناخن، تنگی نفس و تپش قلب، ناتوانی در فعالیت و خواب‎آلودگی است. بدیهی است با بروز این علائم در زنان باردار، حتماً باید به پزشک مراجعه شود.