تشخیص سرطان تخمدان، شانس زندگی چقدر است؟

سرطان تخمدان به هرگونه رشد سرطانی که در تخمدان رخ می‌دهد اطلاق می‌شود. اکثر سرطان‌های تخمدان در اپیتلیوم (پوشش بیرونی) تخمدان ایجاد می‌شوند.

با اینکه سرطان تخمدان پنجمین دلیل شایع مرگ ناشی از سرطان در زنان بوده و در میان سرطان‌های زنان (رحم، دهانه رحم، تخمدان)، بالاترین میزان مرگ و میر را دارد، اما در صورت تشخیص زود هنگام، پیش از گسترش تومور، میزان زنده ماندن تا ۵ سال ۹۴ درصد است.

علائم

در مراحل اولیه، سرطان تخمدان معمولاً چند علامت معدود مشاهده می‌شود و در بسیاری از موارد، هیچ‌گونه علائمی وجود ندارد. بیماران اغلب نشانه‌های خود را به شرایط دیگر مانند سندرم پیش از قاعدگی، سندرم روده تحریک‌پذیر، و یا یک مشکل موقتی مثانه. نسبت می‌دهند. تفاوت اصلی بین سرطان تخمدان و سایر اختلالات احتمالی، بدتر شدن مداوم و تدریجی علائم است. در زیر نمونه‌هایی از علائم احتمالی اولیه سرطان تخمدان ارائه شده‌اند:

-درد در لگن

-درد قسمت پایینی بدن

-درد پایین شکم

-کمر درد

-سوء هاضمه یا سوزش معده

-احساس سیری سریع هنگام غذا خوردن

-تکرر ادرار و نیاز اضطراری به دفع ادرار

-درد هنگام مقاربت

-تغییر در عادات روده، مانند یبوست

با پیشرفت سرطان تخمدان، امکان بروز این علائم نیز وجود دارد:

-حالت تهوع

-کاهش وزن

-تنگی نفس

-خستگی

-کاهش اشتها

اگر فرد دچار نفخ، فشار، یا درد در شکم یا لگن خود شود بطوری که بیشتر از چند هفته ماندگار باشند، باید بلافاصله به پزشک مراجعه کند.

دلایل

با اینکه می‌دانیم که سرطان تخمدان، مانند بسیاری از سرطان‌های دیگر در اثر تقسیم و تکثیر سلول‌ها ایجاد می‌شود، اما هیچ‌کس به طور قطعی نمی‌داند که دلیل سرطان تخمدان چیست. با این حال، می‌دانیم که عوامل خطر زیر موجب افزایش احتمال ابتلا به این بیماری می‌شوند:

سابقه خانوادگی

زنانی که دارای خویشاوندان نزدیک مبتلا به سرطان تخمدان یا سرطان سینه هستند، در مقایسه با زنان دیگر بیشتر در معرض خطر بالاتر ابتلا به سرطان تخمدان هستند. آزمایش ژنتیک می‌تواند تعیین کند که آیا فرد حامل ژن‌های خاص که موجب افزایش خطر می‌شوند است یا خیر.

سن

اکثر سرطان‌های تخمدان در زنان بالای ۶۵ سال رخ می‌دهند.

تعداد بالای کل تخمک‌گذاری در طول عمر

رابطه‌ای بین تعداد کل تخمک‌گذاری در طول زندگی یک زن و خطر ابتلا به سرطان تخمدان وجود دارد. چهار عامل اصلی در این مورد تاثیرگذار هستند:

-هر چه زن بیشتر باردار شود خطر ابتلا به سرطان رحم در او کمتر است.

-زنانی که هرگز از قرص‎ ضد بارداری استفاده نکرده‌اند خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری دارند.

-زنانی که در سنین پایین دوره‌ی قاعده‌گی آنها شروع شده باشد بیشتر در معرض خطر هستند.

-زنانی که یائسگی آنها دیرتر از حد معمول شروع شود، بیشتر در معرض خطر هستند.

درمان ناباروری یا باروری

برخی مطالعات بین درمان ناباروری و خطر بیشتر ابتلا به سرطان تخمدان ارتباطی یافته‌اند. هیچ کس نمی‌داند که آیا این خطر به دلیل درمان ناباروری، خود ناباروری و یا هر دو است.

سرطان سینه

در زنانی که سرطان سینه تشخیص داده شده است خطر ابتلا به سرطان تخمدان بیشتر است.

اچ آر تی (درمان با جایگزینی هورمون)

هورمون‌ درمانی کمی خطر ابتلا به سرطان تخمدان زنان را افزایش می‌دهد. متخصصین عقیده دارند که هر چه هورمون‌درمانی بیشتر طول بکشد، خطر افزایش می‌یابد و با توقف درمان به حالت طبیعی باز می‌گردد.

چاقی یا اضافه وزن

چاق بودن یا اضافه وزن خطر ابتلا به بسیاری از سرطان‌ها را افزایش می‌دهد.

اندومتروز

زنانی که دچار اندومتریوز هستند در مقایسه با زنان دیگر تقریباً ۳۰ درصد بیشتر در خطر ابتلا به سرطان تخمدان هستند.

تشخیص

پزشک یک معاینه واژنی انجام داده و هر نوع ناهنجاری قابل مشاهده در رحم یا تخمدان‌ها را بررسی می‌کند. همچنین سابقه‌ی پزشکی و خانوادگی بیمار را نیز بررسی می‎‌کند. بعد از تشخیص سرطان تخمدان، پزشک مرحله و درجه‌ی بیماری را مشخص می‌کند. مرحله سرطان به معنی گسترش سرطان است در حالی که درجه‌ی آن به چگونگی ظاهر سلول‌های سرطانی در زیر میکروسکوپ اشاره دارد اینکه شبیه به سلول‌های نرمال هستند یا بدخیم می‌باشند. با شناسایی مرحله و درجه سرطان، پزشک قادر به تصمیم‌گیری در مورد بهترین درمان خواهد بود. مرحله و درجه سرطان تخمدان به تنهایی نمی‌تواند چگونگی پیشرفت آن را پیش‌بینی کند. آزمایش‌های زیر برای تشخیص سرطان تخمدان مورد استفاده قرار می‌گیرند:

-آزمایش خون

-سونوگرافی

-لاپاراسکوپی: لاپاروسکوپ (لوله‌ای باریک با یک دوربین در انتهای آن) از طریق یک برش کوچک در پایین شکم در داخل بدن بیمار قرار می‌گیرد.

-کولونوسکوپی: در صورتی که بیمار خونریزی از مقعد و یا یبوست داشته باشد، پزشک ممکن است از کولونوسکوپی برای معاینه روده بزرگ (کولون) استفاده کند. این آزمایش همیشه استفاده نمی‌شود.

-آسپیراسیون مایع شکمی: اگر شکم بیمار متورم باشد این آزمایش انجام می‌شود. افزایش تجمع مایع در شکم ممکن است نشان دهنده‌ی این باشد که سرطان تخمدان گسترش یافته است.

-سی تی اسکن

-ام آر آی

درمان

درمان سرطان تخمدان شامل جراحی، شیمی‌درمانی، ترکیبی از جراحی و شیمی‌درمانی و گاهی اوقات پرتو درمانی است. نوع درمان بستگی به عوامل زیادی دارد از جمله نوع سرطان تخمدان، مرحله و درجه بیماری و نیز وضعیت کلی سلامتی بیمار.

جراحی

برداشتن سرطان از طریق جراحی در اکثریت قریب به اتفاق موارد سرطان تخمدان انجام می‌شود و اغلب اولین درمانی است که برای بیمار توصیه می‌شود. به جز در مواردی که سرطان تخمدان دارای درجه بسیار پایینی باشد، بیمار نیاز به یک عمل گسترده دارد که شامل برداشتن تخمدان‌ها، لوله‌های فالوپ، رحم، غدد لنفاوی مجاور و امنتوم (یک چین از بافت چربی در شکم) می‌باشد. این عمل که گاهی اوقات تحت عنوان هیسترکتومی کامل و برداشتن دوطرفه تخمدان‌ها و لوله‌های رحم شناخته می‌شود، به این معنی است که زن بلافاصله وارد یائسگی می‌شود. در صورتی که سرطان محدود به تنها یکی از دو تخمدان باشد، ممکن است جراح تخمدان دارای مشکل و لوله فالوپ متصل به آن را بردارد. در این صورت احتمال باردار شدن زن وجود دارد. اگر هر دو تخمدان برداشته شوند احتمال بارداری از بین می‌رود. این نوع جراحی نیاز به بستری در بیمارستان به مدت ۳ تا ۷ روز و نیز یک دوره بهبودی ۴ تا ۶ هفته‌ای پس از مراجعت بیمار به منزل دارد.

شیمی درمانی

شیمی‌درمانی به معنی استفاده از داروهای شیمیایی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی است. داروی سیتوتوکسیک (دارویی که برای سلول‌ها سمی است) از تقسیم و رشد سلول‌ها جلوگیری می‌کند. شیمی‌درمانی برای سرطان تخمدان مانند دیگر سرطان‌ها به منظور هدف قرار دادن سلول‌های سرطانی که عمل جراحی قادر به از بین بردن آنها نبوده است، استفاده می‌شود. درمان معمولاً شامل ۳ تا ۶ جلسه شیمی درمانی است که در فواصل ۳ تا ۴ هفته‌ای انجام می‌شوند تا بدن فرصت بهبودی پیدا کند. در صورتی که سرطان بازگردد یا مجدداً شروع به رشد کند، ممکن است از شیمی‌ درمانی برای کوچک کردن آن استفاده شود.

درمان هدفمند

داروهای جدیدتری در حال تهیه هستند که بصورت مستقیم مسیرهای خاص (یا عملکردهای لازم) در سلول‌های سرطانی را هدف قرار می‌دهند. این داروها شامل بواسیزوماب و اولاپاریب هستند. مزیت آنها نسبت به شیمی‌درمانی این است که میزان آسیب به سلول‌های نرمال را محدود کرده و بنابراین عوارض احتمالی شایع کاهش می‌یابند.

هورمون درمانی

هورمون‌درمانی ممکن است به منظور پیشگیری از رسیدن استروژن به سلول‌های سرطانی به برنامه‌ی درمانی اضافه شود. قطع کردن جریان استروژن موجب کند شدن رشد سلول‌های سرطانی می‌گردد.

نظارت بر واکنش نسبت به شیمی‌درمانی

آزمایش‌هایی برای تعیین چگونگی تاثیر شیمی‌درمانی انجام می‌شوند. این آزمایش‌ها شامل آزمایش‌های خون و تصویربرداری برای مشاهده کوچک شدن تومورها می‌باشند. گاهی اوقات ممکن است جراح بخواهد بار دیگر داخل بدن را مشاهده کند. اگر تمام آزمایش‌ها نشان‌دهنده‌ی از بین رفتن سرطان باشند، به معنی فروکش کردن بیماری است و در واقع سرطان تحت کنترل می‌باشد. در صورتی که سرطان همچنان پس از شیمی‌درمانی وجود داشته باشد، پزشکان درمان‌های دیگری را انتخاب می‌کنند.