کمردرد های دوران بارداری، مهم هستند؟

کمردرد، یکی از مشکلات شایع زنان در بارداری است که از مهم‌ترین علل موثر در بروز آن می‌توان به تغییرات هورمونی، افزایش وزن، تغییر در قامت و وضعیت بدن، ضعف ماهیچه‌های شکمی و کشیدگی عضلات کمر و همچنین استرس اشاره کرد. از جمله تغییرات هورمونی، ترشح هورمون ریلکسین حین بارداری است که منجر به شلی لیگامان‌های ناحیه لگن و همچنین تاثیر بر تاندون‌های ستون فقرات می‌شود که در نهایت با عدم ثبات و درد در ناحیه کمر همراه است.
بیشتر از دوسوم زنان در طول بارداری کمردرد را با شدت‌های مختلف تجربه می‌کنند. اگرچه شروع این نوع کمردردها بین ماه‌های پنجم تا هفتم باداری است ولی در صورت وجود سابقه کمردرد پیش از بارداری، شروع آن می‌تواند از ماه دوم تا سوم هم باشد. در گفت‌وگویی با پروفسور کامران آزما، متخصص طب فیزیکی و توانبخشی و استاد دانشگاه به این مساله که آیا کمردردهای زمان بارداری مهم هستند یا نه؟! اشاره می‌کنیم.

آیا کمردردهای زمان بارداری مهم هستند؟
ناحیه‌ای که دردکمر در آن بروز کند، متفاوت است و می‌تواند تا حد زیادی به تشخیص علت کمک کند. شایع‌ترین محل و نوع درد کمر، دردی در ناحیه باسن و نشیمنگاه، دنباچه یا پایین‌ترین قسمت کمر است که می‌تواند یک طرفه یا دوطرفه باشد و گاهی تا پشت نواحی ران هم انتشار یابد. بیشتر مبتلایان عنوان می‌کنند دردشان در حین سوار و پیاده شدن از خودرو، غلت زدن در رختخواب، استفاده از پله یا دویدن و پیاده‌روی سریع تشدید می‌شود. اینگونه دردها معمولا با استراحت بلافاصله کم نمی‌شود و تعدادی از زنان از خشکی صبحگاهی هم شکایت دارند. منشا این نوع درد که میزان شیوع آن تا چهار برابر دیگر انواع کمردرد در بارداری است، از لگن و مفاصل لگنی است و می‌تواند تا مدتی بعد از خاتمه بارداری هم ادامه یابد. البته برخلاف سایر انواع کمردرد میزان توانمندی و آمادگی جسمانی لزوما باعث کاهش احتمال بروز آن نمی‌شود. در عوض انجام کارهایی که مستلزم نشستن یا ایستادن طولانی‌مدت بخصوص در وضعیت نادرست و خمیده است، ریسک ایجاد آن را افزایش می‌دهد.
نوع دیگری از کمردرد در زمان بارداری، درد در ناحیه مرکزی و بالاتر از لگن است که می‌تواند موضعی بوده یا تا ناحیه ساق و پنجه‌ها انتشار یابد. این نوع کمردرد، بیشتر شبیه کمردردهایی است که احیانا زنان قبل از بارداری تجربه کر‌ده‌اند. شدت آن در پایان روز بیشتر است و انجام فعالیت‌هایی نظیر خم و راست شدن‌های مکرر برای بلندکردن و حمل وسیله آن را تشدید می‌کند.
در مورد آنچه هم که اصطلاحا به آن دردهای سیاتیکی گفته می‌شود، باید گفت این نوع درد در بارداری زیاد شایع نیست. خود بارداری هم لزوما باعث افزایش احتمال ایجاد آن نمی‌شود ولی نشستن‌های طولانی و در وضعیت‌های نامناسب قرارگرفتن می‌تواند احتمال ایجاد آن را افزایش دهد. خوشبختانه بیشتر این نوع دردها گذرا هستند و با مراقبت و درمان حدود نیمی از افراد بعد از ۱۰ روز تا دو هفته و تا سه‌چهارم زنان باردار، بعد از یک تا سه ماه از شروع دردهای سیاتیکی بهبود می‌یابند.
اگرچه شکایت از دردکمر، شایع است و عمدتا فرایند بارداری را مختل نمی‌کنند ولی در مواردی از جمله شروع حاد و شدید درد چه به دنبال ضربه، افتادن یا تصادف خودرو و چه بدون علت واضح که می‌تواند نشانه نادری از مشکلات بارداری باشد، باید حتما به پزشک مراجعه کرد. همچنین اگر شکایت خانم بارداری از درد مبهم در ناحیه کمر و پهلوها همراه با تب باشد با احتمال عفونت مجاری ادراری باید به پزشک مراجعه کند. انتشار ناگهانی درد تیر کشنده تا پنجه پا یا کرختی و سوزن سوزن شدن پا یا همراهی با خونریزی و لکه بینی نیز جز کمردردهای مهم محسوب می‌شود.