الگوی تغذیه کودک، نکات مهم

الگوی تغذیه ای کودکان یکی از مهم ترین فاکتور های سلامتی آنهاست. یک الگوی تغذیه ای خوب می تواند سبب رشد مناسب و داشتن جسم سالم کودک شما شود. رژیم غذایی که شما مورد مصرف قرار می دهید می بایست تمام نیاز های بدن شما را برطرف کند. اشتهای کودک تعیین کننده میزان رشد و دریافت مواد مغذی او است.
مصرف شیر درکودکان از یک سالگی شروع به کاهش می‌یابد و درسال بعد دریافت سبزیجات کم می شود و از طرف دیگر مصرف غلات، حبوبات و شیرینی‌ها بیشتر می‌شود.کودکان منابع پروتئینی نرم‌تر را به گوشت که جویدن آن سخت‌تر است ترجیح می‌دهند. در حالی که گوشت‌ها منابع غنی‌تری از پروتئین‌ها هستند.در هر سن و جنس، تنوع زیادی در دریافت مواد مغذی در کودکان سالم دیده می‌شود.
مسئله دیگر این است که کودکان شیر کمتری می‌نوشند و بیشتر آن شیر کم چربی و بدون چربی است و به احتمال زیاد دریافت کلسیم، ویتامین D ویتامین E، منیزیم و ویتامین A کودکان کمتر از حد مورد نیاز است.غذاهای حاوی مواد مغذی کم (نظیر نوشابه‌ها، دسر‌ها، شیرین‌کننده‌ها و اسنک‌های نمکی) جایگزین مواد مغذی در کودکان شده‌اند.

عمده ترین مواردی که بر دریافت غذا در کودکان تاثیر می‌گذارد، عبارتند از: محیط خانواده، روندهای اجتمایی، رسانه‌ها، فشارهای محیطی و بیماری. شناختن صحیح این عوامل به شما کمک می کندتا کودک دلبندتان الگوی غذایی سالم‌تری را در آینده داشته باشد.
محیط خانواده
در کودکان نوپا و پیش دبستانی خانواده مهمترین الگو و بیشترین تاثیر را در شکل گیری عادتهای غذایی کودک دارد .نگرش‌های غذایی والدین می‌توانند عوامل پیش‌بینی خوبی جهت علاقه یا عدم علاقه به غذا و پیچیدگی رژیم در کودکان سنین مدرسه ابتدائی باشند.شباهتهای بین عادت های غذایی کودکان با والدین احتمالا نشان دهنده اثرات ژنتیکی و محیطی است.
کودکان توانایی غریزی برای انتخاب یک رژیم متعادل و مغذی را ندارند و وقتی چنین غذاهایی در دسترس آنها قرار گیرد، آنها را انتخاب خواهند کرد.امروزه خانواده‌ها کمتر با هم غذا می‌خورند که قسمتی به خاطر برنامه کاری آنها، مصرف غذای جلوی تلویزیون و کاهش زمان تهیه و مصرف غذا در خانه است.کودکان مدرسه‌ای و نوجوانان که همراه والدین خود شام می‌خورند، مقدار بیشتری میوه و سبزی استفاده میکنند و غذای سرخ شده کمتری را مصرف می کنند.
محیط مناسب برای خوردن غذابایدطوری باشد که همراه با زمان کافی، آرامش و صحبت‌های خانوادگی باشد محیطی که غذا در آن صرف می‌شود و نیز زمان غذا خوردن نگرش‌های غذا و غذا خوردن را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

همچنان که کودک بزرگ می‌شود، دنیای او نیز بزرگ‌ترمی شود و ارتباطات اجتماعی او نیز مهم‌تر می‌شود.تاثیر دوستان بر انتخاب غذا و طرز نگرش کودک تاثیر می‌گذارد که در نتیجه ممکن است کودک غذایی را درخواست کرده یا دیگر استفاده نکند. شرکت او در غذاخوری مدرسه بیشتر بستگی به عکس‌العمل دوستانش دارد تا فهرست غذا. رفتارهای مثبت، از قبیل تمایل برای امتحان غذاهای جدید، باید در او تشویق شود. والدین باید اثرات نامطلوب را محدود نموده، ولی بمنظور پیشگیری از اثرات نامطلوب از نزاع بپرهیزند و صبور باشند.

تلویزیون به خاطر اینکه باعث کاهش فعالیت و استفاده غیرفعالانه کودک می‌شود ممکن است به رشد و تکامل او ضرر بزند. علاوه بر آن تماشای تلویزیون و محیط متنوع آن، که باعث افزایش تمایل به غذا می‌شود عوامل زمینه‌ساز چاقی در کودکان و بزرگسالان است.بعلاوه نوع غذاهایی که در هنگام تماشای تلویزیون مصرف می‌شود، می‌تواند در افزایش پوسیدگی دندان نقش داشته باشد، زیرا دندان‌ها به طور مداوم در معرض کربوهیدرات‌های متراکم و غذا‌هایی غنی از شکر قراردارند. کودکان کوچک‌تر اغلب نمی‌توانند بین پیام‌های تبلیغاتی و برنامه‌های عادی تفاوتی قایل شوند و در واقع توجه بیشتری به تبلیغات دارند.
امروزه به خوبی می‌دانیم که وضعیت تغذیه‌ای کودکان در پاسخ دهی و رفتارهای اجتماعی کودک بسیا ر تاثیر خواهد داشت.یک ارتباط غذایی خوب، شامل تقسیم مسولیت بین والدین و کودکان است. به طوری که شناخت صحیح تغییرات الگو غذایی کودکان و سوق دادن کودک به سمت عادت‌های صحیح بسیار اهمیت دارد.برنامه غذایی مناسب کودکان سنین زیر ۵ سال باید روزانه حاوی تمام گروه های غذایی اصلی شامل نان و غلات ، میوه ها و سبزی ها شیر و لبنیات و گوشت و جانشین ها باشد .

تعداد وعده های غذایی
کودک باید در روز حداقل ۵ وعده غذا شامل سه وعده اصلی و دو میان وعده بخورد. صبحانه کودک مهم ترین وعده غذایی او است و مصرف آن موجب یادگیری بهتر و دقت بیشتر درکودک میشود. برنامه غذایی کودک را باید طوری تنظیم کرد که صبحانه را با سایر افراد خانواده بخورد تا عادت به صبحانه خوردن دراو ایجاد شود.

میان وعده غذای مختصری است که بین دو وعده اصلی به کودک داده می شود. به این دلیل که معده کودک کوچک است ولی نیاز او به انرژی زیاد می باشد، با خوردن سه وعده اصلی غذا نیازهایش تامین نمی شود. باید به یاد داشت که میان وعده تنها سهم کوچکی در تامین نیازهای غذایی کودک دارد و هیچ گاه جای وعده اصلی را نخواهد گرفت. بنابراین میان وعده ها باید بین وعده اصلی به کودک داده شود به طوری که ۲-۳ ساعت با وعده اصلی غذایی فاصله داشته باشد.
میان وعده هایی مانند شیر پاستوریزه یا جوشیده، نان و پنیر، خرما، بیسکویت، میوه و خشکبار مانند بادام، پسته، گردو، کشمش، توت خشک و… برای تغذیه کودک مناسب هستند. از دادن تنقلاتی مانند پفک، یخمک، چیپس و …. که ارزش تغذیه ای آن ها کم است باید خودداری کرد چون خوردن این مواد غذایی اشتهای کودک را کم می کند که در این صورت نمی تواند غذای اصلی را بخورد.

- کودک باید در زمان خوردن در وضعیت راحتی قرار گیرد و غذا نزدیک او باشد تا کودک بتواند به راحتی بدون این که تحت فشار باشد، غذا بخورد.
- بشقاب و لوازم غذا خوردن باید از جنس نشکن باشد. زیرا در صورت شکستن ظرف کودک امکان دارد کودک احساس یاس کند یا والدین عصبانی شوند.
- رنگ مواد غذایی در اشتهای کودک و علاقه او به غذا تاثیر می گذارد. خوردن غذاهایی با رنگ های سبز، نارنجی و زرد برای کودک جالب است. به عنوان مثال می توان از سبزی های برگ سبز و یا هویج و گوجه فرنگی استفاده کرد.
- به کودک آب میوه صنعتی ندهید از آب میوه طبیعی استفاده کنید زیرا به آب میوه های صنعتی مواد قندی، رنگ ،ماده معطر ومواد نگهدارنده اضافه میکنند.
- غذا خوردن در یک ساعت معین سبب تحریک اشتهای کودک می شود.
- خستگی کودک مهمترین عامل از بین بردن اشها ی اوست. بهتر است بعد از استراحت به کودک غذا بدهید.
- دادن وقت کافی به کودک برای صرف غذا بسیار مهم است بهتر است از شتاب و عجله در هنگام غذا خوردن خودداری کنید.
- به کودک غذای یکنواخت و تکراری ندهید. حتی اگر غذای مورد علاقه کودک، پشت سرهم به او داده شود، کودک از خوردن آن خودداری می کند.
- کودک را با انواع غذاهای مختلف آشناکنید. بهتر است غذای جدید را ابتدا یک فرد بزرگتر خانواده بخورد تا الگویی برای کودک باشد.
- بی تحرکی، خواب ناکافی و بیماری کودک موجب بی اشتهایی و غذا نخوردن در کودک می شود.