تپش قلب در بارداری، عادی است؟

قلب انسان به طور متوسط ۶۰ تا ۱۰۰ بار در دقیقه می زند. ضربانی که فراتر از این محدوده باشد، یک ضربان قلب تند محسوب می شود. تپش قلب در بارداری معمولاً به صورت مقطعی دیده می شود.
در صورت داشتن یک ضربان قلب سریع، ممکن است احساس کنید که قلب شما در حال تپش و لرزش بوده و یا در حال شرکت در یک مسابقه است. در این مطلب سعی بر این است که درک صحیحی از وجود احتمالی ضربان قلب سریع در دوران بارداری حاصل نموده و راهکارهایی برای تسکین و کمک به خودتان در این شرایط پیدا کنید.

آیا ضربان قلب بالا در دوران بارداری عادی است؟
افزایش ضربان قلب تا ۱۰۰ بار در دقیقه و گاهی کمی بالاتر در این دوران طبیعی است. این وضعیت تحت عنوان تاکی کاردی نامیده می شود و شایعترین رخداد در دوران بارداری است. بدن شما تغذیه یک موجود زنده دیگر درونش را نیز بر عهده داشته و به تبع آن به اکسیژن و مواد مغذی بیشتری نیاز دارد، بنابراین قلب شما سخت تر کار می کند تا خون بیشتری برای این موجود پمپ کند.
عوامل دیگری نیز می توانند موجب ضربان قلب سریعتر در دوران بارداری شوند که بعداً از آنها مطلع خواهید شد.

علاوه بر عوامل فیزیولوژیکی، چندین جنبه دیگر نیز ممکن است موجب ضربان قلب سریع شود. برخی از آنها عبارتند از:
- تغییرات در کارکرد قلب و جریان خون: برای رشد و تکامل کودک، رحم شما نیاز به خون بیشتری برای عرضه اکسیژن و مواد مغذی کافی دارد. در نتیجه، قلب شما حدود ۳۰ تا ۵۰ درصد بیشتر از حالت معمول، خون خواهد ساخت. بنابراین، ضربان طبیعی قلب که بین ۶۰ تا ۸۰ بار در دقیقه است در طول بارداری ۱۵ تا ۲۰ بار در دقیقه افزایش می یابد و در سه ماهگی آخر، به حداکثر مقدار خود می رسد.
- اضطراب: این طبیعی است که در مورد کودک، ایمنی خودتان در هنگام زایمان و مسئولیتی که پذیرفته اید، نگران باشید. اضطراب می تواند باعث افزایش ضربان قلب شود.
- تغییرات در اندازه رحم: رحم به اندازه ای بزرگ می شود که جنین فضای کافی برای رشد داشته باشد که به همین دلیل به خون بیشتری نیاز دارد. این باعث می شود که قلب بیش از حد معمول کار کند و تا خونرسانی بیشتری را برای رحم انجام دهد.
- تغییر سینه: در حالی که هنوز باردار هستید، غدد شیری شروع به فعالیت کرده و بدنتان را برای تغذیه کودک با شیر مادر آماده می کنند. همانطور که سینه ها رشد کرده و بافت ها بزرگ می شوند، جریان خون بدن مادر نیز افزایش می یابد و این بدین معنی است که قلب باید خون بیشتری را نسبت به حد معمول پمپ کند.
- شرایط پزشکی: اختلالات تیروئید، کم خونی، پری اکلامپسی و مشکلات و بیماری های قلبی-عروقی و فشار خون ریوی موجب افزایش ضربان قلب در دوران بارداری می شوند.
- سایر عوارض بارداری: افزایش وزن، تغییرات هورمونی و عوارض جانبی داروهای بارداری، باعث تقلای بیشتر سیستم گردش خون و به تبع آن افزایش ضربان قلب می شوند.
- عوامل شخصی: کشیدن سیگار و مصرف الکل و کافئین بیش از حد نیز باعث افزایش ضربان قلب می شود.

علائم ضربان قلب تند در زنان باردار
ضربان قلب سریع در دوران بارداری با بسیاری از علائم دیگر ظاهر می شود، از جمله:
- تنگی نفس
- تپش قلب
- سرفه مداوم
- سرماخوردگی یا سرگیجه
- غش
اگر این علائم را به طور مرتب تجربه می کنید، حتماً به پزشک مراجعه نمایید. تشخیص اینکه تغییرات بدن شما به سبب بارداری عادی است یا خیر، فقط توسط پزشکتان قابل بررسی و تایید است.

عملکرد قلب در سه ماهه های مختلف بارداری متغیر است. از هفته هفتم ضربان قلب شروع به افزایش می کند و در سه ماهه سوم ۱۰ تا ۲۰ درصد افزایش می یابد.
حجم دبی خون (میزان خون پمپ شده از قلب) در نیمه اول بارداری تا ۱۰ درصد افزایش می یابد و تا ۲۰ هفتگی به حداکثر رسیده و سپس تا زمان زایمان پایدار باقی می ماند.

ضربان قلب بالا نشانه یک بارداری سالم است و نشان می دهد که بدن شما به طور صحیح کار می کند تا به تقاضای اکسیژن و مواد مغذی مورد نیاز کودک پاسخ دهد. تا زمانی که علائم مضر و مشکل ساز جدی با ضربان قلب تند شما همراه نشده است، جای نگرانی نیست.

چگونه با ضربان قلب سریع در حین بارداری برخورد کنیم؟
اگر چه افزایش ضربان قلب در دوران بارداری یک فرآیند فیزیولوژیکی طبیعی است، اما ممکن است برای حفظ سلامت و کودکتان شما را حساس کند. بنابراین جهت داشتن حسی بهتر، می توانید موارد زیر را انجام دهید:
- با مصرف چای بابونه یا آروماتراپی (رایحه درمانی) سعی کنید آرامش کسب نموده و با استرس مقابله کنید.
- روال خواب کافی شبها را حفظ کنید.
- تمرینات آرام بخش مانند یوگا و مدیتیشن داشته باشید.
- به اندازه کافی آب بنوشید تا بدن همواره هیدراته و پرآب باقی بماند.

داروها همیشه بهترین روش برای درمان ضربان قلب خیلی بالا نیستند و فقط تحت شرایط اضطراری تحت نظارت پزشک مورد استفاده قرار می گیرند. داروهای ضد آریتمی (ضرباهنگ نرمال قلب) و یا مسدود کننده های کانال کلسیم معمولاً برای حل تاکیکاردی سینوسی (ضربان قلب بیش از حد) تجویز می شوند.
حال به چند سوال معمول در مورد ضربان قلب بالا در حین بارداری پاسخ می دهیم:

۱) هنگام بارداری، ضربان قلب ماکزیمم چقدر باید باشد؟

۲) آیا سرعت ضربان قلب، به پسر یا دختر بودن نوزاد ربط دارد؟

۳) آیا ضربان قلب بالا روی جنین تاثیری می گذارد؟
باز هم تکرار می کنیم که افزایش ضربان قلب یک تغییر فیزیولوژیکی سالم در دوران بارداری است و بنا به دانش روز پزشکی جهان تاثیر سوئی بر نوزاد نخواهد گذاشت.
ضربان قلب سریع تر در دوران بارداری، بخشی از پروسه طبیعی بارداری است. بنابراین بی ضرر است، اما بدان معنا نیست که شما باید هر گونه علائم مرتبط با آن را نادیده بگیرید. اگر به علائم و نشانه های غیر معمول دچار شدید، با پزشک خود صحبت کنید، به اندازه کافی استراحت کنید و از تمام عوامل استرس زای احتمالی فاصله بگیرید.