بیماری های دوران بارداری، چهارده مورد رایج

برخی از خانم‌ها زمانی که تصمیم به بارداری می‌گیرند دچار بیماری‌های مزمن هستند.

برخی از خانم‌ها زمانی که تصمیم به بارداری می‌گیرند دچار بیماری‌های مزمن هستند و برخی دیگر هم ممکن است حین بارداری دچار مشکلات و بیماری شوند و عوارض بارداری مشکلاتی در سلامتشان در این دوران ایجاد کند. بارداری همراه با بیماری می‌تواند سلامت مادر و جنین را تحت تاثیر قرار دهد. به همین دلیل خانم‌هایی که بیماری خاصی دارند باید پیش از اقدام به بارداری با پزشک مشورت کنند تا راه‌های مدیریت این مشکلات را در دوران بارداری پیدا کنند. در ادامه بیماری‌های دوران بارداری را با هم مرور می‌کنیم.

۱. دیابت و بارداری
دیابت قبل از بارداری: پیش از کشف انسولین در درمان دیابت، زنان مبتلا به دیابت که باردار می‌شدند اغلب دچار سقط جنین می‌شدند یا در حین بارداری مادر و جنین می‌مردند اما امروز زنان دیابتی، بارداری طبیعی دارند و نوزاد طبیعی و سالم به دنیا می‌آورند. اگر چه مراقبتهای پزشکی از زنان دیابتی در دهه گذشته به طور قابل توجهی بهبود پیدا کرده است اما ممکن است مشکلات جدی متعددی در بارداری وجود داشته باشد که از جمله احتمال پره اکلامپسی و تولد نوزاد غیرطبیعی است. به همین علت برای خانم دیابتی کنترل قند خون مناسب قبل از بارداری خطر عوارض ناشی از این بیماری را تا حدود زیادی کاهش می‌دهد. پس از بارداری خانم دیابتی باید تست‌های آزمایشگاهی زیادی انجام داده، رژیم مناسب داشته و به طور مرتب ورزش کند و انسولین لازم را دریافت کند.

دیابت بارداری: یکی دیگر از انواع دیابت، دیابت ناشی از بارداری است که فقط در دوران بارداری بروز می‌کند. در این اختلال زنان مبتلا به دیابت قبل از بارداری علامتی نداشته و فقط هنگام بارداری این علائم را نشان می‌دهند. در طی مراجعه به پزشک ادرار خانم باردار برای تست گلوکز آزمایش می‌شود. اگر در ادرار قند وجود داشته باشد، پزشک آزمایش خون انجام می‌دهد تا سطح قند خون را اندازه گیری کند. در حال حاضر متخصصان در هفته ۲۴ تا ۲۸ بارداری آزمایش قند خون را حتی در صورت طبیعی بودن قند ادرار انجام می‌دهند.زنان مبتلا به دیابت بارداری عموما رژیم غذایی خاصی که قند و کربوهیدرات را محدود می‌کند، رعایت می‌کنند. گاهی اوقات نیاز به تزریق انسولین برای رساندن قند خون به حد تعادل است. از آنجا که زنان مبتلا به دیابت ناشی از بارداری در معرض پره اکلامپسی هستند باید تعداد مراجعه‌شان به پزشک بیشتر باشد. حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد از زنان مبتلا به دیابت بارداری چندین سال بعد از بارداری ممکن است دچار دیابت نوع یک شوند. کنترل وزن بعد از زایمان می‌تواند به کاهش این خطر کمک کند.

۲. بیماری قلبی در بارداری
بیماری قلبی قبل از بارداری: اگر چه بروز بیماریهای قلبی در میان زنان در سنین باروری آنها در سال‌های اخیر به طور چشمگیری کاهش یافته است هنوز هم یکی از علل عمده مرگ و میر در زنان باردار است. اکثر زنان مبتلا به بیماری قلبی بدون هیچ مشکلی قادر به بارداری هستند. با این حال در برخی موارد که ماهیچه‌ها یا دریچه‌های قلب مشکل دارند ممکن است بارداری منجر به نارسایی قلبی و حتی مرگ شود. به همین علت هر زنی که دچار مشکل قلبی است باید پیش از بارداری با پزشک مشورت کند.

بیماری قلبی در بارداری: شیوع بیماری‌های قلبی در دوران بارداری حدود یک درصد است. تغییرات سیستم قلبی عروقی در بارداری در بسیاری از موارد مشابه بیماری‌های قلبی است و همین امر موجب شده تا در بسیاری از موارد پزشکان این علایم را طبیعی تلقی کرده و آن را نادیده می‌گیرند. اما تنگی نفس در زمان فعالیت، ورم اندام تحتانی، خستگی علائمی هستند که در مادران باردار طبیعی نشان دهنده ابتلا به بیماری قلبی است و باید توسط پزشک بررسی شود.

۳. بیماری کلیوی و بارداری
بیماری کلیوی قبل از بارداری: زنان مبتلا به بیماری کلیوی شدید قبل از بارداری ممکن است در طول بارداری مشکلات جدی داشته باشند. فشار خون بالا و نارسایی کلیه عوارض خطرناکی برای مادر و جنین دارد. در برخی زنان مبتلا به بیماری کلیوی شدید ممکن است توصیه شود بارداری صورت نگیرد.

بیماری کلیوی در بارداری: شایعترین بیماری کلیه در دوران بارداری پیلونفریت یا عفونت باکتریایی کلیه است. این مشکل زمانی رخ می‌دهد که یک عفونت مثانه به باکتری‌ها اجازه می‌دهد خود را به کلیه برسانند. علائم این بیماری شامل تب، کمردرد شدید و لرز است. مهم است که درمان پیلونفریت به سرعت انجام شود چون ممکن است زن باردار به زایمان زودرس مبتلا شود. همه موارد شدید کمردرد و تب باید بلافاصله به پزشک ارجاع داده شود.

۴. مشکلات گوارشی در بارداری
مشکلات گوارشی قبل از بارداری: در صورت داشتن زخم معده یا ریفلاکس پیش از بارداری باید در صورتی که تصمیم به باردرای دارید با پزشک در این مورد مشورت کنید چون ممکن است داروهایی که برای درمان این مشکلات گوارشی استفاده می‌کنید با تصمیمتان برای بارداری تغییر کند.

مشکلات گوارشی در بارداری: شایع ترین مشکل سیستم گوارشی که بارداری را تحت تاثیر قرار میدهد استفراغ شدید حاملگی است. در این شرایط خانم باردار مبتلا به استفراغ بیش از حد یا غیرطبیعی است. این استفراغ از آن چیزی که تهوع صبحگاهی نامیده می‌شود و بعد از چند ماه از بین می‌رود، جدی‌تر است. در این حالت منجر به گرسنگی، از دست دادن آب و عدم تعادل در مایعات بدن می‌شود. علائم شامل کاهش وزن و کم آبی بدن است. این مشکل در بیمارستان و از طریق استفاده از داروهای ضدانعقادی و تغذیه وریدی درمان میشود. از جمله دیگر مشکلاتی که در بارداری حالت تهوع بارداری است که در سه ماهه اول بارداری شایعتر بوده و بعد از گذشت این مدت رو به بهبود می‌گذارد. سوزش معده نیز در بارداری بسیار شایع است و بسیاری از زنان باردار هنگامی که محتویات معده شان به سمت بالا یعنی مری باز میگردد احساس سوزش در گلو و قفسه سینه می‌کنند. علت اصلی این مشکل افزایش هورمونهای بارداری است که باعث انبساط دریچه بین مری و معده می‌شود.

۵. بیماری ریه و بارداری
بیماری ریه پیش از بارداری: جدیترین بیماری ریه در زنان باردار آسم است. در خانم‌هایی که قبل از بارداری حملات آسم خفیف دارند، ممکن است آسم باقی بماند یا بهبود یافته و یا حتی بدتر شود. در زنان مبتلا به آسم شدید قبل از بارداری علائم معمولا در دوران بارداری بدتر می‌شود. در این خانمها احتمال زایمان زودرس و تولد نوزاد کم وزن نیز بیشتر است به همین دلیل خانم مبتلا به آسم شدید پیش از بارداری حتما باید با پزشک مشورت کند.

بیماری ریه در بارداری: بیماری ریه در زنان باردار غیرمعمول و به جز موارد ناگهانی سرفه و احتقان ناشی از آنفلوآنزا یا سرماخوردگی مشکلی ایجاد نمی‌کند.

۶. بیماری کبد و بارداری
بیماری کبد پیش از بارداری: در صورت وجود هرگونه بیماری کبد پیش از بارداری از جمله کبد پرچرب باید پیش از اقدام به بارداری درمان لازم انجام شود چون ممکن است عوارض جبران ناپذیری بر مادر و جنین داشته باشد.

بیماری کبد در بارداری: بیماری کبد چرب و سندرم هلپ که هر دو بر کبد تاثیر می‌گذارد، نادر است. بیماری کبد چرب به طور کلی با پره اکلامپسی همراه است و در سه ماهه سوم بارداری اتفاق می افتد. علت این مشکل ناشناخته است اما نشانه‌هایی مانند تهوع، استفراغ، درد شکمی و زردی است.

۷. تیروئید و بارداری
تیروئید پیش از بارداری: اگر کم کار تیروئید داشته و تصمیم به بارداری گرفته باشید حتما باید با پزشک در این باره مشورت کنید تا پزشک سطح هورمونهای تیروئید را بررسی کند و مطمئن شود شما آمادگی بارداری را دارید. اگر سطح هورمونها بسیار پایین باشد شما احتمالا به میزان کافی تخمک گذاری ندارید. مصرف دوز مناسبی از تیروکسین میتواند باروری را به شما برگرداند.
تیروئید در بارداری: پرکاری تیروئید میتواند برای مادر باردار خطرناک باشد و مشکلات سلامت مانند بیماری قلبی و سوتغذیه جنین را به همراه داشته باشد. کم کاری تیروئید نیز سلامت مادر را تحت تاثیر قرار داده و میتواند باعث معلولیت مادرزادی شود.

۸. بیماری پوستی و بارداری
بیماری پوستی پیش از بارداری: در صورت استفاده از دارویی خاص به دلیل بیماری پوستی بهتر است پیش از بارداری با پزشک مشورت کنید چون اغلب این داروها در بارداری ممنوع هستند و ممکن است آسیب جدی به جنین و مادر وارد کند.

بیماری پوستی در بارداری: انواع مختلفی از تغییرات پوستی در زنان باردار رایج است و عمدتا ناشی از تغییرات هورمونی است. تیره شدن پوست به خصوص در صورت، شکم، دهان، ران و اطراف نوک سینه رایج است. با پیشرفت بارداری کف دستان اغلب قرمز میشود و رگهای عنکبوتی کوچکی ممکن است روی دست و صورت ظاهر میشود. علائم کشیده شدن پوست در قسمت پایین شکم معمولا در دوران بارداری پیشرفت می‌کند. انواع مختلفی از بیماری‌های پوستی تنها در دوران بارداری رخ می‌دهد.

۹. بیماری عفونی و بارداری
بیماری عفونی پیش از بارداری: ویروس هرپس مسئول زخمهای مکرر و دردناک است که ممکن است در ناحیه تناسلی مردان و زنان رخ دهد. این ویروس با تماس مستقیم با دستگاه تناسلی پخش می‌شود. اگر چه این عفونت به ندرت باعث ایجاد مشکلات جدی در خانم‌ها می‌شود اما ممکن است نوزاد تازه متولد شده مبتلا شده و در صورت تماس با هرپس در حین زایمان از بین برود. به همین علت اگر خانمی مبتلا به تبخال تناسلی باشد باید زایمان سزارین انجام دهد. سفلیس یکی دیگر از بیماریهای منتقله جنسی است که ممکن است به طور جدی بر نوزاد تاثیر بگذارد. اگر مادر عفونت فعال سفلیس پیش از در بارداری داشته باشد باکتریها ممکن است به جریان خون نوزاد وارد شده و موجب اختلالات مختلف از جمله ناهنجاریهای قلب، چشم، استخوانها و دهان شود. به عنوان بخشی از آزمایش خون روتین قبل از زایمان برای تشخیص سفلیس انجام می‌شود.

بیماری عفونی در بارداری: اگرچه شایع‌ترین بیماریهای عفونی مانند سرخوردگی و آنفلوآنزا بر بارداری تاثیر ندارد برخی از بیمارهای واگیر دار از سوی افراد دیگر ممکن است اثرات جدی بر نوزاد داشته باشد. اگر زن باردار فکر می‌کند ممکن است طی بارداری دچار سفلیس یا هرکدام از بیمارهای منتقله جنسی شده باشد باید بلافاصله به پزشک مراجعه کند.

۱۰. سرخجه و بارداری
سرخجه پیش از بارداری: سرخجه یک بیماری عفونی رایج است که معمولا کودکان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. بثورات و تب ناشی از سرخجه معمولا بعد از چند روز از بین می‌رود و عفونت کاملا بهبود پیدا می‌کند. از آنجا که عفونت سرخجه در بارداری خطرناک است پیش از بارداری باید آزمایش انجام شود تا مشخص شود فرد به سرخجه ایمن است یا خیر. در صورت ابتلا به سرخجه در کودکی این عفونت دوباره ظاهر نمی‌شود. اگر زنی ایمنی نسبت به این عفونت نداشته باشد پزشک توصیه می‌کند قبل از بارداری واکسیناسیون سرخجه انجام شود.

سرخجه در بارداری: عفونت سرخجه در دوران بارداری ممکن است اثرات جدی بر نوزاد داشته باشد به ویژه اگر عفونت در اوایل بارداری ایجاد شود که ارگانهای جنین در حال تشکیل است. عوارض این بیماری بر نوزاد شامل میکروسفالی، عقب ماندگی ذهنی، تشنج، نقص در چشم، نارسایی قلبی و ناشنوایی است. اگر یک زن باردار مشکوک به سرخجه باشد باید با پزشک تماس بگیرد. پزشک پس از انجام آزمایش خون درمان را آغاز می‌کند.

۱۱. توکسوپلاسموز و بارداری

توکسوپلاسموز در بارداری: توکسوپلاسموز عفونت دیگری است که ممکن است جنین را تحت تاثیر قرار دهد. ممکن است مادر با ارگانیسم توکسوپلاسما یا گوشت خام و یا در ارتباط با مدفوع گربه مبتلا شود. نوزادان مادران آلوده ممکن است بسیاری از نقصهای جدی زایمان از جمله میکروسفالی، تشنج و سایر اختلالات مغز و شرایطی که شامل نقص کبد، خون، ریه و کلیه ها را داشته باشد. برای پیشگیری از این عفونت خانم باردار باید از گوشت خام و تماس با مدفوع گربه اجتناب کند.

12. فشار خون و بارداری
فشار خون پیش از بارداری: چنین بیماری را فشار خون مزمن میگویند. زنان مبتلا به فشار خون بالا پیش از بارداری اغلب نیاز به مصرف داروهای ضد فشار خون دارند. آزمایشهای عملکرد کلیه و سونوگرافی اغلب در زنان باردار مبتلا به فشار خون بالا به منظور بررسی سلامت مادر و رشد جنین انجام می‌شود.
فشار خون در بارداری: اگر فشار خون در دوران بارداری ایجاد شود پره اکلامپسی نامیده میشود و اغلب در زنان جوانی که برای اولین بار باردار میشوند، رخ می‌دهد. این شرایط در بارداریهای دوقلو و زنانی که در بارداری قبلی فشار خون داشته‌اند بیشتر است. فشار خون بالا می‌تواند به عوارض جسمی منجر شود و رشد جنین را کند کند. اگر فشار خون درمان نشود ممکن است باعث تشنج و حتی مرگ مادر و جنین شود. زنان مبتلا به پره اکلامپسی ممکن است نیاز به بستری داشته باشند. پره اکلامپسی متوسط یا شدید نیاز به بستری و دارو دارد.

13.مسمومیت غذایی و بارداری
مسمومیت غذایی پیش از بارداری: در صورت ابتلا به هرگونه مسمومیت غذایی پیش از بارداری قطعا درمان لازم انجام شده و اثری برای بارداری به جا نمی‌گذارد.

مسمومیت غذایی در بارداری: یک زن باردار باید از خوردن غذاهای خام به دلیل خطر مسمومیت غذایی اجتناب کنند. مسمومیت غذایی میتواند مادر را کم آب کرده و تغذیه جنین را با مشکل مواجه کند. علاوه بر این، مسمومیت غذایی می‌تواند مننژیت و پنومونی در جنین ایجاد کند در نتیجه ممکن است منجر به مرگ شود. مهمترین نکته در پیشگیری از مسمومیت غذایی خودداری از مصرف گوشت خام، سبزیجات خام، نوشابه، شیر غیرپاستوریزه و در نهایت خودداری از دست زدن به چاقو و تخته برش است.

14. کم خونی در بارداری
حین بارداری ممکن است مادر دچار کمبود گلبول‌های قرمز خون شود که با علائمی همچون خستگی، تنفس کوتاه و رنگ پریدگی خود را نشان میدهد. درمان علت اصلی کم خونی میتواند گلبولهای قرمز خون را افزایش دهد. زنان با کم خونی مرتبط با بارداری با مصرف مکمل آهن و اسید فولیک می‌توانند این کم خونی را تا حدود زیادی جبران کنند. پزشک در تمام دوران باردرای سطح آهن را بررسی می‌کند تا مطمئن شود کم خونی ندارید.