تفسیر سونوگرافی آنومالی، هفته نوزدهم بارداری

تفسیر سونوگرافی آنومالی و تعیین جنسیت یکی از دغدغه های هر خانم بارداری در اواسط بارداریش می باشد. تفسیر سونوگرافی آنومالی نرمال باید توسط یک متخصص انجام گیرد .سونوگرافی آنومالی یکی از آزمایش های غربالگری مرحله دوم می باشد.این آزمایش در هفته ۱۵ تا ۲۲ بارداری انجام می شود ولی بهترین زمان انجام این آزمایش هفته ۲۰ بارداری می باشد.در این سونوگرافی دست ها ، پاها و اعضای بدن جنین قابل دیدن می باشد و دیدن این سونوگرافی برای مادر و پدر بسیار امید بخش و لذت بخش است.
در سونوگرافی آنومالی هدف بررسی رشد اندام های جنین و سلامت جنین می باشد اما معمولا جنسیت جنین هم در این سونوگرافی مشخص می شود.در این مقاله سعی شده به طور مفصل در مورد سونوگرافی آنومالی و تفسیر سونوگرافی آنومالی صحبت شود ، با ما همراه باشید.

سونوگرافی آنومالی چیست؟
سونوگرافی آنومالی برای تشخیص سلامت و رشد اعضای بدن جنین مورد استفاده قرار می گیرد و بهترین زمان انجام آن هفته ۲۰ بارداری می باشد.در این سونوگرافی رشد دست ها و پاها و اعضای بدن مورد بررسی قرار می گیرد.سونوگرافی آنومالی جنین و رحم را توسط یک اسکن مورد بررسی قرار می دهد و سونوگرافی آنومالی به عنوان سطح اولتراسوند شناخته می شود.
متخصص در این سونوگرافی علاوه بر رشد دست و پا ، وضعیت جفت ، بند ناف و مایع آمینوتیکی که اطراف نوزاد قرار دارد را بررسی می کند. . انجام اسکن اولتراسوند در اواسط بارداری برای کنترل رشد خوب و سلامتی فرزند توصیه می شود. تمرکز معمولا بر روی اندام هایی نظیر مغز، قلب، کلیه ها، نخاع و محل قرارگیری جفت در رحم است.

سونوگرافی آنومالی چگونه انجام می شود؟
همانطور که گفتیم زمان انجام سونوگرافی انومالی هفته ۱۵ تا ۲۰ بارداری می باشد ولی بهترین زمان انجام سونوگرافی آنومالی هفته ۲۰ بارداری می باشد.در این سونوگرافی یک تصویر تخت یک بعدی از اندام های جنین ارائه می شود و فقط یک طرف بدن نوزاد قابل دیدن است و در صورتی که تمایل داشته باشید و یا پزشک تشخیص دهد این سونوگرافی به صورت دو بعدی و سه بعدی انجام می شود و تمام قسمت های بدن جنین قابل دیدن است.در این سونوگرافی هرگونه ناهنجاری قابل دیدن است و در صورتی که ناهنجاری وجود داشته باشد مورد بررسی قرار می گیرد.در این سونوگراقی قطعات بدن جنین با دقت توسط سونوگرافر اندازه گیری می شود و در صورت مشاهده ناهنجاری در اندام های بدن جنین مراحل تکمیلی انجام می شود.
در سونوگرافی آنومالی یک ژل پایه آب را بر روی شکم و جاهایی که می خواهد سونوگرافی را انجام دهد می ریزد و یک پایه و مبدل را روی ژل قرار می دهد و امواج صوتی را جمع آوری می کند زیرا سونوگرافی آنومالی از امواج صوتی برای تولید تصاویر دورن بدن استفاده می کند.
این اسکن و سونوگرافی هیچ گونه دردی ندارد و از هیچ گونه اشعه ای برای سونوگرافی استفاده نمی شود.سونوگرافی آنومالی حدود ۲۰ دقیقه برای تکمیل طول می کشد و سونوگرافر معمولا اجازه می دهد نگاهی به اسکن بیندازید و به بخش های مختلف بدن کودک و همچنین ضربان قلب او اشاره می کند.

تشخیص نقص‌ های جنین در اسکن آنومالی
در این مرحله بسیاری از نقص های جنین قابل تشخیص هستند و برخی از نقص ها مانند مشکلات قلبی و عروقی ، هیدورسفالی و انسداد دستگاه گوارش یا فتق دیافراگم ممکن است در این مرحله از سونوگرافی قابل تشخیص نباشد اما بسیاری از اختلالات مانند آنانسفالی ، مشکلات ناحیه شکم ، دست و پا و نقص های لوله ی عصبی . مشکلات کلیه ای معمولا قابل شناسایی هستند .
در سونوگرافی آنومالی لیستی در اختیار پزشک قرار دارد که بر اساس آن لیست سلامت اندام های جنین مورد بررسی قرار می گیرد و بسیاری از بیماری های موجود در لیست بسیار نادرند و جای نگرانی ندارد.

چرا باید سونوگرافی آنومالی انجام داد؟
در این سونوگرافی بسیاری از ناهنجاری های جنین قابل تشخیص است و این ناهنجاری ها می تواند نقایصی مانند: بزرگی سر جنین، عدم تشکیل مغز در جنین، شکاف های ستون فقرات و بیرون زدگی نخاع، ناهنجاری های گوارشی و اختلالات کلیوی در جنین باشد.
سونوگرافی آنومالی در مامایی تحولات بسیار زیادی را به وجود آورد و در مراقبت های بهداشتی از مادر و جنین و مراقبت های دوران بارداری بسیار موثر بوده است .امروزه با توجه به صنعتی شدن و وجود اختلالات ژنتیکی و محیطی روی جنین ها توصیه می شود که همه ی مادران این سونوگرافی را به نفع خودشان و فرزندشان انجام دهند.

در سونوگرافی آنومالی چه چیزهایی قابل دیدن است؟
در سونوگرافی آنومالی بسیاری از قسمت های بدن جنین قابل روئت است متخصص تمام اندام ها را برای اطمینان از سلامت آن ها مورد بررسی قرار می دهد از جمله اندام هایی که در سونوگراذفی آنومالی قابل روئت است می توان موارد زیر را نام برد:
1.شکل و ساختار سر جنین
متخصص ساختار سر جنین را مورد بررسی قرار می دهد و در این قسمت ممکن است مشکلات مغزی تشخیص داده شود اما این احتمال بسیار کم است.
2.ستون فقرات جنین
در این قسمت سلامت ستون فقرات مورد بررسی قرار می گیرد و طول آن و اندازه آن مورد بررسی قرار می گیرد و همچنین همراستایی استخوان ها و پوشش پوست بر روی ستون فقرات پشت مورد بررسی قرار می گیرد.
3.بررسی صورت جنین برای شکاف لب
شکاف در داخل دهان جنین به سختی در سونوگرافی قابل روئت است و به سختی دیده می شود.
4.دیواره شکم جنین
متخصص در این قسمت برای اطمینان از اینکه تما م اندام ها در داخل دیواره شکم قرا دارند دیواره شکم را بررسی می کند همچنین در این مرحله بندناف ، آب دور جنین( مایع آمینوتیک و رنگ مایع و حجم آن مورد بررسی قرار می گیرد).
5.شکم و معده جنین
گاهی اوقات جنین آب اطراف خود را قورت می دهد و به صورت حباب های سیاه رنگ در شکمس ظاهر می شود.
6.قلب جنین
متخصص قلب جنین را به طور کامل مورد بررسی قرار می دهد و رگ های اصلی و شریان های خون را در قلب کودک بررسی می کند همچنین دریچه های بالا و پایین (بطن ها ) را مورد بررسی قرار می دهد تا اندازه هایی برابر داشته باشند و ضربان قلب را به دقت مورد بررسی قرار می دهد.
7.کلیه های جنین
متخصص به دقت کلیه ها را بررسی می کند و حرکت ادرار به داخل مثانه را بررسی می کند .در صورتی که مثانه جنین در طول سونوگرافی خالی باشد باید مثانه پر شود تا بررسی ها دقیق تر انجام گیرد. . در کلیه‎ها حتماً باید کالیسها یا لگنچه و … دیده شود و اگر کیست دیده شود مطرح کننده کلیه کیستیک است و اگر کلیه دیده نشد می‎تواند مطرح کننده آژنزی کلیه باشد .
8.بررسی دست ها و پاها و بازوهای جنین
در این قسمت تعداد انگشتان و سلامت آن ها مورد بررسی قرار می گیرد و حتما باید تعداد انگشتان ۵ عدد باشد و به هم چسبیده نباشند.در برخی مواقع انگشتان به هم چسیبده هستند و در تریزومی ۲۱ شصت فرو رفته است.متخصص اندازه کف پا را مورد بررسی قرار می دهد . (استخوان ران) در تشخیص دیسپلازی مهم است و کوچکتر بودن آن نشان دهنده نانیسم است.
9.جنسیت جنین
در صورتی که پاهای جنین بسته باشد نمی توان جنسیت را تشخیص داد و معمولا در صورتی که پاهای جنین بسته باشد و بند ناف جلوی جنین بی افتد ممکن است تشخیص اشتباهی صورت گیرد و جنسیت پسر تشخیص داده شود. اگر دولبیا دیده شد دختر و اگر پنیس با حلقه اسکلروتوم دیده شد جنسیت جنین پسر است.
10.جفت جنین
اگر جفت در جلوی دیواره رحم باشد نشان می دهد جفت پایین است اگر جفت پایین باشد در سه ماهه سوم دوباره مورد بررسی قرار می گیرید تا آن زمان احتمالا جفت بالا رفته باشد و از گردنه رحم دور شده باشد.جفت معمولا در مقابل دیواره جلویی یا در مقابل دیواره پشتی قرار دارد و یا معمولا نزدیک بالای رحم قرار دارد.همچنین گاهی سه رگ خونی داخل بند ناف را می شمارند اما این کار خیلی رایج نیست. کارشناس به بررسی آب دور جنین می پردازد تا برای حرکت جنین مقدار کافی آب وجود داشته باشد.

چه قسمت هایی از بدن جنین اندازه گیری می شود
در طی سونوگرافی بخش هایی از بدن جنین اندازه گیری می شود که برای اطمینان از رشئ مناسب اندام ها این کار انجام می شود:
1.دور سر جنین (HC)
۲.دور شکم (AC) :برای بررسی اختلال رشد داخل رحم
3.استخوان ران و یا ران اندازه گیری می شود (FL)
۴.اندازه گیری قطر سر یا BPD
5. بررسی (F.O ) یا اکسی پوتو فرونتال فقط در الیگوسفالی اندازه‎گیری می‎شود .

نکته
اندازه گیری ها باید متناسب با زمان زایمان باشد. اگر اولین باری است که سونوگرافی انجام می دهید، در این سونوگرافی پزشک زمان زایمان را تعیین می کند. اندازه گیری ها باید با توجه به آنچه در این ماه انتظار می رود باشد. اگر اختلاف بین اندازه ها بیش از دو هفته باشد ، پزشک ممکن است از شما بخواهد آزمایش های بیشتری انجام دهید.

جالب است بدانید
در کشور هند به علت نرخ بالای سقط جنین دختر ، تعیین جنسیت ممنوع می باشد و در بسیاری از ایالت های هند تعیین جنسیت ممنوع می باشد.

در سونوگرافی آنومالی ممکن است چه مشکلاتی روئت شود؟
لیستی از مشکلات را کارشناس بررسی می کند .برخی از این مشکلات ممکن است جدی باشند و به هیچ عنوان قابل درمان نباشند اما مشکلاتی که قابل درمان است را چزسک مورد بررسی قرار می دهد تا به محض زایمان مراقبت های لازم انجام گیرد.بسیاری از بیماری های موجود در لیست بسیار نادر است و جای نگرانی وجود ندارد.برخی مشکلات اصلا در سونوگرافی قابل روئت نیستند.از جمله این مشکلات :
نبودن قسمت بالایی سر؛ 98 درصد
شکاف لب؛ ۷۵ درصد
نقص دیواره شکم، بیرون زدگی روده و کبد؛ 80 درصد
نقص دیواره شکم، بیرون زدگی روده بزرگ؛ ۹۸ درصد
اندام از دست رفته یا کوتاه؛ 90 درصد
نقص نخاع؛ ۹۰ درصد
مشکلات اصلی کلیه؛ 84 درصد
سوراخ در ماهیچه های جداکننده قفسه سینه و شکم؛ ۶۰ درصد
مایع اضافی در مغز؛ 60 درصد
سندرم ادوارد یا سندرم پاتو؛ ۹۵ درصد
مشکلات قلبی اصلی؛ 50 درصد
برخی مشکلات مانند نقص قلب یا روده تا اواخر بارداری قابل مشاهده نخواهد بود.

چه زمانی سونوگرافی باید دوباره انجام گیرد؟
۱.در صورتی که در جنین مشکلات قلبی دیده شود پزشک دوباره سونوگرافی را تجویز می کند این سونوگرافی سونوگرافی دایلر نام دارد که اطلاعات بسیار جزئی تری را در مورد قلب جنین در اختیار پزشک قرار می دهد.
2.در صورتی که مشکل جدی تری برای جنین وجود داشته باشد باید آزمایش های بیشتری را انجام دهید تا اطلاعات دقیق تری را در اختیار پزشک قرار دهد و بتواند تصمیم گیری بهتری داشته باشد.
در صورتی که پزشک تشخیص دهد که سونوگرافی آنومالی دچار مشکل است چه ازمایش های را تجویز می کند؟
ناهنجاری های کروموزومی با یکی از آزمایش های زیر قابل تشخیص است :
۱- CVS (نمونه برداری از پرز جفتی):
این آزمایش در سه ماهه اول در حدود هفته دهم تا سیزدهم بارداری در صورت مشکوک بودن پزشک تجویز می شود .در این مدل آزمایش نمونه9 ای بسیار کوچکی از جفت برداشته می شود و برای بررسی ناهنجاری های کروموزومی مورد مطالعه قرار می گیرد.
۲. ان آی پی تی (آزمایش غیر تهاجمی قبل از تولد)
این آزمایش یک آزمایش خونی می باشد که برای بررسی دی ان ای گرفته می شود.
۳- آمنیوسنتز
مایع آمینوتیک در این آزمایش مورد بررسی قرار می گبرد و مقدار کمی از این مایع برداشته می شود و برای ناهنجاری های کروموزومی مورد مطالعه قرار میگیرد.

بهترین زمان انجام سونوگرافی آنومالی
بهترین زمان انجام آزمایش بین هفته های ۱۸ تا ۲۰ بارداری می باشد زیرا در این هفته های بارداری بسیاری از اندام ها در سونوگرافی دیده می شوند و رحم هنوز تکمیل نشده و اندام ها راحت تر قابل روئت هستند همچین در صورتی که مشکلی غیر قابل حل وجود داسته باسد که برای سلامت جنین ضرر داشته باشد زمان مناسب تری برای سقط زیر نظر و نامه ی پزشک می باشد.

تفسیر جواب سونوگرافی آنومالی
در صورت وجود بیش از یک مورد از مارکرهای خفیف ذیل، شما باید به پزشک معالج ارجاع داده شوید:
هایپوپلازی یا کوچک بودن استخوان بینی
رودة اکوژنیک (وجود یا توده با اکوژنیسیته بالا در ناحیه روده)
افزایش ضخامت چین پشت گردن جنین
اتساع لگنچة کلیوی
سیستیک هایگروما
کلینو ‌داکتیلی(خم‌شدگی انگشت کوچک دست به سمت انگشت چهارم)
آترزی دئودنوم (فقدان قسمت ابتدایی روده کوچک)
هیدرونفروز (تجمع مایع در کلیه ها
کوتاهی استخوان ران
هیپوپلازی و یا فقدان بند وسط انگشت پنجم
وجود فاصلة غیر طبیعی بین انگشت بزرگ و انگشت دوم
موج غیر طبیعی در داکتوس ونوسوس
و یا هر گونه اختلال ساختاری یا رشدی در جنین.