بیماری کرون در بارداری، تشخیص و روش های درمان آن

اکثر داروهای مورد استفاده برای درمان بیماری کرون در دوران بارداری در معرض خطر کم قرار دارند و به طور کلی جزء چند مورد خاص تغییر نمی‌کند.
ابتلا به بیماری کرون هیچ دلیلی برای جلوگیری از بارداری نیست. زنان مبتلا به بیماری کرون نگران نباشند، امکان بارداری سالم و طبیعی علی‌رغم ابتلا به این بیماری نیز وجود دارد. کلید داشتن یک بارداری سالم با وجود این بیماری همکاری با پزشک و پیروی از برنامه‌ی درمان است.
بنابراین زنان مبتلا به کرون، قبل از اقدام به بارداری باید با پزشک خود صحبت کنند تا بتوانند بیماری را بهتر مدیریت کنند. با این اقدامات می‌توان بارداری و فرزند سالمی داشت. افرادی که قصد اقدام به بارداری دارند، بهتر است از وضعیت در حال بهبودی بیماری کرون خود مطمئن شوند تا شانس بیشتری برای بارداری سالم و ایمن داشته باشند.
در زمان بارداری باید به طور منظم توسط متخصص زنان و متخصص گوارش نظارت شد تا سلامت جنین و وضعیت بیماری کرون در این دوران کنترل شود.
بیماری کرون می‌تواند دستگاه گوارش یک زن باردار را تحت تأثیر قرار دهد. این بیماری بر روده‌ی بزرگ، کولون و روده‌ی کوچک یا گاهی اوقات هر دو تأثیر می‌گذارد. علت بیماری کرون معلوم نیست. با این حال، رژیم غذایی خاص و استرس اثرات بیماری را تشدید می‌کند. تحقیقات اخیر نیز ثابت می‌کند که ژنتیک نیز می‌تواند به توسعه این بیماری در یک زن باردار کمک کند.
در برخی افراد، حاملگی تأثیر مثبت بر بیماری کرون دارد. بارداری می‌تواند علایم بیماری کرون را کاهش دهد. بعضی از زنان متوجه شده‌اند که علایم بیماری کرون در آن‌ها در حین بارداری بهبود یافته و عوارض کمتری در این دوران داشتند. این اتفاق احتمالاً به این دلیل است که حاملگی باعث سرکوب سیستم ایمنی بدن می‌شود.
در واقع سرکوب سیستم ایمنی در بارداری با هدف پس نزدن جنین رخ می‌دهد. سابقه‌ی حاملگی ممکن است فرد را در برابر ابتلا به بیماری کرون در آینده محافظت کند. همچنین ممکن است نیاز به عمل جراحی را در آینده کاهش دهد. این به این سبب است که زنان باردار هورمون آرامش‌بخش Relaxin تولید می‌کنند تا از انقباض زودرس رحم پیشگیری کنند.

علائم بیماری کرون در دوران بارداری
برخی از علائم بیماری کرون در دوران بارداری عبارت‌اند از:
- اسهال
- مدفوع خونین
- کاهش وزن ناگهانی
- احساس خستگی
- از دست دادن اشتها
- گرفتگی شکمی و درد
علائم بیماری کرون مانند اسهال یا یبوست می‌تواند خطر ابتلا به هموروئید را افزایش دهد که در هر صورت یک مشکل رایج برای زنان باردار است. تمرینات کف لگن (Kegel)، خودداری از نشستن و ایستادن برای مدت طولانی، اجتناب از بلند کردن اجسام سنگین، استفاده از ژل و یا نشستن بر روی یک بسته یخ برای خنک کردن ناحیه مقعد و تسهیل حرکت روده از جمله تکنیک‌هایی است که به پیشگیری از هموروئید در بارداری کمک می‌کند.

آزمایش‌ بیماری کرون در دوران بارداری
متخصص مراقبت‌های بهداشتی برای تشخیص بیماری کرون در حاملگی به سوابق خانوادگی و تاریخچه پزشکی بیمار، معاینه‌ی جسمی و تست‌هایی چون آندوسکوپی نیاز دارد. از طرفی برای حصول اطمینان از وضعیت بیماری کرون در حین بارداری، ممکن است نیاز به انجام آزمایش باشد.
امکان انجام برخی آزمایش‌ها در این دوران وجود دارد، اما آزمایش‌های دیگری نیز وجود دارند که لازم است تا پس از زایمان متوقف شوند. پزشک مربوطه در این مورد تصمیم گرفته و بیمار را راهنمایی می‌کند. کولونوسکوپی، سیگموئیدوسکوپی، آندوسکوپی، بیوپسی رکتوم و سونوگرافی شکم از جمله تست‌های ایمن در بارداری هستند. کولونوسکوپی به سبب طولانی مدت بودن تست و مصرف داروهای آرامش‌ بخش تا حد ممکن در بارداری توصیه نمی‌شود. هرچند، تصویر برداری اشعه ایکس و توموگرافی کامپیوتری از مواردی است که لازم است اجتناب شود، اما به نظر می‌رسد که تصویربرداری رزونانس مغناطیسی در طول حاملگی سالم و ایمن باشد.

دارو درمانی بیماری کرون در دوران بارداری
داروهای مورد استفاده در بیماری کرون معمولاً روی باروری زنان تأثیر نمی‌گذارند. اما برخی از درمان‌ها مانند سولفاسالازین (Azulfidine) می‌تواند بر باروری مردان اثر بگذارند. سالیان سال است که سولفاسالازین برای درمان بیماری کرون استفاده می‌شود، این دارو می‌تواند باعث ناباروری در ۶۰ درصد مردان شود. اثر این دارو بر اسپرم‌ها در عرض دو ماه از قطع مصرف آن متوقف می‌شود. بنابراین مردان مبتلا به بیماری کرون که امیدوارند در آینده پدر شوند، باید با پزشک خود درباره‌ی تغییر این دارو صحبت کنند.
با توجه به وجود یا عدم وجود بیماری کرون در هنگام بارداری، زنان باید پزشک خود را از تمام داروهای مصرفی خود مطلع کنند. پزشک ممکن است به سبب حفظ سلامت جنین و داشتن یک بارداری سالم پیشنهاد کند تا دارویی را تغییر داده یا ادامه داد. داروهای مورد استفاده در بیماری کرون می‌توانند خطرناک‌تر از بیماری بوده و نیازهای تغذیه‌ای را به خطر بیندازد و باعث وزن کم هنگام تولد، زایمان زودرس یا سقط جنین شوند.
به طور کلی دارو درمانی بیماری کرون در دوران بارداری جزء چند مورد خاص تغییر نمی‌کند. اما این احتمال وجود دارد که شرایط بیماری فرد تغییر کند. با این وجود انواع خاصی از داروهای درمان بیماری کرون به سبب آسیب احتمالی به جنین باید جایگزین شوند. در صورت مصرف استروئیدها، داروهای ایمنی، بیولوژیک یا حتی آنتی‌بیوتیک‌ها یا داروهای ضد اسهال باید به پزشک اطلاع داده شود، زیرا برخی از انواع این داروها باید در دوران بارداری متوقف شوند.
معمولاً عوامل و داروهای ضد التهاب شامل مازالیمین، Asacol ،Pentasa ،Lialda ،Apriso، الزالازین (دیپنتوم)، سولفاسالازین (Azulfidine) به جنین آسیب نرسانده و عارضه‌ای در دوران بارداری ایجاد نمی‌کنند. همچنین امکان مصرف بدون دغدغه آن‌ها در دوران شیردهی وجود دارد.
در صورت استفاده از ویتامین و مکمل پیش از بارداری می‌توان آن‌ها در دوران بارداری نیز ادامه داد. در صورت مصرف سولفاسالازین باید اطمینان حاصل شود که اسید فولیک به اندازه کافی دریافت خواهد شد. اسید فولیک از نقص‌های زایشی عصبی مانند اسپینا بیفیدا جلوگیری می‌کند. سولفاسالازین جذب اسید فولیک را متوقف می‌کند. بنابراین پیش از اقدام به بارداری باید مصرف مکمل اسید فولیک با دوز کافی را آغاز کرد.
مصرف مکمل امگا ۳ یا روغن ماهی در دوران بارداری می‌تواند از بسیاری از عوارض احتمالی این دوران در زنان مبتلا به بیماری کرون بکاهد.

تأثیر جراحی بیماری کرون در دوران بارداری
زنان مبتلا به ایلئوستومی ممکن است میزان باروری پایینی داشته باشند. ایلئوستومی روشی است که در آن پایان روده کوچک از طریق سوراخی در شکم به نام stoma بیرون آورده می‌شود. این کار به صورتی انجام می‌شود تا مواد دفعی روده به یک کیسه متصل به استوم تخلیه شوند. بهتر است تا یک سال بعد از این عمل جراحی از بارداری و اقدام به آن پرهیز شود تا خطرات مرتبط با ایلئوستومی در هنگام بارداری کاهش یابد.
در مواردی مانند نیاز به برداشت کامل روده و رکتوم ممکن است جراحی بیماری کرون تا پس از بارداری و زایمان فرد به سبب خطرات احتمالی به تأخیر افتد. اگرچه پس از جراحی نیز امکان بارداری سالم وجود دارد، ولی ممکن است کمی دشوار باشد. گاهی اوقات یک زخم یا انسداد روده در دوران بارداری با دارو کنترل نمی‌شود و ممکن است پزشک جراحی را در این دوران توصیه کند.
اکثر جراحی‌های دوران بارداری که شامل آبسه یا عفونت شکمی نیستند، برای نوزاد ایمن هستند. معمولاً بهترین عمل جراحی در سه ماهه دوم، زمانی که خطر سقط جنین کمتر است، انجام می‌شود.
چناچه زنان مبتلا به بیماری کرون دچار عارضه‌ی فیستول یا آبسه در نزدیکی واژن شده باشند، توصیه می‌شود تا به روش سزارین زایمان کنند. به منظور داشتن یک زایمان طبیعی بدون مشکل لازم است تا واژن و مهبل سالمی داشت، به صورتی که تحت تأثیر عوارض بیماری کرون قرار نگرفته باشد. بنابراین زایمان واژینال به جزء در موارد بیماری فعال یا سابقه‌ی فیستول توصیه می‌شود. در صورت قصد شیردهی نوزاد نیز باید پزشک خود را مطلع کرد تا داروهای مضر در این دوران را با داروهای کم خطر جایگزین کند.