تنبلی تخمدان در زنان، درمان دارد؟

تنبلی تخمدان شرایط هورمونی ویژه ای است و زنانی که به آن مبتلا هستند ممکن است در باروری به مشکل بخورند. همچنین علاوه بر مشکلات باروری ممکن است مشکلات زیر را به وجود بیاورد:
- توقف قاعدگی و یا نامنظم شدن آن
- ایجاد جوش و موهای زائد
- افزایش ریسک ابتلا به مشکلاتی مانند دیابت و فشار خون بالا
برای هر کدام از مشکلات بالا درمان‌های مخصوصی وجود دارد؛ اما اگر می خواهید باردار شوید باید روش های درمانی مختلفی را انتخاب کنید.
بسیاری از زنانی که تنبلی تخمدان دارند بر روی تخمدان هایشان کیست ندارند. پس ممکن است گاهی مواقع کیست داشته باشید اما در برخی موارد نیز هیچ کیستی مشاهده نکنید.

رابطه هورمون ها و تنبلی تخمدان
هنگامی که تنبلی تخمدان دارید، تعادل هورمونهای جنسی به هم میخورد. این عدم تعادل می تواند به مشکلاتی در تخمدانها مانند پریود های نامنظم یا جا انداختن پریود منجر شود.
هورمون ها موادی هستند که باعث می شوند فرآیند های خاصی در بدنتان اتفاق بیفتد. برخی از آنها با بارداری مرتبط هستند که به تبع آن بر روی سیکل قاعدگی نیز تاثیر می گذارند. هورمون هایی که بر تنبلی تخمدان موثر هستند عبارتند از:
اندروژن
این هورمون معمولاً با نام هورمون مردانه شناخته می شود، اما زنان نیز این هورمون ها را دارند. داشتن این هورمون ها در زنان در نهایت باعث ریزش مو و رویش موهای زائد به خصوص در ناحیه صورت و همچنین باعث بروز مشکلات باروری می شوند.
انسولین
این هورمون قند خون را مدیریت میکند. اگر تنبلی تخمدان داشته باشید بدنتان ممکن است به این هورمون آنطور که باید واکنش نشان ندهد.
پروژسترون
هنگامی که سندروم تخمدان پلی کیستیک دارید، ممکن است بدنتان مقدار کافی از این هورمون را نداشته باشد که باعث می شود به مدت طولانی قاعدگی نداشته باشید و یا قاعدگیتان بسیار نامنظم شود.

دلایل
هنوز پزشکان به طور کامل نمی دانند که چرا زنان به این اختلال دچار می شوند. اگر مادر یا خواهرتان این اختلال را داشته باشد، شما نیز ممکن است به این بیماری مبتلا شوید.
همچنین ممکن است به تولید زیاد هورمون انسولین در بدنتان مرتبط باشد و بر روی تخمدان ها و قدرت تخمک گذاری نیز تاثیر بگذارد.

علائم تنبلی تخمدان
اگر علائمی مانند پوست چرب، جا انداختن پریود و مشکلات کاهش وزن داشته باشید ممکن است فکر کنید که کاملاً طبیعی است و بخشی عادی از زندگیتان است. اما این علائم ممکن است از نشانه های سندروم تخمدان پلی کیستیک باشند.
این شرایط ممکن است علائم زیادی داشته باشد و شما همه آنها را نداشته باشید. حتی بسیاری از بانوان سالها طول میکشد تا بفهمند تنبلی تخمدان دارند.

نکاتی که باید به آنها توجه کنید
ممکن است با این دسته از علائم این اختلال بیشتر مشکل داشته باشید، چرا که سایرین نیز می توانند آنها را ببینند:
رویش موهای زائد
ممکن است در جاهایی که نمی خواهید مانند صورت، چانه، سینه ها، شکم و یا حتی انگشتان نیز رویش موی زائد داشته باشید.
ریزش مو
زنانی که این مشکل را دارند ممکن است تارهای موهایشان نازک شود که با افزایش سن نیز این مشکلات شدید تر می شود.
مشکلات وزن
تقریباً نیمی از زنانی که این مشکل را دارند با مشکلات افزایش و کاهش وزن دست و پنجه نرم می کنند.
جوش یا پوست چرب
به دلیل تغییرات هورمونی مرتبط با تنبلی تخمدان ممکن است پوستی چرب همراه با تعدادی جوش داشته باشید. اما به خاطر داشته باشید که این مشکلات را بدون تنبلی تخمدان نیز می توانید داشته باشید و صرفا به این بیماری مرتبط نیستند.
مشکلات خواب و خستگی مفرط
ممکن است در خوابیدن به مشکل بخورید و هنگامی که از خواب بیدار می شوید باز هم احساس خستگی کنید.
مشکلات بی خوابی و خستگی در تنبلی تخمدان
سردرد
این مشکل به دلیل تغییرات هورمونی تنبلی تخمدان به وجود می آید.
مشکلات باروری
تنبلی تخمدان اصلی‌ترین دلیل ناباروری است.
مشکلات قاعدگی
ممکن است قاعدگی های نامنظم داشته باشید و یا حتی تا چندین ماه پریود نشوید و حتی ممکن است حین قاعدگی خونریزی شدیدی را تجربه کنید.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟
اگر تعدادی از این علائم را داشتید حتما به پزشک مراجعه کنید. چرا که راهکارها و درمان هایی وجود دارد که می تواند هر کدام از این علائم را بهبود یا کاهش دهد و در نهایت متوجه می شوید که آیا تنبلی تخمدان دارید یا خیر.
هر چقدر زودتر روند درمانی را شروع کنید، زودتر نتیجه می گیرید.

چگونه بفهمیم که تنبلی تخمدان داریم؟
یک تست خاصی وجود ندارد که بتوانید به وسیله آن تنبلی تخمدان را تشخیص دهید. پزشک باید از علائم شما خبردار شود و آزمایش های فیزیکی و تست خون را انجام دهد تا به این شرایط پی ببرد.

پزشک چه سوال هایی می پرسد؟
پزشک ممکن است درباره همه علائم و نشانه هایی که دارید سوال کند. این یکی از مراحل مهمی است که به تشخیص این اختلال یا سایر بیماریهای مشابه بسیار کمک می کند.
همچنین باید درباره سوابق بیماری و سایر بیماری هایی که ممکن است در خانواده تان به وجود آمده باشد به پزشک اطلاع دهید. چرا که اگر مادر یا خواهرتان تنبلی تخمدان یا سندروم تخمدان پلی کیستیک داشته باشند و یا در باردار شدن به مشکل خورده باشند، این اطلاعات می توانند کمک کننده باشند. چرا که تنبلی تخمدان می تواند دلایل وراثتی نیز داشته باشد.
برای هرگونه بحث در رابطه با مشکلات قاعدگی، تغییرات وزن و سایر علائم آماده باشید.
اگر حداقل دو مورد از علائم زیر را داشته باشید؛ پزشک تنبلی تخمدان را تشخیص میدهد:
- قاعدگی های نامنظم
- سطح بالای هورمون اندروژن در تست خون یا علائمی مانند جوش، مدل رویش موی مردانه، رویش موهای زائد در صورت، چانه و بدن.
- تشخیص کیست تخمدانها به وسیله آزمایش اولتراسوند

آزمایش های فیزیکی
پزشک ممکن است فشار خون، تست bmi و سایز دور مچ ها را اندازه بگیرد. همچنین ممکن است به موهای زائد در بدن، جوش، رنگ پوست نیز توجه کند. چرا که هرگونه اختلالی در این علائم می تواند نشانه ای از تنبلی تخمدان باشد.
تست های لگنی
این آزمایش همانند تست هایی است که معمولا برای چکاب انجام می دهید. پزشک ممکن است به نواحی مانند واژن، رحم، دهانه رحم، لوله های فالوپ، تخمدانها و رکتوم نگاه بیندازد و هر گونه علائم غیر عادی را بررسی کند.
التراسوند لگن ( سونوگرام)
این آزمایش عکسی است که نشان می دهد تخمدان هایتان چه شکلی هستند. برای انجام آزمایش اولتراسوند باید در جایی دراز بکشید پزشک آن را داخل واژن قرار دهد سپس، کیست های داخل تخمدان ها و ضخامت دیواره رحم را چک میکند. اگر سر موقع پریود نشوید، ممکن است دیواره رحم ضخیم تر از حد معمول باشد.
هنگامی که تنبلی تخمدان دارید تخمدان ها، یک و نیم تا سه برابر بزرگتر از حد معمول هستند. اولتراسوند تغییرات ۹۰ درصد از بانوانی را که به تنبلی تخمدان مبتلا هستند، نشان میدهد.
تست خون
تست خون، سطح هر یک از هورمون های زیر را در بدنتان مشخص میکند:
هورمونهای تحریک کننده فاز فولیکولار(FSH)
این هورمون ها بر روی توانایی شما برای بارداری تاثیر میگذارد. اگر تنبلی تخمدان داشته باشید؛ سطح این هورمون ها ممکن است از سطح نرمال پایین تر باشد و یا حتی نرمال نیز باشد.
هورمونهای تحریک کننده فاز لوتئال (LH)
این هورمون ها، تخمک گذاری را تحریک میکنند که می توانند بیشتر از حد نرمال باشند.
تستسترون
این هورمون یک هورمون جنسی است که در زنانی که تنبلی تخمدان دارند، بیشتر است.
استروژن
مجموعه ای از هورمونها هستند که باعث می‌شوند پریود شوید. هنگامی که تنبلی تخمدان دارید ممکن است سطح هورمون های استروژن، نرمال و یا بیشتر از حد معمول باشد.
سطح هورمونهای (SGBG)
ممکن است کمتر از حد نرمال باشد.
سطح هورمون androstenedione
یک هورمون جنسی است و ممکن است بیشتر از حد نرمال باشد.
هورمون hcg
این هورمون مشخص می کند که آیا باردار هستید یا خیر.
هورمون AMH
این هورمون مشخص می‌کند که تخمدان ها آیا به درستی کار می کنند یا خیر و تخمین می‌زند که چقدر از یائسگی به دور هستید. در تنبلی تخمدان، سطح این هورمون بیشتر از حد معمول است.
همچنین پزشک ممکن است تعدادی از آزمایش‌هایی را انجام دهد که به بررسی مشکلات تیروئیدی، تومورها و هایپرپلازیا ( شرایطی که در آن به دلیل تعداد زیادی از سلول ارگان ها متورم می شوند) بپردازد چرا که علائم این بیماری ها به تنبلی تخمدان شباهت دارند.

پس از تشخیص
اگر تنبلی تخمدان داشته باشید، ممکن است مجبور شوید تست کلسترول و قند خون بدهید. پزشکان معمولاً این تست ها را برای بررسی وضعیت عمومی بدن و شانس داشتن شرایط زیر را انجام می دهد:
سطح چربی
این آزمایش سطح کلسترول خون را مشخص می‌کند، چرا که تنبلی تخمدان شانس ابتلا به بیماری‌هایی مانند بیماری های قلبی را افزایش می دهد.
سطح قند
این تست نیز مشخص می کند که آیا دیابت دارید یا خیر. چرا که نزدیک به نیمی از زنانی که تنبلی تخمدان دارند ممکن است این بیماریها را داشته باشند.
انسولین
در این آزمایش پزشک می خواهد بفهمد که بدن تان چگونه به انسولین پاسخ می دهد و اینکه می خواهد بفهمد آیا می‌تواند سطح قند خون را کنترل کند یا خیر. اگر بدنتان به انسولین پاسخی نداد ممکن است نسبت به انسولین مقاومت نشان می دهد. این مورد در زنانی که تنبلی تخمدان دارند ممکن است پیش بیاید و در نهایت به دیابت منجر شود.
در نهایت با انجام همه این تست ها پزشک به شما کمک می کند که تنبلی تخمدان را بهتر مدیریت کنید و همانند قبل در شرایط سالمی به سر ببرید.

درمان های تنبلی تخمدان
برای درمان تنبلی تخمدان باید با پزشک خود صحبت کنید و هدفتان را مشخص کنید. به طور مثال اگر می خواهید باردار شوید و مشکل دارید آنگاه روند درمانی بر روی قدرت باروری تمرکز می کند، اگر مشکلات جوش دارید روند درمانی به سمت درمان های پوستی پیش میرود.
نکات زیر به شما کمک می کند تا راحت تر بر تنبلی تخمدان غلبه کنید:
سبک زندگی سالم
یکی از بهترین راه های برخورد با تنبلی تخمدان تغذیه سالم و ورزش منظم است.
بسیاری از بانوانی که تنبلی تخمدان دارند، چاق هستند و یا اضافه وزن دارند. تنها با کم کردن ۵ تا ۱۰ درصد از وزن بدنتان می توانید بسیاری از علائم تنبلی تخمدان را کاهش دهید و بتوانید پریود های خود را منظم تر کنید. همچنین به شما کمک می کند که فشار خون و زمان تخمک گذاری تان را تنظیم کنید.
به دلیل این که تنبلی تخمدان می تواند به فشار خون منجر شود، پزشک ممکن است خوردن غذاهای شور و چرب را برایتان محدود کند و به جای آن باید رژیم غذایی سرشار از فیبر مصرف کنید.
داشتن فعالیت منظم در کنترل فشارخون و انسولین نیز کمک می کند. همچنین در تنظیم وزن نیز بسیار موثر است.
هورمون درمانی
استفاده از روشهای های ضد بارداری، بهترین درمان تنبلی تخمدان برای کسانی است که نمی خواهند باردار شوند. قرص های ضد بارداری هورمونی، چسب های پوستی، حلقه های واژینال یا IUD می‌توانند در منظم کردن قاعدگی ها موثر باشند.همچنین این هورمون ها می توانند جوش و رویش موهای زائد را کنترل کنند.
این روش‌های جلوگیری از بارداری همچنین می‌توانند شانس ابتلا به سرطان رحم را کاهش دهند.
مصرف هورمونی به نام پروژستین می تواند به منظم کردن پریود ها کمک کند. این قرص ها از بارداری جلوگیری نمی کنند و همچنین در درمان موهای زائد و جوش نیز موثر نیستند اما می تواند شانس ابتلا به سرطان رحم را کاهش دهند.
متفورمین، سطح هورمون های انسولین را کاهش میدهد و به کاهش وزن و جلوگیری از ابتلا به دیابت نوع دو کمک می کند. همچنین قدرت باروری را نیز افزایش می‌دهد.
اگر روشهای هورمونی جلوگیری از بارداری، از رویش موهای زائد پس از شش ماه جلوگیری نکرد؛ پزشک ممکن است داروی اسپیرونولاکتون تجویز کند. این دارو هورمون جنسی به نام اندروژن را کاهش می‌دهد. اما اگر باردار هستید و یا قصد بارداری دارید نباید از این دارو استفاده کنید چرا که باعث آسیب رسیدن به جنین میشود.