خونریزی بین قاعدگی ها، روش های درمانی

بیماران با دنبال کردن توصیه‌های پزشک و راهکارهای زیر از لکه بینی و خونریزی‌های بین قاعدگی جلوگیری کنند
اگر از داروهای ضدبارداری استفاده می‌کنید آن‌ها را درست طبق دستور پزشک مصرف نمایید و از مصرف کردن آن به‌صورت بی‌قاعده بپرهیزید چراکه این قضیه باعث لکه بینی و خونریزی می‌شود.
به‌صورت سالیانه برای تشخیص سرطان رحم از سلول‌های رحم خود نمونه‌برداری کنید. این سرطان که قابل‌درمان است به‌ شدت باعث خونریزی می‌شود.
با داشتن وزن مناسب از سرطان رحم پیشگیری کنید. اضافه‌ وزن به‌خصوص بعد از دوران یائسگی از اصلی‌ترین دلایل ابتلا به سرطان رحم است.
از استرس دوری‌کنید چرا که استرس باعث لکه بینی در دوران بین قاعدگی می‌شود. برای کاهش استرس خود از راهکارهای متفاوتی مانند مدیتیشن و ورزش استفاده کنید.
زمان چرخه‌ی قاعدگی خود را به یاد داشته باشید تا تشخیص دهید که خونریزی و لکه بینی شما بی‌قاعده است یا نه. هرگونه تغییر چشمگیر در چرخه‌ی قاعدگی باید به پزشک اطلاع داده شود.
تقریباً تمامی زنان در طول سال‌های باروریشان دچار پریودی نامنظم می‌شوند. لکه بینی به معنای خروج مقدار کمی خون از واژن در قبل یا بعد از دوره‌ی پریودی است. این لکه‌ها معمولاً به شکل لخته‌هایی به رنگ خون و یا ترشحات قرمز و قهوه‌ای‌ رنگ واژن دیده می‌شوند. لکه بینی در طول پریودی و یا بعد از آن را به‌ عنوان خونریزی بین قاعدگی می‌شناسند و این پدیده می‌تواند به دلایل مختلفی اتفاق افتد. از میان این دلایل می‌توان به اختلالات هورمونی زنان، جلوگیری از بارداری، حاملگی، عفونت و دیگر اختلالات مربوط به دستگاه تولیدمثل اشاره کرد. در برخی موارد لکه بینی غیرعادی به‌طور طبیعی درمان می‌شود اما در برخی دیگر این شرایط نیاز به درمان دارد و اگر نادیده گرفته شود و بیمار به پزشک مراجعه ننماید باعث شدیدتر شدن بیماری می‌شود. اگر این خونریزی به دلیل بیماری‌هایی نظیر عفونت، سرطان و یا دیگر بیماری‌های جدی باشد می‌تواند زندگی فرد به خطر بیندازد.
اگرچه در بسیاری از موارد لکه بینی در طول پریودی و بعد از آن هیچ‌گونه خطری برای فرد ندارد اما بهتر است در صورت مشاهده لکه بینی قاعدگی برای فهمیدن علت آن به متخصص زنان و زایمان مراجعه شود. زمانی که علت این خونریزی مشخص شد متخصص زنان و زایمان در صورت نیاز بهترین و مناسب‌ترین روش درمانی را به شما پیشنهاد می‌کند. در صورت مشاهده خونریزی شدید سریعاً به دنبال درمان آن باشید چراکه ممکن است این خونریزی ناشی از بیماری‌های مقاربتی باشد و یا شما باردار باشید.

دلایل لکه بینی قبل و بعد از پریودی
دلایل لکه بینی قبل و بعد از پریودی شامل موارد زیر می باشد:
دلایل مرتبط با قاعدگی
دلایل زیادی می‌تواند باعث لکه بینی بعد از پریود در زنانی که به‌طور طبیعی پریود می‌شوند و برای پریودی هیچ‌گونه داروی هورمونی مصرف نمی‌کنند، شود. بیشتر زنان در هنگام تخمک‌گذاری یعنی زمانی که یک تخمک از تخمدان آزاد می‌شود دچار لکه بینی می‌شوند. تخمک گزاری معمولاً ۲ هفته بعد از شروع پریود انجام می‌شود. و علت لکه بینی به دلیل پایین آمدن طبیعی سطح استروژن در این زمان است. چرخه‌ی عدم تولید تخمک که در آن تخمدان‌ها نمی‌توانند تخمکی تولید و آزاد کنند یکی دیگر از عوامل لکه بینی و خونریزی بین پریودی است. عدم تخمک‌گذاری زنان می‌تواند به دلیل بیماری و یا استرس شدید باشد و معمولاً در اوایل و اواخر دوران قاعدگی فرد اتفاق می‌افتد. تغییرات هورمونی مانند کم‌کاری و پرکاری تیروئید و سندروم تخمدان پلی کیستیک در عدم تولید تخمک نقش دارند.
دلایل مرتبط با پیشگیری از بارداری
داروهای ضدبارداری که باعث سرکوب چرخه‌ی طبیعی قاعدگی می‌شوند می‌توانند باعث لکه بینی در فرد شوند. از عوارض استفاده از آیودی های هورمونی مانند آیودی اسکیلا و میرنا می‌توان به لکه بینی شدید در ۳ تا ۶ ماه اول جایگذاری اشاره کرد. اشخاصی که از آیودی های مسی استفاده می‌کنند در مقایسه با کسانی که از آیودی هورمونی استفاده نمی‌کنند دچار خونریزی شدیدتری می‌شوند. اگرچه با ادامه مصرف آیودی مسی خونریزی کاهش پیدا می‌کند اما لکه بینی همچنان ادامه پیدا می‌کند
پیش از یائسگی
دوره‌های پریود معمولا قبل از یائسگی و در طول دوره‌ی پیش از یائسگی به‌دلیل تغییرات هورمونی که در بدن رخ می‌دهد ممکن است نامنظم شوند. یائسگی در اکثر زنان در سنین ۴۵ تا ۵۵ سالگی اتفاق می‌افتد و معمولا شروع آن در سن ۵۱ سالگی می‌باشد. اما با این وجود این دوره ممکن است در برخی از زنان زودتر نیز رخ دهد.
اگر یائسگی قبل از سن ۴۰ سال اتفاق افتد به این حالت یائسگی زودرس یا نارسایی زودرس تخمدان (POI) گفته می‌شود.
زنانی که بعد از یائسگی دچار خونریزی واژینال می‌شوند باید این موضوع را با پزشک خود درمیان بگذارند چراکه این شرایط ممکن است نشانه بیماری باشد که نیاز به مشاوره پزشکی دارد.
دلایل مرتبط با حاملگی و بیماری‌های عفونی
از دیگر دلایل لکه بینی قبل از پریود و بعد از پریود می‌توان به عفونت دستگاه تولید‌مثل زنان اشاره کرد. ویروس‌های کلامیدیا، گونوره و زگیل تناسلی باعث مقدار کمی خونریزی و لکه بینی در بین دوره‌های پریودی می‌شوند. این خونریزی معمولاً با داشتن روابط جنسی تشدید می‌شود. ازآنجایی‌که این بیماری‌ها هیچ نشانه‌ای از خود بروز نمی‌دهند، لکه بینی تنها راه شناخت آن‌هاست. لکه بینی در زمان نزدیک به پریود می‌تواند نشانه‌ی بارداری باشد. این نوع خونریزی که به‌عنوان خونریزی لانه گزینی شناخته می‌شود زمانی اتفاق می‌افتد جنین در داخل رحم تشکیل می‌شود. زنانی که در هنگام پریود خونریزی کمی دارند ممکن است خونریزی لانه گزینی را با پریود اشتباه کنند.
دیگر دلایل لکه بینی قبل و بعد پریودی
خونریزی کمتر و نامنظم واژن ممکن است ناشی از موارد زیر باشد:
خشکی واژن: این عارضه ممکن است داخل واژن را تحریک کرده و باعث شود واژن در طول رابطه جنسی یا بعد از آن دچار خونریزی شود.
تروما یا آسیب: اگر واژن زنی در طول رابطه جنسی دچار آسیب شود این مورد می‌تواند موجب لکه‌بینی شود. بافت‌های داخل واژن و دهانه رحم شامل عروق خونی زیاد هستند و ممکن است بیشتر از یک زخم معمولی خونریزی کنند.
بیرون زدگی بافت دهانه رحم ( یا ساییدگی دهانه رحم): این حالت زمانی رخ می‌دهد که خط جداکننده سلول‌های ظریف دهانه رحم و سلول‌های رحم از بین می‌روند ( یا کمتر به وضوح تشخیص داده می‌شوند) و سلول‌های غدد لنفاوی در قسمت بیرونی دهانه رحم تشکیل می‌شوند. این امر باعث می‌شود که این ناحیه دچار آسیب شده و منجربه لکه‌بینی در بین دوره‌های پریود و یا در طول رابطه جنسی یا بعد از آن شود.
فیبرم و پولیپ: این بیماری‌ها ۲ نوع مختلف توده‌هایی هستند که ممکن است در رحم شکل گرفته و منجربه لکه‌بینی شوند. فیبرم‌ها که از بافت‌های عضلانی بوجود می‌آیند ممکن است در اندازه کوچک یا بزرگ باشند. اما پولیپ‌ها توده‌های نسبتا کوچک، گرد یا بیضی شکل هستند و از بافت‌های اندومتر بوجود می‌آیند.
هیپرپلازی اندومتر: زمانی‌ رخ می‌دهد که پوشش یا بافت داخلی رحم ضخیم می‌شود. این عارضه می‌تواند ناشی از تغییرات سطوح استروژن و پروژسترون در بدن باشد. این حالت می‌تواند موجب خونریزی غیرطبیعی رحم شود. در این شرایط دوره پریود یک فرد ممکن است شدیدتر و یا طولانی‌تر از حالت نرمال شود.
سرطان دهانه رحم یا اندومتر: این شرایط معمولا باعث بروز علائم و نشانه‌هایی که در طول مراحل اولیه مشهود هستند نمی‌شوند اما لکه‌بینی و خونریزی غیرطبیعی واژن می‌توانند از علائم اولیه این بیماری باشند.
در اکثر موارد، فردی که دچار خونریزی غیرطبیعی واژن است به بیماری سرطان مبتلا نخواهد شد. اما با این وجود مهم است که اگر متوجه چنین شرایطی شدیم به پزشک مراجعه کنیم. در خانم‌های ۲۵ تا ۶۴ سال انجام غربالگری منظم دهانه رحم ( تست اسمیر) می‌تواند کمک شایانی به تشخیص نشانه‌های سرطان رحم در مراحل اولیه بیماری و شروع به موقع درمان کند. این تست در خانم‌های سنین ۲۵ تا ۴۹ باید هر ۳ سال یکبار و خانم‌های ۵۰ تا ۶۴ سال هر ۵ سال یکبار انجام شود.
روش سقط جنین: خونریزی واژن معمولا بعد از سقط جنین رخ می‌دهد و ممکن است تا ۲ هفته ادامه داشته باشد. اما اگر بعد از ۲ هفته نیز خونریزی ادامه داشت باید حتما به پزشک مراجعه کرد.
استرس: کورتیزول ماده‌ای است که در زمان استرس به میزان زیاد از بدن منتشر می‌شود می‌تواند در عملکرد هورمون‌های تولید مثل مداخله ایجاد کرده و منجر به تغییراتی در چرخه طبیعی قاعدگی شود.

تشخیص لکه بینی قبل و بعد از پریودی
متخصصین پیشنهاد می‌کنند تا در صورت داشتن خونریزی‌های بی‌قاعده حتماً به پزشک مراجعه نمایید. پزشک برای تشخیص علت لکه بینی از فرد چند آزمایش می‌گیرد. این آزمایش‌ها شام موارد زیر می‌شود:
تست حاملگی
تست شمارش خون
آزمایش تیروئید
آزمایش کبد
تست پاپ اسمیر
اسکن اولتراسوند لگن
همچنین در برخی موارد ممکن است پزشک برای تشخیص علت لکه بینی چندین آزمایش فیزیکی مانند معاینه لگن انجام دهد. ثبت تاریخ چرخه‌ی قاعدگی می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد. اگر فردی به‌ طور مرتب دچار لکه بینی می‌شود بسیار مهم است که تاریخ شروع پریود، اتمام آن، شدت خونریزی و مدت آن را ثبت کند. همچنین زمان و میزان لکه بینی‌ها و خونریزی‌های بین دوره‌های بین پریودی خود را نیز یادداشت نماید. اگر فرد در هنگام خونریزی و لکه بینی دچار درد کمر، فشار بر روی لگن و التهاب واژن شد حتماً باید این موارد را به پزشک اطلاع دهد.

درمان لکه بینی و خونریزی قبل و بعد از پریودی
بسته به نوع خونریزی یک یا چند روش درمان لکه بینی و خونریزی قبل و بعد از پریودی در زنان تجویز می‌شود:
داروهای درمان لکه بینی و خونریزی ناشی از اختلال عملکرد رحم
درمان لکه‌بینی ناشی از اختلال عملکرد رحم با دارو دارای خطرات کمتری است اما این روش همیشه به اندازه درمان‌های دیگر موثر نیست. اگر قصد دارید در آینده باردار شوید یا در حال نزدیک شدن به زمان قطع دوره قاعدگی (یائسگی) هستید ممکن است مصرف داروها برای شما مفید باشند.
گزینه‌های دارویی
خونریزی رحم را می‌توان با داروهای مختلف و هورمون درمانی کنترل نمود.
داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) اولین انتخاب دارویی برای قطع لکه‌بینی رحم هستند. این داروها با کاهش سطوح پروستاگلاندین که با خونریزی رحم مرتبط هستند موجب کاهش لکه‌بینی، خونریزی زیاد و درد شدید دستگاه تناسلی در قاعدگی می‌شوند.
دستگاه داخل رحمی لوونورژسترول (آی یو دی) یکی از روش‌های کنترل بارداری است که موجب افزایش سطوح پروژسترون می‌شود. این هورمون تنظیم‌کننده چرخه قاعدگی است و باعث کاهش لکه‌بینی و درد ناشی از قاعدگی می‌گردد.
پروژستین (پروژسترون مصنوعی) دارویی است که مشکل تخمک‌گذاری خانم‌هایی که نمی‌توانند تخمک‌گذاری کنند را برطرف می‌کند. پروژستین چرخه قاعدگی را تنظیم کرده و موجب کاهش لکه‌بینی، خونریزی و درد قاعدگی می‌شود. در برخی از خانم‌هایی که مشکل تخمک ندارند مصرف داروی پروژستین می‌تواند رشد اندومتر، لکه‌بینی و خونریزی را کنترل کند.
داروهای ضدبارداری ( استروژن و پروژسترون مصنوعی) چرخه قاعدگی را تنظیم می‌کنند و موجب کاهش لکه‌بینی شده و از بارداری پیشگیری می‌کنند. استروژن با ایجاد رشد سریع اندومتر خیلی زود خونریزی زیاد و خطرناک را کاهش می‌دهد.
سرکوب کننده‌های هورمونی نظیر دانازول و هورمون آزادکننده گنادوتروپین (GnRH-AS) که به‌ندرت مصرف می‌شوند با کاهش تولید استروژن چرخه قاعدگی و خونریزی را متوقف می‌کنند. البته لازم به ذکر است که این داروها دارای عوارض جانبی و مشکل‌ساز هستند.

نظرتون درباره هورمون درمانی چیست؟
استروژن درمانی داخل وریدی معمولا در موارد اضطراری و زمانی‌که نیاز به قطع سریع خونریزی شدید است مصرف می‌شوند. بعد از کم شدن خونریزی، به مدت یک یا چند هفته پروژستین یا استروژن - پروژستین درمانی انجام می‌شود تا چرخه قاعدگی به حالت طبیعی خود بازگردد.
سرکوب کننده‌های هورمونی نظیر هورمون آزادکننده گنادوتروپین GnRH-AS برخی مواقع به‌عنوان آخرین گزینه جایگزین برای درمان جراحی استفاده می‌شوند. این داروها عوارض جانبی جدی دارند و فقط برای مدت کوتاه مصرف می‌شوند.
درمان با دانازول ( تستوسترون مصنوعی یا هورمون مردانه) با وجود این‌که برای بسیاری از زنان قابل قبول نیست اما می‌تواند آخرین جایگزین قبل از جراحی باشد. درحالی که این دارو به‌طور موثر می‌تواند خونریزی قاعدگی را کمتر کند اما دارای عوارض جانبی قابل توجهی است و باید در دوزهای بالا مصرف شود.

جراحی
به‌طور کل زمانی‌که مشکل لکه‌بینی رحم با داروها قابل کنترل نباشد جراحی انجام می‌شود.
انتخاب‌های جراحی
روش‌هایی که در این قسمت معرفی می‌کنیم جهت درمان خونریزی رحم انجام می‌شوند.
هیستروسکوپی را می‌توان جهت درمان لکه‌بینی رحم نیز انجام داد. هنگامی که مناطق لکه‌بینی مشخص شدند بیوپسی یا نمونه‌برداری انجام می‌شود. سپس نواحی لکه‌بینی یا خونریزی با کمک پرتوهای لیزر یا جریان الکتریک ( الکتروکوتر) درمان می‌شوند.
لایه برداری اندومتر ( ابلیشن اندوتر) یک روش جایگزین حداقل تهاجمی برای هیسترکتومی است و زمانی که سایر درمان‌ها نتیجه ندادند و یا زمانی‌که بیمار یا پزشک هیچ دلیلی برای استفاده از سایر درمان‌ها ندارند بکار می‌رود. از آن‌جایی که در این روش پوشش داخلی رحم زخم می‌شود به همین دلیل انجام آن برای افرادی که قصد بارداری دارند گزینه درمانی مناسب نیست.
هیسترکتومی یا خارج کردن رحم زمانی انجام می‌شود که: تغییرات سلولی غیرطبیعی یا به‌عبارتی سرطان در نمونه استخراج شده از پوشش داخلی رحم ( بیوچسی اندومتری) مشاهده شده است: زمانی که خونریزی و لکه‌بینی غیرقابل کنترل است و یا زمانیکه علت خونریزی مزمن قابل تشخیص یا درمان نیست. برخی از خانم‌ها روش هیسترکتومی را به داروهایی که عوارض جانبی دارند ترجیح می‌دهند.
دیلاتاسیون و کورتاژ (D&C) برخی مواقع جهت کنترل لکه بینی و خونریزی ناگهانی و شدید رحم بکار می‌روند. این روش سریع‌ترین راه برای قطع خونریزی رحم است.