دیابت دوران بارداری، تشخیص و درمان
جفت در دوران بارداری هورمون‌هایی ترشح می‌کند که می‌تواند منجر به افزایش قند خون مادر شود. اگر لوزالمعده نتواند این افزایش قند را جبران کند، سطح قند خون افزایش می‌یابد و منجر به دیابت دوران بارداری می‌شود.
جفت در دوران بارداری هورمون‌هایی ترشح می‌کند که می‌تواند منجر به افزایش قند خون مادر شود. در حالت عادی، لوزالمعده برای کنترل این افزایش به اندازۀ کافی انسولین تولید می‌کند ولی اگر این اتفاق نیفتد، سطح قند خون افزایش می‌یابد و منجر به دیابت دوران بارداری می‌شود. اگر به دیابت بارداری مبتلا شوید، تحت نظر پزشک و با انجام کارهایی ساده به منظور کنترل قند خون به صورت روزانه می‌توانید نوزاد سالمی داشته باشید. در این مطلب می‌توانید با خطرات، تشخیص و درمان دیابت دوران بارداری آشنا شوید.
دیابت دوران بارداری، خطرات و عوامل افزایش آن
قند خون بالا در دوران بارداری می‌تواند منجر به رشد زیاد جنین و بزرگ‌جثه شدن نوزاد شود که خود این موضوع می‌تواند مشکلاتی هنگام زایمان ایجاد کند. همچنین کنترل نشدن مناسب دیابت بارداری ممکن است منجر به تولد نوزادی با قند خون پایین، یرقان یا مشکل تنفسی شود. هر چند اگر شما به دیابت دوران بارداری مبتلا باشید، پزشکتان برای کنترل قند خون در طول بارداری به شما کمک خواهد کرد. وجود عوامل زیر احتمال ابتلا به دیابت بارداری را در مادر افزایش می‌دهد:
- اضافه وزن قبل از بارداری
- سابقۀ خانوادگی دیابت
- سابقۀ دیابت بارداری، مرده‌زایی، سقط جنین یا نوزاد درشت با وزن بیش از ۳۴۰۰ گرم در بارداری‌های قبلی
- سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (Pcos)
- سابقۀ وجود مشکلی با انسولین یا قند خون مانند مقاومت به انسولین، عدم تحمل گلوکز یا پره‌دیابت
- فشار خون بالا، کلسترول بالا یا بیماری‌های قلبی
دیابت دوران بارداری، تشخیص
مادرانی که احتمال ابتلا به دیابت بارداری در آنها بالاست، در اوایل بارداری برای تشخیص دیابت بارداری، غربالگری می‌شوند. این آزمایش که غربالگری دیابت نام دارد در مورد بقیۀ مادران باردار، در هفته‌های ۲۴ تا ۲۸ بارداری انجام خواهد شد. در این غربالگری، آزمایش چالش گلوکز برای مادر تجویز می‌شود.
برای انجام این آزمایش، ابتدا باید یک نوشیدنی خیلی شیرین بنوشید و قند خون شما، یک ساعت بعد اندازه‌گیری شود. اگر نتایج آزمایش طبیعی باشد، اما پزشک احتمال ابتلا به دیابت بارداری را در شما بالا بداند، به منظور پیگیری، طی بارداری دوباره آزمایش تکرار خواهد شد، اما اگر نتایج به دست‌آمده در آزمایش چالش گلوکز بالاتر از ۱۳۰ تا ۱۴۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر باشد، برای تشخیص قطعی دیابت بارداری، پزشک برای شما آزمایش تحمل گلوکز سه ساعته یا دو ساعته تجویز خواهد کرد.
برای انجام تحمل گلوکز، قبل از آزمایش باید ناشتا و هشت ساعت چیزی نخورده باشید. زمانی که به آزمایشگاه مراجعه می‌کنید، سطح قند خون ناشتا در شما بررسی می‌شود. پس از آن باید یک نوشیدنی شیرین را بنوشید و قند خونتان یک، دو و سه ساعت بعد اندازه‌گیری می‌شود. اگر نتایج اندازه‌گیری‌شده، حداقل در دو مورد بیشتر از حد استاندارد باشد، شما مبتلا به دیابت بارداری هستید.
از آنجا که آزمایش چالش گلوکز، فقط احتمال ابتلا به دیابت بارداری را نشان می‌دهد و برای تشخیص قطعی نیاز به آزمایش تحمل گلوکز نیز است، در برخی موارد، پزشکان از ابتدا آزمایش تحمل گلوکز را تجویز می‌کنند.
دیابت دوران بارداری، چگونگی درمان
در صورت ابتلا به دیابت بارداری، برای حفظ سلامت خود و نوزادتان باید قند خون خود را کنترل کنید. به این منظور باید تغییراتی در شیوۀ زندگی خود ایجاد کنید. رعایت نکته‌هایی که در زیر آمده است، می‌تواند به شما در کنترل قند خون و دیابت بارداری کمک کند:
دیابت دوران بارداری، اهمیت ویژه به رژیم غذایی
پزشکتان ممکن است برای تنظیم برنامۀ غذایی مناسب، شما را به یک متخصص تغذیه ارجاع دهد. این برنامۀ غذایی باید با توجه به دیابت بارداری تنظیم شود تا بتواند کالری و مواد مغذی کافی را برای نوزاد در حال رشدتان فراهم کند. متخصص تغذیه، تعداد کل کالری روزانۀ زنی با قد و وزنتان را به شما خواهد گفت. حدود ۲۲۰۰ تا ۲۵۰۰ کالری در روز برای زنان با وزن متوسط معمول است. اگر اضافه وزن دارید، ممکن است این میزان به حدود ۱۸۰۰ کالری در روز کاهش یابد. متخصص تغذیه، چگونگی حفظ تعادل برنامۀ غذایی را به شما یاد می‌دهد و احتمالاً موارد زیر را به شما پیشنهاد می‌کند:
- ۱۰ تا ۲۰ درصد کالری خود را از منابع پروتئینی مانند گوشت، پنیر، تخم‌مرغ، غذاهای دریایی و حبوبات دریافت کنید.
- کمتر از ۳۰ درصد کالری خود را از چربی‌ها دریافت کنید.
- کمتر از ۱۰ درصد کالری خود را از چربی‌های اشباع دریافت کنید.
- ۴۰ درصد کالری باقی‌مانده یا بیشتر را از کربوهیدرات‌هایی مثل نان، حبوبات، پاستا، برنج، میوه و سبزیجات دریافت کنید.
دیابت دوران بارداری، ورزش و فعالیت بدنی سبک
اگر برای شما و کودک مفید باشد، پزشکتان اضافه کردن ورزش را به برنامۀ عادی هفتگی شما پیشنهاد می‌کند. سعی کنید روزانه فعالیتی سبک تا متوسط به مدت ۱۵ تا ۳۰ دقیقه انجام دهید تا باعث شود بدنتان بهتر از انسولین استفاده کند و در نتیجه به کنترل سطح قند خون شما کمک شود. در مورد انتخاب و مدت زمان ورزش مناسب با پزشک مشورت کنید.
دیابت دوران بارداری، بررسی قند خون
از میزان سطح قند خون خود اطمینان پیدا کنید. این سطح با تغییر در برنامۀ غذایی و ورزش قابل کنترل است. میزان قند خونتان را به شکل منظم، قبل از غذا و یک یا دو ساعت بعد از غذا با دستگاه اندازه‌گیری قند خون خانگی بررسی و آن را ثبت کنید.
اگر با وجود انجام و رعایت این تغییرات در روش زندگی‌تان، قند خون شما همچنان در سطح بالایی باقی بماند، پزشک برای کنترل آن و محافظت از کودکتان قرص‌های کنترل دیابت تجویز می‌کند و اگر قرص‌ها نیز این کار را انجام ندهد، گام بعدی تزریق انسولین است. پزشک ممکن است با توجه به میزان کنترل دیابت و چگونگی پیشرفت دوران بارداری، در جریان آخرین هفته‌ها یا ماه‌های قبل از زایمان، اندازۀ نوزادتان را با دقت تحت نظر بگیرد و برای این کار ممکن است سونوگرافی نیز تجویز کند.
درحالی‌که بیشتر زنان مبتلا به دیابت دوران بارداری قادر به زایمان طبیعی هستند، برخی از پزشکان ترجیح می‌دهند که زایمان، زودتر از موعد مقرر انجام شود. به همین دلیل، ممکن است عمل سزارین پیشنهاد شود. بعد از زایمان، پزشک سطح قند خون شما را بررسی خواهد کرد تا مطمئن شود به حالت عادی بازگشته است. شش هفته پس از زایمان، سطح قند خون باید دوباره بررسی شود و پس از آن نیز نیاز به بررسی سالانه خواهید داشت.
دیابت دوران بارداری، نتیجه‌گیری
خانم‌های باردار از نظر دیابت، مورد آزمایش قرار می‌گیرند. از دیابت دوران بارداری می‌توان با تغذیه مناسب و انجام ورزش و فعالیت‌های بدنی پیشگیری کرد. همچنین داشتن وزن مناسب، برای پیشگیری از این مشکل، کارساز است.
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼