بلوغ زودرس پسران، چه عواملی دارد؟

گفته می‌شود که سن بلوغ در جامعه‌ی ما کاهش و شیوع بلوغ زودرس در پسران و دختران افزایش یافته است. اما اصلاً بلوغ زودرس چیست؟ و آیا خطرات یا عوارضی برای پسران و دختران دارد؟ در این مقاله بلوغ زودرس در پسران را بررسی کرده‌ایم. برای مطالعه در مورد بلوغ زودرس در دختران می‌توانید به این مقاله مراجعه کنید.

بلوغ چیست؟
کلمه‌ی بلوغ به معنی پختگی و رسیدگی است. بلوغ جنبه‌های مختلفی مانند بلوغ جسمی، بلوغ روانی، بلوغ عاطفی، بلوغ معنوی و بلوغ اجتماعی دارد. منظور ما از کلمه‌ی بلوغ در این مقاله، بلوغ جسمی است.
بلوغ در پسران به طور طبیعی دیرتر از دختران آغاز می‌شود و به طور میانگین بین سنین ۱۰ تا ۱۶ سالگی اتفاق می‌افتد. به همین دلیل است که قد پسران نسبت به دختران بلندتر است. چون پس از بلوغ، به دلیل افزایش ترشح هورمون‌های جنسی، رشد قد کم و به مرور زمان متوقف می‌شود.
پسران در هنگام تولد دارای آلت تناسلی، دو عدد بیضه در درون کیسه‌ی بیضه (اسکروتوم)، مجاری و غدد جنسی هستند که به مجموعه‌ی آن‌ها صفات اولیه‌ی جنسی در پسران گفته می‌شود.
در سنین بلوغ، فعالیت غدد هیپوتالاموس و هیپوفیز که در مغز قرار دارند، افزایش می‌یابد. هورمون‌هایی که این غدد ترشح می‌کنند، باعث افزایش ساخت و ترشح هورمون‌های جنسی (مثل تستسترون) از غدد بیضه می‌شود. افزایش هورمون‌های جنسی نیز باعث بروز صفات ثانویه جنسی می‌شود.
علائم بلوغ و صفات ثانویه‌ی جنسی در پسران عبارت است از:
رویش مو در صورت، زیربغل و نواحی تناسلی
خشن شدن موهای سراسر بدن
تغییر صدا از حالت بچگانه به مردانه
تغییرات اسکلتی
رشد و افزایش سریع در قد و وزن
جوش‌های جوانی
تمایل به جنس مخالف
احتلام (خروج منی در هنگام خواب)
زمان و ترتیب این تغییرات ممکن است در افراد مختلف، متفاوت باشد. معمولاً اولین مرحله‌ی بلوغ پسران بزرگ شدن اندازه‌ی بیضه است.

علل بلوغ زودرس در پسران
بروز علائم بلوغ در سنین کمتر از ۹ سال در پسران، بلوغ زودرس نامیده می‌شود. عوامل مختلف ژنتیکی و محیطی در سن بلوغ اثرگذار است. در ادامه به بررسی برخی از عوامل موثر بر بلوغ زودرس در پسران میپردازیم.
عوامل ژنتیکی
عامل مهم در سن بلوغ، وراثت و ژنتیک است. بنابراین به طور مثال اگر در خانواده‌ی پدر، بلوغ در سنین پایین‌تری شروع شده باشد، انتظار می‌رود در پسر او نیز بلوغ در سنین پایین شروع شود.
عوامل جسمی
بلوغ در پسران ورزشکار ممکن است در سنین بالاتری اتفاق بیفتد.
مطالعات مختلفی نشان داده‌اند که وزن در سن بلوغ موثر است. هر چه وزن بیشتر باشد، سن بلوغ کمتر خواهد بود.
وضعیت تغذیه‌ای در سن بلوغ موثر است. اگر سوءتغذیه وجود داشته باشد، سن بلوغ دیرتر خواهد بود.
عوامل محیطی
مطالعات نشان داده‌اند که زندگی در روستاها، مناطق نزدیک به استوا و مناطق با ارتفاع کم با بلوغ زودرس در پسران همراه است.
بیماری‌ها
به ندرت دلیل بلوغ زودرس در پسران می‌تواند تومورها باشند. این تومورها میتوانند در مغز، غده‌ی فوق کلیه و یا بیضه باشد. در این موارد تعادل هورمون‌ها نسبت به حالت عادی به هم خورده و این عدم تعادل موجب بلوغ زودرس می‌شود.

چرا بلوغ زودرس اهمیت دارد؟
بلوغ زودرس باعث ایجاد بعضی مشکلات می‌شود. برخی از آن‌ها عبارت‌اند از:
به دلیل اثر هورمون‌های جنسی بر بسته شدن صفحات رشد استخوان‌ها، بلوغ زودرس باعث کوتاهی قد خواهد شد.
در بلوغ زودرس و به دلیل ایجاد زودهنگام علائم نسبت به هم سن و سالان، ممکن است فرد دچار خجالت و عدم تطابق با محیط شود.
همان طور که گفته شد یکی از علائم بلوغ تمایل به جنس مخالف است؛ شروع زودهنگام بلوغ باعث اختلالات عاطفی و ایجاد مشکلاتی در برخی از پسران خواهد شد.

اگر پسر من علائمی از بلوغ زودرس داشت، چه کار کنم؟
توصیه‌ی ما در این شرایط، مراجعه به یک متخصص غدد است. پزشک با انجام معاینات و در صورت لزوم برخی آزمایش‌ها، دلایل این موضوع را بررسی می‌کند. در صورتی که بلوغ زودرس تایید شود، با درمان‌های دارویی می‌توان علائم آن را کنترل و به تاخیر انداخت.