داروی خواب آور کودکان، استفاده کنیم یا نه؟

کودکان در موقعیت های مختلف مثلاً هنگام بیماری دچار بی خوابی می شوند. از این رو والدین به فکر استفاده از داروی خواب آور کودکان می افتند. در این مقاله می خواهیم به شما بگوییم که شربت یا داروی خواب آور کودکان را استفاده کنیم یا نه؟ که این اطلاعات نتایج جدیدترین تحقیقات را به شما بیان می کند.
هدف شما از اینکه می خواهید داروی خواب آور به کودکتان بدهید چیست؟ بهترین کار این است که از همان ابتدای تولد نوزاد مصرف انواع داروها را به حداقل برسانید اما چنانچه مجبور به مصرف دارو برای کودک گرفتید حتما قبل از اینکار با پزشک کودکتان مشورت کنید. اگر هدفتان از اینکار خواباندن شب هنگام نوزاد است حتی اگر گریه کردن و بیدار ماندن و غلت زدن‌های مدام کودک در تختخواب شما را خسته کرده، بهتر است منصرف شوید چرا که هیچ دارویی را نمی‌توان جانشین عادت دادن نوزاد یا کودک نمود، مادر باید کودک را در روز و شب در ساعت معینی بخواباند تا خواب او تنظیم و الگوی صحیح خواب در کودک ایجاد شود.

آشنایی با داروهای خواب آور کودکان
شربت بی بی سِد و قطره پاسی پی، شربت بایوکل Biocol Kids NOC، شربت پرو متازین، شربت کتوتیفن، شربت دیازپام، داروهای آنتی هیستامین مانند دیفن هیدرامین و هیدروکسی زین داروهای خواب آور قوی برای کودکان هستند که گاهی مورد استفاده قرار می گیرند. درست است که هیچگاه نباید خودسرانه دارو مصرف کرد و این نکته در مورد کودکان با تأکید بیشتری توصیه می شود اما دوز تعیین شده توسط پزشک هم باید بدون تغییر به کار برده شود تا نتیجه مطلوب حاصل شود. پزسکان بنا به دلایل مختلفی، دارو و یا شربت خواب آور ضعیف و یا قوی برای کودکان تجویز می‌کنند.

نشانه های اختلال خواب در کودکان
- بی قراری و تعریق زیاد کودک در حین خواب
- خس خس کردن کودک در خواب
- کودک در زمانی که خواب است به جای بینی با دهان نفس می‌کشد
- بیدار شدن و پریدن کودک از خواب در نیمه شب
- راه رفتن کودک در خواب

عوارض مصرف داروهای خواب آور
در عین حال که مصرف این داروها کیفیت خواب را بهتر می‌کنند، اما می‌تواند عملکرد مغزی و ماهیچه‌ای بدن را بیش از میزان لزوم برای خواب راحت، از جمله در طول روز کم کند و در طول خواب شبانه نیز ممکن است باعث افت مرگبار سرعت تنفس شود.
اما به جای مصرف خواب‌آورها چه می‌توان کرد؟ هم بی‌خوابی مضر است و هم خواب‌آورها زیان‌بار. در ابتدا بهتر است علت اختلالات خواب خود را با یادداشت‌برداری روزانه از عادت‌های خواب خود مشخص کنید. شاید تنها حذف کافیین از ساعت پنج بعدازظهر به بعد درمان بی‌خوابی شما باشد. درمان‌های طبیعی نیز بسیار سودمند است. به عنوان مثال، تحقیقات نشان داده مکمل‌های حاوی ملاتونین موجب بهبود کیفیت خواب می‌شوند؛ ملاتونین هورمون خواب طبیعی بدن است. ملاتونین هومونی است که توسط غده پینه آل در مغز ساخته می شود و باعث احساس خواب و به خواب رفتن افراد می گردد. مقدار بسیار کمی از ملاتونین در غذاهایی مانند گوشت‌ها، حبوبات، میوه‌ها و سبزی‌ها وجود دارد. مواد غذایی حاوی ملاتونین عبارتند از:
- ذرت شیرین
- جو
- جو دو سر
- گوجه
- برنج
- آناناس
- پرتقال
- موز
- جگر گوساله
- تنماهی
- توت فرنگی
- کیوی
- کلم بروکلی
- فلفل قرمز
- پنیر پزرده تخم مرغ
- ریشه سنبل الطیب
- دمکرده گل ساعتی
- عصاره بابونه
- عصاره بادنجبویه

چند هشدار کاربردی
هر دارویی که برای بی خوابی یا کم خوابی مصرف شود نباید بیش از چند شب متوالی ادامه یابد زیرا به تدریج اثر دارو کم شده و مجبور می‌شوید مقدار دارو را زیاد کنید و در نتیجه آن فرد به استفاده از آن داره معتاد خواهد شد.
توصیه می‌شود قبل از مصرف هر گونه داروی شیمیایی و گیاهی خواب آور با پزشک مشورت نمایید. همچنین علت مصرف شربت خواب آور قوی برای کودکان خود را به پزشک بگویید تا پزشک شما را در مورد آن آگاه کند.
مقدار داروهایی که پزشک برای خواب کودک شما تجویز می‌کند را بدون مشورت با پزشک و یا داروساز خود افزایش ندهید.
معمولاً استفاده از داروهای خواب آور در کودکان زیر یک سال توصیه نمی‌گردد.

راهکارهایی برای بهبود خواب کودکان
از جمله اقداماتی که می توانیدبرای رفع بی خوابی انجام دهید این است که اگر قبل از خواب، ساعتی را به بازی آرامی اختصاص دهید، برنامه خواب منظم به بهترین نحوه انجام خواهد شد. این عمل باعث پایین آوردن سطح فعالیت کودکتان شده و سیستم عصبی او را آرام می سازد. بازی های پر تحرک، بدو بدو، غلغلک دادن و حتی تماشای فیلمی پر تحرک، باعث تأخیر در عمل خوابیدن و ایجاد بد خوابی می شود. توصیه های زیر را نیز بکار ببندید:
- خوابیدن کنار کودک
- پرهیز از دادن شکلات و بستنی به کودکان در شب
- تنظیم زمان خواب و پیروی از آن
- خواندن داستان مورد علاقه کودکان
- تخت کودک را خلوت کنید
- فضا را خوشبو کنید
- نوازش کودک

حرف آخر
پیشنهاد میکنم از منابع طبیعی استفاده کنید و کودکتان را از چنین سنی معتاد به خوردن داروهای شیمیایی نکنید. همچنین میتونید بعد از شام و قبل از خواب یک لیوان شیر ولرم (نه گرم و نه سرد) به کودکتان بدهید تا هم خواب آرامی داشته باشد و هم به رشدش کمک کرده باشید. از ماست و دوغ هم میتوانید کمک بگیرید.