داروهای مجاز در بارداری کدامند؟

یکی از نگرانی های مادران باردار، داروهای مجاز دوران بارداری است. پیشتر در مقاله‌ی مصرف دارو در دوران بارداری، دسته‌بندی داروها براساس تاثیری که بر جنین می‌گذارند را بررسی کرده‌ایم. در این مقاله می‌خواهیم ببینیم که از بین داروهای پر مصرف، کدام یک را می‌توان در دوران بارداری استفاده کرد.
گاهی دوران بارداری برای مادر دشوار و عوارض آن عذاب‌آور می‌شوند. گاهی هم عوارض به قدری شدید هستند که مادر تاب نیاورده و مجبور به مصرف دارو می‌شود. به هر حال داروها ساخته شده‌اند که زندگی ما را ساده‌تر کنند و هیچ عیبی در مصرف آن‌ها وجود ندارد. البته در دوران بارداری باید احتیاط کنید. حواستان باشد که حتی داروهای مجاز، در دوزهای بالا و در صورت مصرف بی‌رویه، خطرناک و برای جنین و خودتان سمی‌اند. حتی اگر دارویی اصلاً به جنین منتقل نشود، ممکن است باعث تاثیرات منفی مانند بالارفتن فشار خون شده و باعث آسیب به جنین شود.

داروهای مجاز دوران بارداری
مسکن‌ها
یکی از مشکلات شایع در دوران بارداری (به خصوص در سه ماهه ی اول)، سردرد است. تغییرات هورمونی ایجاد شده در بدن مادر نقش مهمی در ایجاد سر درد دارد. این سردرد گاهی مادر را مجبور به استفاده از مسکن می‌کند. در قدم اول، استفاده از استامینوفن ساده (و نه استامینوفن کدئین) توصیه می‌شود.
مقالات و نتایج آزمایشاتی که اخیرا منتشر شده است، ارتباطی بین سقط‌های خودبه خودی و مصرف داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (مثل ژلوفن، ایبوپروفن، ناپروکسن) را نشان داده‌اند. به همین دلیل مصرف این داروها در سه ماهه‌ی سوم ممنوع است. مصرف آنها در سه ماهه‌ی اول و دوم، در صورت لزوم و تجویز پزشک بلامانع است.
کورتون‌ها (مثل دگزامتازون و هیدروکورتیزون) عمدتا در گروه C داروها (دسته‌بندی داروهای بارداری در این مقاله بررسی شده‌اند) قرار دارند. در این گروه دارویی، مطالعات حیوانی ایجاد عارضه در جنین حیوانات را تایید کرده‌اند؛ اما مطالعات بر روی جنین انسان به طور کافی انجام نشده است. به دلیل عوارض احتمالی، در شرایط عادی معمولاً مصرف کورتون توسط خانم‌های باردار توصیه نمی‌شود.
آنتی بیوتیک‌ها
خانم‌های باردار مثل هر شخص دیگری ممکن است دچار عفونت شوند. مثلاً در دوران بارداری به دلیل فشار رحم بر مثانه، احتمال عفونت‌های مجاری ادراری بیشتر می‌شود.
خوشبختانه برای درمان عفونت‌های مادران باردار، آنتی‌بیوتیک‌های مجاز مختلفی در دسترس هستند. از جمله داروهای مجاز دوران بارداری در این گروه، می‌توان به پنی‌سیلین، آموکسی‌سیلین، نیتروفورانتوئین و سفتریاکسون اشاره کرد.
داروهای ضد اسید
به دلیل افزایش حجم رحم و فشار آن به معده، ریفلاکس (بازگشت اسید معده به مری) یکی از عوارض شایع بارداری است. در موارد خفیف و متوسط پزشکان معمولاً داروی رانیتیدین را تجویز می‌کنند که در گروه B داروهای دوران بارداری قرار داشته و مصرف آن خطری ندارد. در موارد شدیدتر، نظر مشترکی بین پزشکان وجود ندارد. برخی داروی پنتوپرازول را بی خطر دانسته و آن را تجویز می کنند در حالی که برخی دیگر با این نظر مخالف هستند.
درمان تهوع
تهوع هم یکی از علائم و عوارض شایع بارداری است که باعث عذاب بسیاری از خانم‌های باردار می‌شود. داروهای متوکلوپرامید و پیریدوکسین (همان ویتامین ب٦) برای درمان تهوع ایمن هستند.
درمان سرفه
اگر مادر باردار دچار سرماخوردگی و سرفه شود، می‌تواند از داروهای مجاز دوران بارداری مانند دیفن هیدرامین (برای سرفه‌های خلط‌دار) و دکسترومتورفان (برای سرفه‌های خشک و بدون خلط) در صورت تجویز پزشک بی خطر می‌باشند.
درمان آلرژی های فصلی
در صورتی که علائم آلرژی فصلی برای مادران باردار اذیت کننده باشند، درمان دارویی مورد نیاز است. داروهای دیفن هیدرامین و لوراتادین از جمله داروهایی امنی هستند که پزشکان برای مادران باردار تجویز می‌کنند.
درمان کم کاری تیروئید
اگر فردی دچار کم کاری غده‌ی تیروئید باشد، برای جایگزینی هورمون‌های تیروئیدی قرض لووتیروکسین را مصرف خواهد کرد. مصرف این دارو در دوران بارداری و تحت نظر پزشک امن است و خطری مادر و جنین را تهدید نمی کند.
مکمل ها
در دوران بارداری، مواد مورد نیاز جنین از بدن مادر تامین می شود. بنابراین مادر به مواد مغذی بیشتری نیاز دارد. در شرایطی که این نیاز به طور مناسبی از رژیم غذایی تامین نشود، در این شرایط پزشکان مکمل‌های مختلفی (مثل آهن، ویتامین ث، کلسیم و ویتامین د) تجویز می‌کنند. مصرف این مکمل‌ها نه تنها امن و بی خطر است، بلکه ضروری نیز به نظر می‌رسد.
داروهای گیاهی
حواستان باشد که صرف گیاهی بودن یک دارو یا مکمل غذایی، دلیلی بر ایمن بودن یا بی‌ضرر بودن آن نیست. بسیاری از داروهایی که برای درمان بیماری‌های مختلف استفاده می‌شوند، پایه‌ی گیاهی دارند. به طور مثال آسپرین برای بار اول از تنه‌ی درخت بید استخراج شد. منتها در این داروها، مواد سمی و مضر که در تمام گیاهان وجود دارد، حذف شده‌اند.
قبل از مصرف هر گونه داروی گیاهی، حتما با پزشک خود مشورت کنید. متاسفانه هر روز بیماران بسیار زیادی به دلیل مصرف این داروها در اورژانس بیمارستان ها بستری می‌شوند. به طور مثال مصرف آلوئه ورا می‌تواند باعث افزایش انقباضات رحم شود و خطر زایمان زودرس وجود دارد.