علل ناباروری در زنان، مهم ترین دلایل

امروزه زوج های زیادی را می بینیم که زمانی با مشکل ناباروری رو به رو بوده اند اما توانسته اند با درمان مناسب بر این مشکل غلبه کنند. ناباروری در واقع عدم توانایی به دنیا آوردن فرزند بعد از گذشت یک سال از شروع رابطه جنسی مراقبت نشده است. اگرچه باروری با افزایش سن زنان کاهش می یابد اما باید یادآور شد که این مشکل فقط برای زنان نیست و مردان نیز با افزایش سن توانایی باروریشان کم می شود. ناباروری هرگز به معنای عقیم بودن نیست. زوج های بسیاری بوده اند که بعد از درمان های پزشکی توانسته اند فرزند بیاورند. تخمین زده شده است که ۳۰ درصد ناباروری ها به دلیل مشکل زنان بوده است. این مشکلات می تواند علت های مختلفی داشته باشد که بسیاری از آن ها قابل درمان است. اولین و مهم ترین مرحله، تعیین علت مشکل ناباروری است. شناسایی علت مشکل ناباروری در زنان از راه های مختلفی قابل شناسایی است. مشورت با پزشک متخصص، آزمایش خون، سونوگرافی از لگن یا رادیوگرافی و گاهی لاپاروسکوپی از جمله راه های شناسایی علل ناباروری است. اما مهم ترین علل ناباروری در زنان کدامند؟!

۱- سندروم تخمدان پلی کیستیک
در صورتی که مشکل سندروم تخمدان پلی کیستیک وجود داشته باشد تخمدان ها مقدار زیادی آندروژن یا هورمون مردانه ترشح می کنند و در تخمک گذاری فرد مشکل به وجود می آورند. زنان مبتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک، تخمدان های بزرگی دارند که در آن کیست های متعدد و کوچک وجود دارد.

۲- اندومتریوز
اندومتریوز زمانی به وجود می آید که سلول های اندومتر (سلول های داخلی رحم) در بیرون از رحم رشد می کنند. تغییر شکل بدن به دلیل بیماری اندومتریوز می تواند مانع از عملکرد لوله های فالوپ شود و یا عملکرد آن را تغییر دهد؛ در نتیجه مانع از ورود اسپرم و بارور شدن تخمک می شود.

۳- فیبروم ها
فیبروم ها توده های غیر سرطانی هستند که در رحم یا دهانه رحم به وجود می آیند. از هر چهار زن ۳۰ تا ۴۰ ساله یک زن فیبروم های رحمی دارد. فیبروم ها می توانند موجب انسداد لوله فالوپ شوند و مانع از اتصال جنین به دیواره رحم شوند و در نتیجه خطر سقط جنین را افزایش دهند. تاثیر فیبروم ها بر باروری به اندازه و محل قرارگیری آن بستگی دارد.

۴- یائسگی زودرس
نارسایی زودرس تخمدان به نام یائسگی زودرس نیز شناخته می شود. این اصطلاح به وضعیتی اطلاق می شود که در آن تخمدان زودتر از حد معمول تخمک گذاری را متوقف کند. متوسط سن یائسگی بین ۴۵ تا ۵۵ ساله است. در موارد دیگر عللی از جمله اختلالات تیروئید و شرایط ژنتیکی موجب یائسگی زودرس می شوند.

۵- سن
سن در زنان فاکتوری بسیار مهم برای توانایی بارداری است. میزان توانایی بارداری در زوج های سالم ۲۰ تا ۲۵ درصد در هر دوره قاعدگی است. هنگامی که یک زن به سن ۳۵ سالگی می رسد، باروری او رو به کاهش می رود. برآورد شده است که در سن ۴۰ سالگی میزان توانایی باروری حدود ۸ تا ۱۰ درصد در ماه و در سن ۴۳ سالگی، ۱ تا ۳ درصد در هر ماه می باشد. علاوه بر این که میزان بارداری با افزایش سن زنان کاهش می یابد، خطر سقط و اختلالات کروموزومی (اختلال ژنتیکی) نیز با بالا رفتن سن، افزایش چشمگیری می یابد.

۶- قاعدگی نامنظم
قاعدگی های نامنظم ممکن است نشان دهنده مشکلی در تخمک گذاری باشد. متوسط مدت دوره قاعدگی ۲۸ روز است، اما ممکن است بین ۲۵ تا ۳۵ روز نیز اتفاق بیفتد. سیکل قاعدگی از طریق واکنش های پیچیده میان هورمون ها تعیین می شود و هر اختلال هورمونی می تواند دوره پریود را نامنظم کند. اگر چه در اغلب موارد، سیکل نامنظم خطرناک به حساب نمی آید، اما باید علت این نامنظم بودن را مشخص کنید.

۷- ناباروری غیرقابل توجیه
تخمین زده می شود که حدود ۱۰ درصد از ناباروری ها، حتی پس از ارزیابی کامل پزشکی، علت مشخص و قابل توجیهی ندارند.

درمان های باروری
بعد از آن که علت ناباروری در زن مشخص شد، بهترین روش درمان می تواند انتخاب شود. در زیر به تعدادی از راه های درمان ناباروری زنان اشاره خواهیم کرد:
القای تخمک گذاری
این روش شامل تجویز داروهایی مثل کلومید یا هورمون تحریک کننده فولیکول می شود تا تخمک گذاری تنظیم و تخمدان ها تحریک شوند. القای تخمک گذاری اغلب با تلقیح داخل رحمی همراه است که از طریق آن اسپرم به طور مستقیم به رحم وارد می شود تا احتمال موفقیت لقاح افزایش یابد.
جراحی
اگر علت ناباروری التهابات درمان شده باشد، یعنی عفونت هایی که باعث به وجود آمدن زخم یا فیبروم، اندومتریوز و دیگر مشکلات رحمی شده اند، جراحی اغلب می تواند در این مورد امکان باردار شدن را در زنان افزایش دهد.
لقاح آزمایشگاهی
لقاح آزمایشگاهی یا خارج از رحمی (IVF) شیوه‌ای پزشکی است که در آن سلول تخمک بالغ از زن گرفته می‌شود و با اسپرم مرد در خارج از بدن لقاح می‌یابد و رویان حاصل برای ادامه بارداری طبیعی در رحم همان زن یا زن دیگری کاشته می‌شود.