مصرف زاناکس در بارداری، مانعی ندارد؟

کارشناسان معتقدند مصرف داروهای ضداضطراب و آرام بخش در دوران بارداری حتما باید با تجویز پزشک متخصص انجام شود. به اعتقاد آنها بیشتر این داروها برای سلامتی و رشد جنین خطرناک است و می تواند با عوارض جبران ناپذیری همراه باشد. یکی از قرصهای آرام بخش و ضداضطراب آلپرازولام یا همان زاناکس است. سوالی که مطرح می شود این است که مصرف این قرص در دوران بارداری چه عوارضی به همراه دارد؟

قرص زاناکس چیست؟
بهتر است قبل از هر چیز این قرص را بشناسید. زاناکس نام تجاری داروی آلپرازولام است. یک داروی آرام بخش از گروه بنزودیازپین ها. بنزودیازپین ها با افزایش تاثیرات ماده شیمیایی به نام گابا بر روی اعصاب تاثیر می‌گذارد و اثر آرامبخشی دارد. زاناکس متابولیسم کبدی دارد و افرادی که مشکلات کبدی دارند نباید از این دارو استفاده کنند. این دارو سریع آزاد و وارد خون می‌شود. این قرص برای درمان اختلالات اضطراب، وحشت و همچنین استرس ناشی از افسردگی فقط توسط پزشک متخصص مغز و اعصاب یا روانپزشک تجویز می‌شود.

مصرف زاناکس در بارداری خطرناک است؟
قرص زاناکس در گروه D رده بندی داروهای بارداری قرار دارد. یعنی مطالعات و نتایج حاصل از آن بیانگر وجود خطر برای جنین انسان است. اما وقتی استفاده از دارو برای زنان باردار اجتناب‌ناپذیر است و خطرات احتمالی پذیرفته شده‌است، پزشک دارو را تجویز می‌کند.

مصرف زاناکس در بارداری خطر سقط را افزایش می دهد
محققان معتقدند مصرف داروهای ضد اضطراب مثل زاناکس در بارداری باعث افزایش ریسک سقط جنین می شود. نتایج پژوهش محققان دانشگاه سنت جاستین مونترال کانادا ثابت کرده ممصرف این نوع داروها در اوایل بارداری باعث افزایش ریسک سقط جنین در سه ماهه اول بارداری تا ۱۱ درصد می‌شود. در این مطالعه ۴۴۲ هزار زن باردار کانادایی از سال ۱۹۹۸ تا ۲۰۱۵ بررسی شدند. این مطالعه نشان داد ۶ درصد بارداری‌ها منتهی به سقط جنین شده بود. و از بین این سقط جنین‌ها، بیش از یک درصد آنها داروهای گروه بنزودیازپین ها را در اوایل بارداری مصرف کرده بودند. البته کارشناسان معتقدند همانقدر که بنزودیازپین ها تأثیر منفی بر بارداری دارند، اضطراب و بی‌خوابی هم می‌توانند تأثیرات مشابهی داشته باشند. به همین دلیل زنان نباید به طورخودسرانه مصرف داروهای ضد اضطراب و آرام بخش را قطع کنند و باید حتماً با پزشک متخصص مشورت داشته باشند.
داروهای خانواده بنزودیازپین ها عبارتند از: والیوم (دیازپام)، زاناکس (الپرازولام)، آتیوان (لورازپام) و کلونوپین (کلونازپام).

مصرف زاناکس در شیردهی بی خطر است؟
همانطور که گفته شد زاناکس خیلی سریع وارد جریان خون و شیر مادر می شود. به همین دلیل ممکن است عوارض جبران ناپذیری روی نوزادی که از شیر مادر تغذیه می‌کند، داشته باشد. پس مصرف زاناکس در دوره شیردهی به هیچ وجه توصیه نمی‌شود.

رده بندی دارو در دوران بارداری
گروه A
به این گروه از دارو، داروهای مجاز در دوران بارداری می گویند. یعنی مطالعات کافی روی زنان باردار انجام شده‌است و نتایج مطالعات نشان داده این داروها هیچ خطری در سه ماهه اول بارداری بر روی جنین ندارند.
گروه B
در این گروه از داروها، مطالعات روی حیوانات باردار نشان داد که دارو خطری برای جنین ندارد، اما مطالعات کافی روی زنان باردار برای میزان خطر روی جنین در سه ماهه اول بارداری انجام نشده است. به همین دلیل اطلاعات کافی درباره خطرات و عوارض احتمالی در دوران بارداری وجود ندارد و مصرف آنها فقط باید با تجویز پزشک انجام شود.
گروه C
در این گروه از داروها مطالعات روی حیوانات باردار نشان داد که دارو روی جنین اثرات جانبی دارد، اما مطالعات کافی روی انسان‌ها در انجام نشده است. در صورتی که منافع استفاده از دارو برای زنان باردار از مضرات دارو بیشتر باشد، ممکن است دارو توسط پزشک متخصص تجویز شود.
گروه D
در این گروه از داروها، مطالعات از وجود خطر برای جنین انسان خبر داده است. اما زمانی که استفاده از دارو برای زنان باردار اجتناب‌ناپذیر است و خطرات احتمالی پذیرفته شده‌است، پزشک دارو را تجویز می‌کند.زاناکس و خانواده بنزودیازپین ها در این گروه قرار دارد.
گروه X
این گروه از داروها، نشان دهنده ایجاد اختلالات، آسیب‌ها و ناهنجاری‌های روی جنین ‌است. به دلیل آسیب به جنین و خطر بالای مصرف دارو، مصرف این داروها در دوران بارداری ممنوع است و به آن‌ها داروهای ممنوعه در بارداری می گویند.