آیا دوش واژینال ضرر دارد؟

یکی از موارد رعایت بهداشت فردی که خیلی از خانم ها از آن استفاده می کنند دوش واژینال است. اما سوالی که برای بسیاری از خانم ها پیش می آید این است که آیا دوش واژینال ضرری برای سلامتی بدن و اندام جنسی ندارد و آیا اصلا استفاده از آن لازم است یا خیر؟

دوش واژینال چیست؟
دوش واژینال شستن واژن با آب یا سایر مایعات است. دوش واژینال به صورت مخلوط های فشرده در دسترس هستند، که بیشتر آنها شامل آب مخلوط با سرکه، جوش شیرین یا ید است که اغلب حاوی ۴ قاشق چای خوری سرکه در نیم لیتر آب نیمه گرم است و خودتان نیز می توانید با آب جوشیده شده آن را تهیه کنید. دوش واژینال با یک وسیله کوچک برای راحتی کار که حالت پمپی دارد انجام می شود و در داروخانه ها موجود می باشد.

سرکار خانم سهام رشیدی، کارشناس مامایی و زنان، در مورد معایب استفاه از دوش واژینال اظهار کرد: " دوش واژینال برای خانم ها معایبی دارد که بطور مختصر به ۴ مورد اشاره میکنم:
1- عفونت‌های واژن (واژینوز باکتریایی).
۲- بیماری التهابی لگن (PID): بیماری التهابی لگن عفونتی است که در اندام‌های تولیدمثلی شامل رحم، لوله‌های فالوپ و یا تخمدان‌ها گسترش می‌یابد. تحقیقات نشان داده است خانم‌هایی که از دوش واژینال استفاده می‌کنند به میزان ۷۳% بیشتر در معرض ابتلا به بیماری التهابی لگن هستند.
3- مشکلات بارداری: دوش واژینال ممکن است خطر بارداری خارج از رحم را تا ۷۶% افزایش دهد. بطور کلی انجام منظم دوش واژینال به احتمال بیشتری موجب تولد زودرس نوزاد، سقط جنین و دیگر عوارض بارداری می‌شود.
۴- سرطان دهانه رحم: مطالعات نشان داده است که دوش واژینال موجب افزایش احتمال ابتلا به سرطان دهانه رحم می‌شود".

آیا دوش واژینال لازم است؟
- کالج متخصص زنان و و زایمان امریکا (ACOG) توصیه می کند زنان از دوش واژینال استفاده نکنند. اکثر پزشکان نیز دوش واژینال را توصیه نمی کنند. زیرا دوش واژینال می تواند توازن باکتری در واژن را مختل کند و pH طبیعی واژن را تغییر دهد. بنابراین الزامی در استفاده از آن برای خانم ها وجود ندارد. تغییرات در ترکیب باکتری هایی که به طور معمول در واژن قرار دارند می تواند منجر به افزایش خطر ابتلا به عفونت های واژن مانند عفونت های مخمر شود. اگر عفونت در مهبل (واژن) وجود داشته باشد، دوش واژینال موجب گسترش باکتری های مضر به داخل دستگاه تولید مثل عوارض خطرناک بعدی خواهد شد.

- زنانی که این کار را بصورت دائم انجام می دهند معتقدند دوش واژینال مزایای بهداشتی، مانند تمیز کردن مهبل (واژن)، شستشوی خون بعد از قاعدگی، جلوگیری از بوی بد واژن و جلوگیری از بارداری یا عفونت را دارد. اما این باورها غلط هستند و دوش واژینال برای تمیز کردن واژن لازم نیست. چون همان طور که گفتیم باکتری های خوب را نیز از بین می برد. در مورد رعایت بهداشت و تمیز شدن واژن شستن آن با آب ولرم و شستن ناحیه خارجی با آب و صابون کفایت می کند. همچنین بداین دوش واژینال به هیچ وجه شما را در برابر بارداری و یا بیماری های منتقله از راه جنسی (STDs) محافظت نمی کند.

آیا دوش واژینال باعث واژینیت می شود؟
واژنیت به معنی التهاب واژن است. واژینیت می تواند به علت عفونت های مخمر، باکتری یا تریکوموناس باشد یا به دلایل غیرعفونی مانند تحریک فیزیکی یا شیمیایی مانند موارد زیر اتفاق بیفتد:

دوش واژینال، صابون یا عطر
اسپرم کش ها
کاهش میزان استروژن در دوران یائسگی

آیا دوش واژینال ضرر دارد؟
بله، همان طور که در قسمت های قبلی هم توضیح دادیم در برخی از زنان، استفاده دائم از دوش واژینال می تواند منجر به گسترش عفونت و یا حتی ایجاد عفونت با تغییر تعادل باکتری های طبیعی که در مهبل (واژن) وجود دارد، شود. خطر ابتلا به واژینوز باکتریایی و بیماری های منتقله از راه جنسی نیز توسط دوش واژینال افزایش می یابد. همچنین دوش واژینال می تواند باعث تحریک بیش از حد واژن و عوارضی مانند خارش شود.

بهترین راه تمیز کردن واژن چیست؟
واژن به طور طبیعی در طول شبانه روز مقادر مختلفی مخاط تولید می کند که به عنوان یک عامل پاک کننده طبیعی برای تخلیه خون، اسپرم و ترشحات واژن بسیار مفید است و باعث سلامت دستگاه تولید مثل و واژن می شود. بنابراین نباید با دخالت در طبیعت تولید این مخاط ها یعنی استفاده از وسایلی مانند دوش واژینال سلامت این ناحیه را به خطر بیندازیم. برای تمیز کردن و بهداشت این قسمت شستشوی خارج از واژن با صابون ملایم و آب ولرم همراه با حمام منظم برای رعایت بهداشت شخصی کافی است.

آیا دوش واژینال به کاهش ترشحات واژن، بو، درد، خارش، یا سوزش کمک می کند؟
بوی غیر طبیعی واژن، ترشحات یا ناراحتی می تواند نشانه وجود عفونت باشد، بنابراین دوش واژینال برای از بین بردن این عارضه تنها بصورت موقت این مشکلات را برطرف می کند و حتی ممکن است عفونت را هم شدیدتر کند که در نتیجه درمان آن طولانی تر و سخت تر می شود. بنابراین اگر بوی غیرطبیعی واژن یا ترشحات، درد، سوزش یا خارش واژن را تجربه کردید، باید حتما برای معاینه و بررسی دقیق به متخصص مراجعه کنید. همچنین به خاطر داشته باشید استفاده از دوش واژینال درست قبل از مراجعه به دکتر می تواند تشخیص را مشکل کرده و حتی باعث شود تجویز درستی برای بیماری شما انجام نشود.

آیا دوش واژینال بعد از رابطه جنسی از بارداری جلوگیری می کند؟
خیر دوش واژینال پس از رابطه جنسی مانع از حاملگی نمی شود و هرگز نباید به عنوان یک روش کنترل بارداری مورد استفاده قرار بگیرد. اما به طور کلی در صورتی که دخول انجام نشده باشد و مایع منی داخل رحم ریخته نشود و فقط اطراف واژن باشد پاک کردن آن و شستن ناحیه اطراف با آب و صابون احتمال بارداری را کاهش می دهد اما احتمال بارداری ناخواسته در این روش زیاد است و نمی توان به عنوان یک روش ایمن از آن استفاده کرد.

آیا دوش واژینال بعد از رابطه جنسی از بیماری های منتقله از راه جنسی جلوگیری می کند؟
دوش واژینال پس از رابطه جنسی و یا در هر زمانی هیچ تاثیری در جلوگیری از STDs ندارد.

آیا دوش واژینال می تواند بر باروری و یا حاملگی تاثیر بگذارد؟
- برخی مطالعات نشان داده اند که زنانی که دائما از دوش واژینال استفاده می کنند نسبت به خانم هایی که از آن استفاده نمی کنند به طور طبیعی دیرتر باردار می شوند. تحقیقات دیگر نشان داده است که دوش واژینال ممکن است به لوله های فالوپی آسیب برساند و منجر به افزایش خطر حاملگی خارج از رحم شود. در یک مطالعه نیز نشان داده شده است در زنان باردار، دوش واژینال خطر زایمان زودرس را افزایش می دهد.

سخن آخر
همان طور که مشاهده کردید استفاده از دوش واژینال آن هم بصورت دائمی اصلا توصیه نمی شود و می تواند عوارض و خطرات زیادی را برای سلامت شما ایجاد کند. اگر هم روی تمیز بودن واژن حساس هستید استفاده از ژل های مخصوص بانوان آن هم فقط برای ناحیه خارجی واژن با آب ولرم بهترین گزینه است. از طرفی اگر به طور منظم حمام کنید و مسائل بهداشتی دیگر مانند تعویض به موقع پد در پریودی، تعویض روزانه لباس زیر، اصلاح به موقع موهای ناحیه تناسلی و... را انجام دهید دیگر دچار بوی بد و موارد این چنینی که نیاز به دوش واژینال داشته باشد نخواهید داشت.