بازتاب لابیرنتی چیست؟

بازتاب لابیرنتی نوزاد یکی از نخستین اشکال حرکت انسان و از انواع بازتاب‌ های نوزادی است. نوزادان در ابتدای تولد، بسیاری از حرکاتی که به بقا و رشد سالم کمک می­‌کند را به صورت غیرارادی و در قالب بازتاب‌ها بروز می‌دهند.

بازتاب لابیرنتی نوزاد چیست؟
بازتاب ‌ها در سن خاصی شروع و در سن خاصی به پایان می ‌رسند. برخی تا بزرگسالی نیز ادامه دارند که نشان از وجود مشکل در ساختار عصبی دارد.
بازتاب‌ها از نشانه‌های سلامت نوزادان هستند و والدین باید نسبت به بازتاب‌ها آگاه بوده و بتوانند در صورت بروز مشکل آن‌ها را تشخیص دهند و سریعا به پزشک و روانشناس مراجعه نمایند.
بازتاب‌ها، منظم‌ترین و سازمان یافته‌ترین رفتار نوزاد است. وجود بازتاب‌ها برای رشد سیستم عصبی و عضلانی نوزاد ضروری است. بازتاب‌ها، پاسخ‌های فطری و خودکار کودک در مقابل تحریکات مختلف است.
برخی از بازتاب‌ها ارزش بقا برای نوزاد دارند و اگر این بازتاب‌ها و رفلکس‌ها در نوزاد وجود نداشته‌باشند، نوزاد نمی‌تواند به طور طبیعی رشد کرده و نیازهای اولیه خود را رفع کند.
علائم آسیب‌های مرتبط با بازتاب لابیرنتی نوزاد و به طور کلی بازتاب‌ها به شرح زیر است:
عدم وجود بازتاب در نوزاد
ادامه یافتن بازتاب پس از چند ماه
پایان یافتن بازتاب و بروز مجدد آن در سنین بالاتر

بازتاب لابیرنتی یا تونیک لابیرنتی
بازتاب لابیرنتی نوزاد (Tonic Labyrinthine Reflex)، به دو شکل اصلی روبه جلو و رو به عقب خود را نشان می­‌دهد. این رفلکس به طور کلی به معنای تلاش نوزاد برای جلوگیری از خم شدن شدید بدن و حرکت دادن بدن در راستای جاذبه است.
به این شکل که وقتی نوزاد از زمین بلند می‌شود سرش به سمت بالا و وقتی به سمت پایین گذاشته می‌شود، سرش به سمت پایین حرکت می­‌کند.
بازتاب روبه جلو لابیرنتی نوزاد ، زمانی است که کودک از روی زمین بلند می‌­شود و تلاش می‌کند که سر، دست و پاهای خود را در راستای بدن حفظ کند.
بنابراین سر خود را به سمت بالا حرکت می‌دهد تا با نیروی جاذبه مقابله کند. همچنین پاهای خود را جمع کرده و تقریبا به حالت جنینی در می‌­آید.
بالعکس بازتاب رو به عقب زمانی است که نوزاد تلاش می‌­کند هنگامی که در حال زمین گذاشته شدن است، سر و پای خود را به سمت پایین هدایت کرده و از خم شدن بدن جلوگیری می‌­کند.

علت وجود بازتاب لابیرنتی در نوزاد
وظیفه مهم بازتاب لابیرنتی نوزاد، ایجاد پاسخ‌های عضلانی است. این پاسخ‌ها، هسته و اندام را قادر می‌‌سازد تا به تغییرات ظریف در گوش داخلی واکنش نشان دهد.
بازتاب لابیرنتی برای تعادل، پردازش شنوایی و تنش عضلانی ضروری است. همچنین باعث توسعه سیستم اتصال عصب به عضله شده که باعث می‌­شود در بزرگسالی فرد بتواند از موقعیت بدن خودآگاه شود.

زمان بروز و ناپدید شدن بازتاب لابیرنتی نوزاد
بازتاب رو به جلو در ماه‌های سوم و چهارم جنینی ظاهر می­‌شود و تا ۴ماه بعد از تولد نیز باقی می‌‌ماند. بازتاب رو به عقب نیز تقریبا از اوایل نوزاد به وجود می‌آید. به طور کلی نوزاد مجاز است که تا ۶ ماهگی این بازتاب را از خود نشان دهد. بعد از ۶ ماه توانایی کنترل ارادی عضلات برای او وجود دارد.
اگر پس از این مدت هنوز کودک نتوانست به طور ارادی عضلات بدن خود را هدایت کند باید به متخصص کودک مراجعه نمایید. با اطلاع از مراحل رشد کودک تا یک سالگی از سلامت کامل او اطمینان حاصل نمایید.

پیامدهای اختلال در بازتاب لابیرنتی نوزاد
در صورتی که بازتاب لابیرنتی زودتر یا دیرتر محو شود و یا اصلا بروز پیدا نکند، می‌تواند مشکلاتی را در آینده نوزاد پیش بینی کند. مشکلاتی مثل:
اختلال در تعقیب چشمی که در مهارت خواندن ضروری است
مشکل در جهت یابی و حافظه فضایی
مشکل در ادراک دیداری
عدم وجود لابیرنتی نوزاد نشان از وجود اختلال در یادآوری و هجی کردن دارد.
ناتوانی در یادگیری جدول، ماه‌های سال، روزهای هفته، حروف الفبا و مسائل این چنینی
مشکل در ریاضیات
مشکل در خواندن ساعت‌های عقربه‌ای
عدم علاقه به فعالیت‌های جسمانی
در صورتی که با تحریک این بازتاب (هنگام بالا بردن و پایین گذاشتن)، واکنش در اندام فوقانی و تحتانی او مشاهده نکردید، حتما او را به پزشک متخصص اطفال یا مشاوره کودک ببرید.