فیلم برای کودکان، گفتگو با یک کارگردان درباره فقدان آن

کارگردان فیلم همبازی که به عنوان یکی از آثار برگزیده بیست و سومین جشنواره فیلم کودک برگزیده شد،گفت: فقدان نمایش فیلم کودک در سینمای ایران سبب می‌شود تا نیازهای این قشر از جامعه براورده نشود.

مهدی کریمی گفت: هر فیلمی که در سینما ساخته می‌شود مخاطب خاص خود را دارد و سینمای کودک نیز از این مهم مستثنی نیست .

وی افزود: یک چهارم مخاطبان سینما را کودکان و نوجوانان تشکیل می‌دهند و این در حالی است که در سینمای ایران آثاری برای این قشر ساخته نمی‌شود .

تهیه‌کننده سمفونی تاریک در ادامه با اشاره به ساخت فیلم همبازی در ژانر کودک خاطرنشان کرد: موسسه ورا هنر آثار بسیاری را در زمینه کودک در سال های اخیر تولید کرده که از آن جمله می‌توان به فیلم‌هایی مانند مهر مادری ، رنگ خدا و... اشاره کرد. همبازی نیز از جمله آثاری بود که پس از پایان بیست و دومین جشنواره فیلم کودک تصمیم به ساخت آن گرفتیم .

وی در ادامه یاداور شد: بر اساس برنامه ریزی‌های انجام شده قرار بود فیلمبرداری این اثر سینمایی از ابتدای سال ‪ ۸۸ آغاز شود. بعد از تمایل موسسه فارابی برای حمایت از این اثر سینمایی و تاکید بر نمایش آن در جشنواره فیلم کودک این اثر سینمایی برای نمایش در جشنواره فیلم کودک ساخته و در آن به نمایش درآمد .

کریمی در ادامه در پاسخ به این پرسش که به نظر می‌رسد سوژه همبازی یکی از دغدغه‌های خانواده‌ها در جامعه باشد، گفت: امروز در ساخت فیلم کودک نباید دچار تکرار شده و از سوژه‌هایی که بارها ساخته شده‌اند استفاده کنیم. امروز نیاز جامعه ما تغییر کرده است، نمی‌توان گفت موضوعی که در دهه ‪ ۶۰ دغدغه کودکان بوده امروز نیز همچنان بعنوان یک نگرانی محسوب شود .

فیلم همبازی نشان می‌دهد کودکان تنها به مادیات نیاز ندارند .

وی افزود: بچه‌ها در دنیای امروز دچار یک زندگی مکانیکی شدند و امکان تفریح برای آنها وجود نداشته و ناگزیرند با استفاده از تکنولوژی روز همچون کامپیوتر و دنیای مجازی نیازهای روحی خود را مرتفع کنند .

تهیه‌کننده همبازی خاطرنشان کرد: همبازی نشان می‌دهد تک فرزند شدن خانواده‌ها برای کودک معضلاتی را به همراه خواهد داشت که ما از آن غافلیم و متاسفانه تبعات این موضوع در نسل بعد دیده خواهد شد .

کریمی در ادامه با اشاره به انتخاب بازیگران این فیلم گفت:برای انتخاب بازیگر درحوزه کودک ، بازیگر حرفه‌ای در این عرصه نداریم؟حقیقت این است که کودکان بزرگ می‌شوند و از این رو بازیگران کودک همواره تغییر می‌کنند .

وی یادآور شد: یکی از معیارهایی که در انتخاب بازیگر کودک مد نظر قرار می گیرد نزدیک بودن کودک به شخصیت پرداخته شده در داستان است. کودکان در فیلم ادا در نمی‌آورند بلکه به نوعی آنچه را که هستند به تصویر می‌کشند .

کریمی درباره انتخاب دیگر بازیگران این اثر سینمایی خاطرنشان کرد: یکی از دلایل آشتی مخاطب با سینما با توجه به اکران عمومی حضور بازیگران حرفه ای است از این رو از حمید نژاد و نیکی کریمی در این فیلم استفاده کردیم تا اثر بتواند با اکران عمومی در گیشه موفق باشد. متاسفانه بسیاری از آثار سینمایی کودک به مرحله اکران نمی‌رسند. بطور نمونه غلامرضا رمضانی تاکنون ‪ ۵ فیلم سینمایی در ژانر کودک ساخته و در فستیوال‌های مختلف جوایز مختلفی دریافت کرده اما همین آثار در اکران عمومی جایی نداشته اند .

وی در پاسخ به این پرسش که زمان کوتاه فیلمبرداری به ساختار فیلم لطمه نمی زند؟ گفت: فیلمبرداری کار از ‪ ۲۷ خردادماه آغاز شد و ‪ ۵ مردادماه به پایان رسید و این در حالی بود که تدوین و صداگذاری و ... نیز همزمان با فیلمبرداری در حال انجام بود. با اینکه فرصت کمی برای آماده کردن فیلم همبازی برای جشنواره فیلم کودک وجود داشت اما من از کیفیت ان دفاع می‌کنم . وسواس و حمایت گروه بر روی کیفیت کار بسیار بود. رمضانی از روز اول بر کیفیت تاکید می‌کرد. مشکل ما این بود که بچه نابازیگر بود و بازیگران حرفه‌ای نیز در کنار او مجبور بودند زمان بگذارند. اگر زمان کافی در اختیار ما بود در فضا و شرایطی آرام تر کار می‌کردیم و فرسوده نمی‌شدیم .

کریمی در ادامه در پاسخ به این پرسش که اصرار شما برای حضور همبازی در جشنواره فیلم کودک چه بود؟خاطرنشان کرد: مخاطب اصلی این فیلم جشنواره کودک بود. اصرار ما بر این بود که همبازی در این رویداد حضور یابد تا بازخورد تماشاگران و منتقدان را نسبت به این فیلم ببینیم و برای اکران عمومی آن برنامه ریزی کنیم .

تهیه‌کننده فیلم سینمایی مهر مادری در ادامه با گلایه از عدم حمایت از اکران فیلم‌های کودک گفت: اگر سینمای کودک ما در دهه ‪ ۶۰ و ‪ ۷۰ از رونق برخوردار بود به این دلیل است که در آن زمان گروه مشخصی برای ساخت این نوع آثار در بنیاد فارابی فعالیت داشت اما امروز خبری از این گروه نیست .

وی افزود: امروز انتخاب اکران فیلم با سینماداران است و همه خواهان فیلم هایی هستند که گیشه‌ها را فتح می‌کنند. این شرایط سبب می‌شود کمتر کسی تمایل به اکران فیلم کودک داشته باشد؟به اعتقاد من همه فیلم‌ها مخاطب دارند. وقتی اثری برای مخاطب فیلم کودک در سینمای ایران وجود ندارد و یا اثاری که به نام کودک در سینما به نمایش در می‌آید رضایت مخاطب را جلب نمی کند نمی‌توان توقع داشت این سینما همانند ‪ ۲ دهه گذشته با رونق مواجه شود .

کریمی با اشاره به اینکه وقتی توقع کودک در سینما برآورده نمی‌شود ناخودآگاه به سمت دیدن فیلم‌هایی می‌رود که مختص سن و سال او نیست،اظهار داشت: حرکت کودکان به سمت دیدن آثاری که برای بزرگسالان ساخته می‌شود معضلاتی به همراه دارد که در نسل آینده دیده خواهد شد .

وی در ادامه عنوان کرد: وقتی با نگاهی عمیق به سینما به عنوان یک رویکرد فرهنگی نگاه کنیم و توقع تاثیرگذاری این هنر را بر کودکان داشته باشیم باید در ابتدا توقع کودکان و نوجوانان را در سینما برآورده کنیم. وقتی ما به ساخت چند فیلم چند صد میلیونی که نیازهای کودکان را براورده کند تن نمی دهیم باید منتظر هزینه‌های کلان در سال‌های بعد باشیم .

تهیه‌کننده فیلم سینمایی پاداش در ادامه با اشاره به عدم توجه مسئولان به اکران آثار سینمایی کودک یادآور شد: مهمترین بخش خلق یک اثر سینمایی در اختیار داشتن زمان مناسب برای ساخت آن است اما این بخش کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد. متاسفانه برای تولید یک اثر سینمایی پروسه‌ای طولانی مدت طی می‌شود. فیلمسازان یک یا دو سال تلاش می‌کنند تا مجوز ساخت یک اثر سینمایی را بگیرند. بعد از صدور مجوزهای لازم، مسئولان توقع دارند که آن اثر برای ‪ ۲ ماه بعد آماده شود. متاسفانه وقت ما صرف صدور مجوزها می‌شود و به زمانی که باید برای ساخت یک اثر سینمایی صرف شود توجه نمی‌کنیم .

وی افزود: کاری که به سرعت ساخته شود آسیب‌های خود را دارد، بخصوص در فیلم کودک که عوامل فیلم مجبورند بیشتر وقت خود را صرف پیدا کردن کودکی کنند که با شخصیت فیلم همخوانی داشته باشد .

تهیه‌کننده فیلم سینمایی مربای شیرین درباره عدم جریان‌سازی جشنواره فیلم کودک عنوان کرد: باید دید فیلم برای جشنواره ساخته می‌شود و یا جشنواره برای فیلم ؟! وقتی یک جشنواره پربار است که آثار تولیدی که در آن به نمایش درمی آیند مورد ارزیابی منتقدان هم قرار بگیرند. ما این روال را رعایت نمی‌کنیم و قوانین را شناور می‌کنیم . یک دوره فیلم دیجیتال را نمی‌پذیریم چون ‪ ۳۵ میلی متری زیاد داریم و در جایی نیز به نوعی دیگر رفتار می‌کنیم . متاسفانه از این نوع جشنواره‌ها در کشور ما بسیار زیاد برگزار می‌شوند به طور نمونه مسئولان معتقدند جشنواره فیلم رشد باید برگزار شود زیرا یکی از باسابقه‌ترین جشنواره‌های کشور است و مهم نیست در حد ملی نباشد و بلکه تنها برگزاری آن برایشان مهم است .

کریمی افزود: گاهی حاضر نیستیم ‪ ۲۰۰ میلیون تومان برای حمایت از یک فیلم هزینه کنیم ولی میلیاردها تومان برای جشنواره‌ها خرج می‌کنیم . ما همه ساله جشنواره فیلم فجر داریم اما برای سال بعد برنامه ریزی جدی بعد از پایان جشنواره فجر امسال نداریم و معمولا ‪ ۳ ماه مانده به جشنواره بعدی به فکر تولید فیلم می‌افتیم. بی‌تجربه‌ترین انسان‌ها نیز می‌دانند که باید فیلمنامه باشد، عوامل تلاش کنند و ... تا خروجی موفق باشد . ما ‪ ۹ ماه فرصت سوزی می‌کنیم و در فرصتی کم به فکر ساخت آثار فاخریم .

این تهیه‌کننده در پایان تاکید کرد: در سینمای ایران بیش از ‪ ۲۰۰ کارگردان خوب و تعداد زیادی تهیه‌کنندگان با تجربه‌ای و ابزار تولید آثار فاخر وجود دارد اما چرا از این فرصت‌ها استفاده نمی‌کنیم؟ به نظر می‌رسد برنامه مدونی وجود ندارد و چنانچه وجود دارد نیز در گیر و دار شرایطی است که بر سینمای ما حاکم است .

وی در ادامه برگزاری جشنواره در کشور را به نوعی رفع تکلیف برخی از نهادها دانست و بردوری از چنین وضعیتی تاکید کرد .