نوزاد سالم باید روزی چند ساعت بخوابد؟

«این بچه که ۱۷-۱۸ساعت از روز را خواب است؛ ببریدش دکتر! شاید مریض باشد.» این حرف را اگر درباره یک کودک ۳ساله بگویید، بیراه نگفته اید، اما اگر چنین حرفی را درباره یک نوزاد به زبان بیاورید، حرف تان کاملا اشتباه است؛ چون نوزادان طبیعی به ۱۵ تا ۱۸ ساعت خواب روزانه احتیاج دارند.

برای این که با استانداردهای خواب کودکان آشنا شوید، قبل از هر چیزی باید بدانید که نیاز طبیعی کودکان به خواب روزانه در سنین مختلف چقدر است.

نوزادان عادات خواب منحصر‌به‌فرد خودشان را دارند. آنها در محیط های ساده، راحت تر به خواب می روند و الگوی خواب هر نوزاد با دیگری متفاوت است. برخی از نوزادان، شب ها بیدارند، آنها روزها می خوابند و حسابی برای شب، انرژی ذخیره می کنند، اگر چنین نوزادی داشته باشید، حسابی خسته و کوفته می شوید. این نکته را هم بدانید که نوزادان در ابتدای تولد، خوابی نامنظم دارند.

از تولد تا ۱ ماهگی

نوزادان معمولا ۱۵ تا ۱۸ ساعت در روز می خوابند، اما فقط در یک دوره کوتاه ۲ تا ۴ هفته ای. نوزادان نارس بیشتر می خوابند و نوزادانی که قولنج می کنند کمتر. از آنجا که نوازادان هنوز ساعت زیستی داخلی ندارند، الگوهای خواب شان با چرخه روز و شب هماهنگ نیست. در حقیقت آنها اصلا از الگوی خواب خاصی پیروی نمی کنند.

از ۱ تا ۴ ماهگی

در ۶ هفتگی نوزاد شروع به هماهنگ کردن ساعت زیستی بدن خود می کند و شما پیدایش الگوهای منظم خواب را در او خواهید دید. در این زمان، کودک چند بار در شبانه روز و هر بار بین ۴ تا ۶ ساعت می خوابد و کم کم سردرگمی بین روز و شب پایان می پذیرد.

از ۴ تا ۱۲ ماهگی

در حالی که میزان خواب بهینه در این سن ۱۵ ساعت در شبانه روز است، بیشتر نوزادان تا ۱۱ ماهگی فقط در حدود ۱۲ ساعت در روز می خوابند. ایجاد یک الگوی خواب مناسب برای کودک، در این زمان، باید از هدف های اصلی پدر و مادرها باشد. هر قدر که نوزاد بزرگ تر می شود، اجتماعی تر خواهد شد و الگوی خوابش نیز به بزرگسالان شبیه تر می شود.

نوزادان معمولا در طول روز ۳ بار چرت می زنند که این تعداد در ۶ ماهگی به ۲ بار در روز کاهش می یابد. در این سن یا کمی زودتر، کودک می تواند تمام طول شب را بخوابد. ایجاد الگوی زمانی مناسب برای چرت زدن کودک را باید به زمانی که ساعت زیستی او کامل شده موکول کنید.

چرت صبحگاهی کودک معمولا در ساعت ۹ صبح است و یک ساعت طول می کشد. چرت بعد از ظهر او بین ساعت ۱۲ تا ۲ بعدازظهر است و یک تا دو ساعت طول می کشد و آخرین چرت او بین ساعت ۳ تا ۵ بعد از ظهر است.

از ۱ تا ۳ سالگی

در یک سالگی و بین ۱۸ تا ۲۱ ماهگی کودک دیگر صبح ها چرت نمی زند و فقط یک بار در طول روز می خوابد. کودکان نو پا به ۱۴ ساعت خواب در شبانه روز نیاز دارند، اما معمولا فقط نزدیک به ۱۰ ساعت می خوابند. بیشتر کودکان هنوز در ۲۱ تا ۳۶ ماهگی به خواب نیمروز نیاز دارند که مدت آن بین ۱ تا ۵/۳ ساعت تغییر می کند. آنها معمولا بین ساعت ۷ تا ۹ شب به تخت می روند و بین ساعت ۶ تا ۸ صبح بیدار می شوند.

از ۳ تا ۶ سالگی

کودکان در این سن هم، بین ساعت ۷ تا ۹ شب به تخت می روند و بین ساعت ۶ تا ۸ صبح بیدار می شوند. در ۳ سالگی هنوز بیشتر کودکان در نیمروز استراحت می کنند، در حالی که در ۵ سالگی کمتر این کار را انجام می دهند و خواب نیمروزی کوتاه تر می شود. معمولا کودک بعد از ۳ سالگی نباید هنوز دچار بی نظمی در خواب باشد.

۷ تا ۱۲ سالگی

در این سن با افزایش روابط اجتماعی، مدرسه و فعالیت های خانوادگی، ساعت خواب شبانه کودک دیرتر می شود، اما هنوز هم برخی کودکان در این سن ساعت ۹ شب می خوابند.

اما بیشتر آنها بین ساعت ۷:۳۰ تا ۱۰ شب به رخت خواب می روند. اگر چه کودکان در این سن به ۹ تا ۱۲ ساعت خواب شبانه روز نیاز دارند، میانگین خواب آنها فقط ۹ ساعت است.

وقتی اشکالی در به خواب رفتن کودک تان وجود دارد، از خودتان بپرسید که

۱) آیا ساعت مشخص و منظمی برای رفتن کودک به تخت وجود دارد؟

۲) آیا کودک در تخت خود احساس خوبی دارد (به عنوان مثال: محیط اتاق خواب برایش مطبوع است؟ خیلی روشن یا تاریک نیست؟ زیاد گرم یا سرد نیست؟ آیا تخت مرتب شده و یا تشک خوبی دارد؟)

۳) آیا بچه های متعدد در یک اتاق می خوابند و همدیگر را بیدار نگه می دارند؟

۴) آیا کودک شما در طول روز مسایلی داشته که فکرش را به طور مداوم مشغول می دارد و وی را هیجان زده می کند و باعث اخلال در خواب می شود؟ (برای مثال: هیجانات، دعوا و درگیری، فیلم های مهیج و یا تولد بچه دیگر).

۵) آیا ممکن است سر و صدا زیاد باشد و مانع خواب کودک شود؟

۶) آیا مهمان آمده و کودک تمایل دارد ترجیحا بیدار بماند؟

۷) آیا کودک در اتاق وقتی تنها است احساس ترس می کند؟

و پس از یافتن پاسخ این پرسش ها به این مساله فکر کنید که برای خواب راحت کودک در طول شبانه روز تنها یک روش وجود ندارد، راه حل ها و توصیه های گوناگونی در این زمینه وجود دارد که چکیده ای از آنها به شرح زیر است:

۱) زمان خواب کودک تان را با مشورت با خودش تعیین کنید. آنها به برخورد قاطع شما و یک قرار ثابت برای خواب نیاز دارند.

۲) سعی کنید «برو به اتاق خوابت» مثل یک عمل تنبیهی به نظر نرسد. وقتی جنبه اجبار برای خواب از بین برود احساس آرامش و خواب خود به خود به وجود می آید.

۳) هر شب به وقت شناسی و در رختخواب رفتن وی جایزه بدهید. جایزه می تواند یک خوراکی ویژه قبل از خواب مثل یک لیوان شیر باشد.

۴) می توانید قبل از خواب با یک عمل مطبوع مانند قصه گفتن یا لالایی روزش را به پایان برسانید.

مهم‌ترین مطالب در این‌باره:
شاید تصور کنید نوزادان هم مثل ما بزرگ‌ترها باید ساعتی از شب بخوابند و صبح بیدار شوند. اما این کوچولوهای دوست‌داشتنی به‌ هیچ‌ وجه شبیه ما نیستند و گاهی همه قانون‌هایی را که ما در مورد خواب می‌دانیم می‌شکنند.
ممکن است گرسنگی، دل‌ درد یا مرطوب بودن بیش از حد پوشک کوچولوها نظم خوابشان را به هم بزند.
اما تعیین زمان‌بندی مناسب برای شیر خوردن بچه‌ها، رعایت یک رژیم غذایی مناسب برای مادرها برای داشتن شیری مناسب با طبع بچه‌ها و از همه مهم‌تر تهیهٔ پوشک خوب و استاندارد از نمایندگی‌های معتبر باعث می‌شوند کوچولوها خواب آرام‌تری داشته باشند.
همهٔ اینها دلایلی است که احتمالاً در اولین‌ هفته‌های به دنیا آمدن بچه‌ها مادرها را با دغدغه‌هایی در مورد خواب کوچولوها مواجه می‌کند. هماهنگ نبودن برنامهٔ خواب نوزاد با شیوهٔ خوابیدن بزرگسالان ممکن است باعث شود بارها در طول شب به اجبار از خواب بیدار شوید و در طول روز مدام چرت بزنید.
شاید برایتان جالب باشد که بیشتر با شیوه و برنامهٔ خوابیدن نوزاد آشنا شوید تا بتوانید برنامهٔ‌ خوابتان را با کوچولو تنظیم کنید.

۱ - وروجک‌های شب‌ بیدار
بعضی از نوزادان به بیدار ماندن در طول شب علاقه‌مند هستند. این وروجک‌های شب‌زنده‌دار در طول روز می‌خوابند تا انرژی خود را برای بیدار ماندن در طول شب ذخیره کنند.
مدیریت چنین شرایطی ممکن است دشوار باشد، اما سعی کنید زمان‌هایی که کودک می‌خوابد شما هم چرتی بزنید.
به یاد داشته باشید که این وضعیت موقتی است و به محض کامل شدن مغز و سیستم عصبی مرکزی نوزاد در عرض یک ماه یا کمی بیشتر، چرخهٔ خواب او حالت عادی پیدا می‌کند.
برای رفع سریع‌تر این مسئله می‌توانید اتاق را در طول شب ساکت و تاریک نگه دارید ولی در طول روز کاری کنید که روشن باشد و در این زمان با نوزاد حرف بزنید.

۲ - برنامهٔ نامنظم خواب
در هفته‌های اول بعد از تولد، نوزادان هر بار تنها دو تا چهار ساعت می‌خوابند، اما خواب روزانهٔ آنها در نخستین هفته بین ۱۴ تا ۱۸ ساعت و تا وقتی به سن یک ماهگی برسند این زمان به ۱۲ تا ۱۶ ساعت در روز کاهش پیدا می‌کند.
یکی از دغدغه‌های مادران کم‌خوابی یا خوابیدن زیاد نوزاد است. برخی از بیدار شدن مداوم نوزاد بعد از تنها یک ساعت ناراحت هستند و نگرانی برخی دیگر این است که کودک زمان زیادی را در خواب به سر می‌برد، اما باید بدانید نامنظم بودن برنامهٔ خواب و زیاد خوابیدن نوزاد هر دو طبیعی هستند.

۳ - خواب آرام در محیط ناآرام
یادتان باشد که نوزادان مثل ما برای خوابیدن نیاز به محیطی آرام و تاریک ندارند، پس نیازی نیست وقتی نوزاد خواب است درگوشی حرف بزنید.
این مسئله طبیعی است زیرا نوزاد در ۹ ماه بارداری به محیط پرسروصدای رحم و شنیدن صدای قلب مادر عادت کرده است. خیلی از نوزادان حتی با صداهای تکرارشونده مثل صدای پنکه راحت‌تر می‌خوابند.
این آرامش ممکن است سبب نگرانی برخی والدین دربارهٔ شنوایی نوزادشان شود، اما از آنجا که آزمایش غربالگری شنوایی بعد از تولد انجام می‌گیرد، جای نگرانی وجود ندارد و این مسئله هنگام خواب نوزاد طبیعی است.
بهتر است از این دوران لذت ببرید، زیرا خیلی زود نوزاد برنامهٔ خواب منظمی پیدا می‌کند و صدای محیط او را بیدار خواهد کرد.
فراموش نکنید همین که کوچولوی شما سیر باشد و رطوبت از پوست او دور بماند خوابی آرام را تجربه خواهد کرد.

۴ - برای خواب روش خاص خودشان را دارند
خوب است بدانید که نوزادان عادات خواب منحصر‌به‌فرد خودشان را دارند. مادرانی که بیشتر از یک بچه دارند به سرعت تفاوت‌های موجود در عادت خواب فرزندان خود را تشخیص می‌دهند.
شخصیت نوزاد نیز در این مسئله نقش دارد. بعضی از نوزادان تا لحظهٔ آخر با خواب می‌جنگند و برخی دیگر به راحتی به خواب می‌روند. البته به یاد داشته باشید که با ایجاد تدریجی یک برنامهٔ منظم خواب می‌توانید به نوزاد یاد بدهید چطور خواب بهتری داشته باشد.

۵. فضای خواب ساده را ترجیح می‌دهند
تا چند سال قبل وقتی صحبت از تختخواب مناسب بچه می‌شد یک تشک نرم، چند پتوی گرم و یکی دو بالش به ذهن افراد می‌رسید، اما امروزه اوضاع تغییر کرده است. مشخص شده نوزادان در یک محیط ساده ایمنی بیشتری دارند.
بهترین حالت خواب نوزاد خوابیدن به پشت روی یک تشک مسطح است که رویش را به خوبی با روتختی پوشانده باشند.
هر چیزی را که باعث گرمای بیش از حد یا اختلال در تنفس نوزاد شود، از پتو و بالش گرفته تا اسباب‌بازی ، باید از محل خواب نوزاد دور کرد.

۵) هنگام خواب، کودک لباس خواب راحتی بپوشد و اتاق خواب کودک تهویه خوبی داشته باشد و لحاف های سنگین را برای او نگذارید.

۶) فعالیت های بدنی کودک مانند بازی کردن در پارک، برنامه های ورزشی و... را در طول روز افزایش دهید.

۷) اگر کودک در شب سخت به خواب می رود به او اجازه خوابیدن در طول روز را ندهید.

۸) اگر کودک شما در اتاق خواب خودش می ترسد، خیلی مهم است که شما ترس او را جدی بگیرید، او را آرام و سعی کنید پی به علت ترسش ببرید. حتی کودک می تواند وقتی در تخت خود دراز کشید از زبان خودش داستانی برای شما بگوید.

در مورد این داستان با او صحبت کنید و مطمئن شوید که تخیلات در ذهن او نماند. این مساله کمک می کند که کودک با آرامش بیشتری به خواب فرو رود.