اهمیت تغذیه کودکان، جلوگیری از سوء تغذیه

تغذیه محدود اطفال با استفاده از شیر، عوارض غیر قابل جبرانی را در پی دارد که به رغم اطلاع رسانی گسترده در خصوص اهمیت آن، هنوز هم برخی از مادران به دلایل گوناگون به این مهم بی‌توجه هستند و از همان دوران نوزادی به دلایل گوناگون فرزند خود را از این مایع حیاتی محروم می‌سازند.

پس از اهمیت تغذیه اطفال با شیر مادر، لاغری وسوء تغذیه و همچنین چاقی و اضافه وزن دغدغه‌های اساسی متخصصان تغذیه اطفال است که بیشتر در مورد خانواده‌هایی که دارای سطح تحصیلات بالا هستند.

موضوع لاغری وسوء تغذیه (به دلیل توصیه‌های اشتباهی است که والدین بویژه مادران به کار می‌بندند) بیشتر مشاهده می‌شود،غافل از اینکه نیاز کودکان به مواد غذایی با نیاز بزرگسالان متفاوت است و برنامه غذایی متناسب بزرگسالان موجب سوء تغذیه و رکود رشد کودکان می‌شود که ممکن است در تمام مراحل زندگی او را تحت تأثیر قرار دهد.

به عنوان نمونه ما برای بزرگسالان توصیه می‌کنیم از غذاهای کم چرب و دارای کالری کمتر استفاده کنند، اما لازم است کودکان در مراحل رشد از غذاها و بویژه لبنیات پرچرب استفاده کنند تا دچار سوء تغذیه و اختلالات رشد نشوند، زیرا سوء تغذیه در دوران کودکی می‌تواند موجب کمبود ویتامین A، کمبود ویتامین D، کمبود روی و سلنیوم شود که متأسفانه طی سال‌های اخیر در کودکان شایع است و می‌تواند بر سطح هوش وعملکرد بعدی آن‌ها در زندگی تأثیرگذار باشد.

از این رو کودکانی که در مراحل گوناگون رشد (دوسالگی، پیش دبستانی وقبل از رسیدن به بلوغ) نمودار رشد نرمالی ندارند، تحت نظر پزشک باشند و تغذیه آن‌ها بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد، ضمن آنکه نباید مکمل‌های بدون تجویز پزشک مورد استفاده قرار گیرد، زیرا استفاده خودسرانه برخی از مکمل‌ها نظیر ویتامین A، ویتامین D و روی ممکن است موجب مسمومیت کودک شود که عوارض متعددی به همراه خواهد داشت. خانواده‌ها بویژه مادران تحصیلکرده باید توجه داشته باشند، تغذیه سالم در مراحل گوناگون رشد و گروه‌های سنتی گوناگون متفاوت است و مصرف غذاهای کم چرب وکم کالری برای کودکان توصیه نمی‌شود و هرگز نباید با هدف پیشگیری از ابتلا به بیماری‌ها در بزرگسالی، تغذیه دوران کودکی را محدود کرد، بلکه شایسته است با اصلاح سبک زندگی در مراحل گوناگون رشد و نهادینه کردن ورزش به عنوان یکی از عادت‌های روزانه، از ابتلا به بیماری‌ها در بزرگسالی پیشگیری کرد. ضمن آنکه رفتارهای بد تغذیه ای در برخی از کودکان موجب سوء تغذیه آن‌ها می‌شود که عامل بروز این مسأله حساسیت بیش از حد والدین بویژه مادر در دادن غذا به کودکان است که چنین واکنشی از سوی کودک را به همراه دارد.

چاقی واضافه وزن نیز در برخی مواقع در کودکان بین دو تا هفت سال مشاهده می‌شود که باید با انجام آزمایش‌های لازم بررسی شود تا اگر نیازمند درمان است، اقدام‌های درمانی لازم به موقع صورت گیرد و از بروز مشکلاتی نظیر پرفشاری خون، بیماری‌های قلبی وعروقی، ابتلا به دیابت وعارضه کوتاه قدی و کاهش رشد پیشگری شود.

بنابراین با توجه به نرمال بودن نمودار رشد کودکان از یک تا پنج سالگی باید برنامه غذایی روزانه آن‌ها حاوی تمام گروه های غذایی اصلی (شامل نان و غلات، میوه‌ها و سبزی‌ها شیر ولبنیات و گوشت و جانشین‌ها ) باشد و کودک در روز دست کم پنج وعده غذا (شامل سه وعده اصلی و دو میان وعده) بخورد.

صبحانه مهم‌ترین وعده غذایی کودک است که مصرف آن موجب یادگیری بهتر و دقت بیشتر او می‌شود. میان وعده نیز غذای مختصری است که بین دو وعده اصلی به کودک داده می‌شود. از آنجایی که معده کودک کوچک و نیاز او به انرژی زیاد است، با خوردن سه وعده اصلی غذا نیازهایش تأمین نمی‌شود و باید توجه داشت که میان وعده تنها سهم کوچکی در تأمین نیازهای غذایی کودک دارد و جای وعده اصلی را نخواهد گرفت.