کارهای قبل زایمان، آماده باشید

در اواخر بارداری ملاقات های قبل از زایمان از اهمیت ویژه ای برخوردار خواهند بود. در این اوقات این مراقبت ها معمولا شامل قدم های مهم اولیه برای آماده شدن برای زایمان و انجام آزمایش های فیزیکی و تست های آزمایشگاهی میشوند.در ملاقات های دوران انتهایی بارداری زوجین نقش فعال تری را ایفا خواهند کرد. به طور مثال خانم ها می توانند خودشان را مرتب وزن کنند و ادرار خود را از نظر وجود پروتئین و گلوکز آزمایش نمایند.زوجین میتوانند یاد بگیرند که به قلب جنین با کمک گوشی پزشکی گوشش کنند و از میان دیواره شکم قسمت های مختلف نوزاد را حس کنند.آنها میتوانند خاطات خود را یادداشت کنند و نمودار رشد رحم و افزایش وزن را در طول دوره بارداری رسم نمایند . بهتر است خانم های باردار زمان و تاریخ احساس حرکت جنین برای اولین بار را ثبت کنند و سپس هرگونه تغییر در حرکات جنین به ویژه کاهش دفعات لگد زدن و افزایش دوره های خواب جنین را در همان دفتر یادداشت کنند تا در صورت لزوم فورا آن را به پزشک گزارش دهند.زوجین میتوانند با هم در ملاقات های قبل از زایمان شرکت کنند و حتی فرزندان خود را نیز به همراه بیاورند . در این ملاقات ها آنها میتوانند مشاهدات ، نگرانی ها و خوشی هایشان را با پزشک یا ماما مطرح سازند و پاسخ سوالات خود را بگیرند.

مرسوم است در بارداری های عادی ملاقات های قبل از زایمان پس از تشخیص بارداری تا هفته سی و دوم ، هر چهارهفته یک بار و سپس تا هفته سی و ششم ، هر دو هفته یک بار و از آن پس هر هفته تا پایان بارداری ادامه یابد. به عبارتی در کل سیزده جلسه.مدت هر ملاقات بستگی به شرایط بارداری دارد. وزن کردن مادر ، آزمایش ادرار برای کشف پروتئین و گلوکز و اندازه گیری فشار خون در هر بار ملاقات با پزشک تکرار خواهد شد. معاینه رحم و نوزاد نیز کاملا بستگی به اندازه رحم و در سه ماهه دوم ( هفته دوازدهم ) دارد . اندازه رحم به وسیله کشیدن متر از استخوان پوبیس به طرف بالا و روی رحم مشخص می شود.شنیدن صدای ضربان قلب نوزاد در هفته های شانزدهم تا بیستم به وسیله گوشی پزشکی انجام میشود. از آنجایی که صدای ضربان قلب نوزاد از پشت او بهتر شنیده میشود ، بهترین وضعیت برای شنیدن بلندترین حد صدا در ناحیه ای است که پزشک حدس می زند پشت نوزاد باشد.

در وضعیت عادی که سر به طرف پایین قرار دارد صدای قلب زیر ناف مادر شنیده میشود در حالی که در وضعیت بریچ (Breech ) بهترین صدا را میتوان از بالای ناف شنید.شنیدن بلندترین حد صدا در جلوی شکم حاکی از آن است که پشت نوزاد رو به جلو قرار دارد. زمانی که پشت نوزاد نزدیک به پشت مادر قرار می گیرد (Posterior ) گذاشتن گوشی در پهلوهای مادر بهترین و مناسب ترین وضعیت برای شنیدن صدای قلب جنین است.

برای پدر و یا همراه شنیدن صدای قلب کودک با کمک گذاشتن مستقیم گوشی روی شکم مادر امکان پذیر خواهد بود. با لوله دراز متصل به گوشی پزشکی خود مادر نیز این امکان را خواهد داشت که صدای ضربان قلب نوزاد خود را بشنود.گاه میتوان برای شنیدن صدای ضربان قلب جنین از وسیله ای چوبی و مخروطی شکل ارزانی که به شکل بوق است کمک گرفت. شنونده با گذاشتن گوش روی نوک وسیله و قرار دادن پایه آن مستقیما روی شکم ، صدای قلب جنین را می شنود.با معیار ضربان قلب بزرگسالان ، ضربان قلب جنین بسیار تند است ، حدود 120 تا 150 بار در دقیقه . این صدا گاهی ضعیف است و به سختی شنیده میشود اما این بدان معنا نیست که مشکلی برای کودک به وجود آمده است بلکه تنها به این دلیل است که صدا باید از فضاهای متعددی چون مایع آمینوتیک ، دیواره رحم ، چربی ، عضله و پوست بگذرد و به همین دلیل ضعیف تر می گردد.به وسیله داپلر نیز میتوان صدای ضربان قلب جنین را از هفته دوازدهم شنید. صدایی که به وسیله مونیتور سونوگرافی شنیده میشود صدای واقعی قلب جنین نیست بلکه صدایی است که دستگاه با استفاده از حرکات قلب می سازد. ضربان قلب جنین را میتوان با تصویر سونوگرافی در اوایل هفته ششم یا هفتم زندگی جنین دید.

در طول سه ماهه سوم پزشک میتواند نوزاد را از میان حفره شکمی و دیواره های رحم لمس کند. برای لمس جنین فشار خفیفی لازم است که البته آسیبی به جنین نخواهد رساند. خانم می تواند با شل کردن عضلات شکم به پزشک کمک کند. بازدهم عمیق و نگهداشتن دم ، به آرام کردن عضلات شکم کمک میکند.پزشک با لمس میتواند حدس بزند که آیا سر نوزاد رو به پایین است یا خیر . هر وضعیتی به جز قرار گرفتن نوزاد رو به پایین در بارداری مراقبت خاصی را می طلبد . همچنین معاینه با دست راه بسیار خوبی برای تشخیص تعداد جنین های موجود در داخل رحم است.اندازه نوزاد از بزرگ ، متوسط و کوچک تخمین زده می شود. بدین شکل میتوان پیشبینی کرد که آیا کانال زایمان برای نوزاد مناسب است یا خیر.با معاینه میتوان حدس زد سر وزاد به داخل لگن رفته است. این کار با لمس به وسیله انگشتان صورت می گیرد . اگر انگشتان پزشک سر را در میان بگیرند ، سر هنوز در شکم و بالا قرار گرفته و اگر نه سر نوزاد به داخل لگن رفته است. علاوه بر این با تشخیص ناهمواری های دست و پا و صافی پشت نوزاد و چگونگی ضربان قلب آن ، پزشک میتواند نتیجه بگیرد که پشت نوزاد رو به کدام سمت قرار گرفته است. آرام ساختن عضلات هنگام معاینه میتواند کار را برای پزشک آسان تر نماید.با وجود این که نیازی به انجام مکرر معاینه دهانه رحم نیست اما به چند دلیل این کار در دو تا سه ماهه آخر بارداری انجام میشود. این دلایل شامل تخمین مجدد اندازه لگن ، تشخیص میزان آمادگی گردن رحم و تشخیص عفونت های دهانه رحم است.