علایم افتادگی رحم در زنان چیست؟

افتادگی رحم چیست؟
رحم شما به طور طبیعی سر جای خود همراه با عضلات، بافت‌ها و رباط‌های گوناگون در لگن قرار دارد. به دلیل زایمان یا وضع حمل سخت و یا دلایلی دیگر، عضلات نگهدارنده رحم ضعیف می‌شوند، همچنین با افزایش سن و از دست رفتن طبیعی هورمون استروژن، رحم می‌تواند به داخل کانال واژن فرو رود و عارضه‌ای به نام افتادگی رحم ایجاد کند.

درجات افتادگی رحم
ضعف عضلات یا سست شدن آنها به هر دلیلی، به رحم اجازه می‌دهد که به اصطلاح افت کند یا کاملاً طی مراحل مختلف از بدن خارج شود که صورت های زیر می تواند اتفاق بیافتد:

• درجۀ اول: دهانۀ رحم به داخل واژن خم یا کشیده می‌شود ( طول واژن کم می شود )

• درجۀ دوم: دهانۀ رحم به دیوارۀ واژن می‌چسبد

• درجۀ سوم: دهانۀ رحم به خارج از واژن کشیده می‌شود

• درجۀ چهارم: کل رحم خارج از واژن است. این حالت پروسیدنتیا Uterus Procidentia نیز نامیده می‌شود که به دلیل ضعیف شدن تمام عضلات محافظ ایجاد می‌شود.

• افتادگی رحم در اثر عوامل دیگر
عوارض دیگری معمولاً با افتادگی رحم در ارتباط است، این عوارض ممکن است عضلاتی که رحم را سر جای خود نگه می‌دارد را ضعیف کند:

سیستوسل
فتق (بادکردن) قسمت جلو در بالای دیوارۀ واژن را می‌گویند که قسمتی از مثانه داخل واژن فتق پیدا می‌کند. این امر منجر به تکرر ادرار، اضطرار ادرار، حبس ادرار یا بی‌اختیاری ادرار (ریختن ادرار) شود.

انتروسیل
فتق قسمت پشت در بالای دیوارۀ واژن را گویند که رودۀ کوچک داخل واژن فتق پیدا می‌کند و متورم می‌شود. ایستادن منجر به حس کشیده شدن و کمر درد می شود که با دراز کشیدن تسکین پیدا می کند

رکتوسیل
فتق قسمت پشت در پایین دیوارۀ واژن را گویند که مقعد داخل واژن فتق پیدا می‌کند و متورم می‌شود. در این حالت، اجابت مزاج تا آنجا سخت می‌شود که ممکن است به داخل واژن فشار آورید تا روده تخلیه شود.

شرایط زیر می‌تواند منجر به افتادگی رحم شود:
• بارداری/چندقلوزایی با زایمان پیچیده یا طبیعی از طریق واژن

• ضعف عضلات لگن با افزایش سن

• ضعیف شدن یا از دست رفتن حجم بافت بعد از یائسگی و از دست رفتن استروژن طبیعی

• شرایطی که منجر به افزایش فشار در شکم شود؛ مانند سرفۀ مزمن (با برونشیت و آسم)، تنقیه (با یبوست)، تومورهای لگن (نادر است)، یا تجمع مایع در شکم

• افزایش وزن یا چاقی با کشیدگی بیش از اندازه در عضلات لگن

• جراحی بزرگ در ناحیۀ لگن که منجر به از دست رفتن محافظت بیشتر می‌شود

دیگر عوامل خطرساز برای افتادگی رحم عبارت‌اند از:
• وزنه‌برداری سنگین

• قفقازی بود

علائم افتادگی رحم عبارت‌اند از:
• احساس پر بودن یا فشار در لگن (ممکن است حس کنید که روی یک توپ کوچک نشسته‌اید)

• درد در پایین کمر

• احساس کنید چیزی از واژن شما در حال بیرون آمدن است

• درد هنگام مقاربت جنسی

• مشکل در ادرار یا حرکت روده‌ها

• مشکل در راه رفتن

اگر هر یک از علائم زیر را تجربه کردید، پزشک رامطلع کنید:
• ممکن است حس کنید که دهانۀ رحم به ورودی مجرای واژن نزدیک شده است ( طول واژن کم شده است ) یا در مجرای واژن احساس فشار کنید و حس کنید چیزی از واژن شما در حال بیرون زدن است.

• ممکن است مدام از چکه کردن ادرار یا فوریت برای اجابت مزاج (فوریت برای مدفوع کردن) احساس ناراحتی کنید.

• ممکن است مدام درد در قسمت تحتانی کمر یا مشکل در هنگام پیاده‌روی، ادرار کردن یا اجابت مزاج داشته باشید.

اگر هر کدام از علائم زیر را تجربه کردید، فوراً به دنبال درمان باشید:
• حبس یا سختی ادرار یا مدفوع

• افتادگی کامل رحم (رحم شما از واژن بیرون می‌آید)

آزمایشات و معاینات لازم برای تشخیص افتادگی رحم
پزشک شما می‌تواند افتادگی رحم را با سابقۀ پزشکی و معاینۀ بدنی لگن تشخیص دهد.

• پزشک ممکن است شما را در حالت ایستاده و دراز کشیده معاینه کند و از شما بخواهد که سرفه کنید یا زور بزنید تا فشار شکم بیشتر شود.

• برخی شرایط مانند انسداد حالب به دلیل افتادگی کامل، ممکن است به پیِلوگرام وریدی (IVP) یا سونوگرافی کلیه نیاز داشته باشد. محلولی رنگی درون رگ تزریق می‌شود و یک سری اشعۀ ایکس برای مشاهدۀ پیشرفت آن در مثانه گرفته می‌شود.

• اولتراسوند ممکن است برای رد احتمال مشکلات دیگر به کار رود. در این آزمایش، میله‌ای وارد شکم یا واژن می‌شود تا تصاویری با امواج صوتی ایجاد کند.
درمان به این بستگی دارد که چقدر ساختار محافظ اطراف رحم ضعیف شده است.

درمان خانگی
شما می‌توانید عضلات لگن را با تمرینات کگل تقویت کنید. شما این کارها را با سفت کردن عضلات لگن انجام می‌دهید؛ به نحوی که انگار در حال متوقف کردن ادرار خود هستید. این تمرین دیافراگم لگن را قوی می‌کند و محافظت بیشتری ایجاد می‌کند. از راهنمایی‌های پزشک استفاده کنید تا بهترین راه‌ها برای حفظ و تمرین عضلات داشته باشید.

اگر می خواهید بیشتر بدانید : ورزش کگل | آموزش ورزش کگل برای تقویت ماهیچه های لگنی

داروها
کرم استروژن (هورمون) یا تخمک‌های شیاف یا حلقه‌هایی که در واژن گذاشته می‌شود به بازیابی قوا و حیات بافت‌های واژن کمک می‌کند. اما استروژن فقط برای زنانی که در دوران پس از یائسگی هستند تجویز می‌شود.

جراحی
بر حسب سن و اینکه دلتان بخواهد باردار شوید، جراحی می‌تواند رحم را ترمیم یا آن را بردارد. وقتی تشخیص داده شد و در موارد شدید، رحم شما با هیسترکتومی برداشته می‌شود. هنگام جراحی، جراح می‌تواند افتادگی دیوارۀ واژن، مجرای ادرار، مثانه یا مقعد را اصلاح کند. جراحی می‌تواند توسط جراحی باز شکمی، از طریق واژن یا برش‌های کوچک در شکم یا واژن با ابزار خاص انجام شود.

استفاده از پساری Pessary در افتادگی رحم
اگر جراحی نمی‌خواهید یا فرد مناسبی برای این کار نیستید، ممکن است بخواهید از دستگاه محافظ در واژن خود استفاده کنید که به آن پساری می‌گویند. پساری ابزاری پزشکی است که در داخل واژن کار گذاشته می شود و ضمن محافظت از ساختارهای داخل واژن و لگن، رحم را از افتادگی حفظ می‌کند. می‌توانید از این دستگاه به صورت دائمی یا موقتی استفاده کنید.

این دستگاه‌ها در شکل‌ها و اندازه‌های مختلف است و باید با اندازۀ واژن و رحم شما متناسب باشد. اگر افتادگی شما شدید است ممکن است پساری مفید واقع نشود. علاوه بر این، پساری‌ها ممکن است داخل واژن را تحریک کنند و منجر به بوی بد شوند.

پیگیری و مراقبت پس از درمان افتادگی رحم
پیگیری به این بستگی دارد که عارضۀ شما چطور درمان می‌شود.

• اگر جراحی داشتید، باید طبق توصیۀ جراح پیگیری کنید.

• اگر در واژن خود پساری دارید باید تمیز شود و توسط پزشک برای مشاهدۀ وضعیت صحیح قرار گرفتن بررسی شود و آن را در فواصل زمانی معین در جای خود قرار دهد. مگر اینکه به شما آموزش داده شود که چطور آن را بردارید و خودتان در منزل تمیز کنید.

• اگر به شما گفته شده است که تمرینات کگل را انجام دهید، شما باید به طور مرتب پیگیری کنید تا پزشک بتواند روند تقویت عضلات را بررسی کند.

اگر می خواهید بیشتر بدانید : با ورزش کگل و ماهیچه های لگنی بیشتر آشنا شوید

پیشگیری از افتادگی رحم
• وزن خود را کم کنید

• با خوردن رژیمی که غنی از فیبر است، از یبوست پیشگیری کنید

• تمرینات کگل را برای تقویت عضلات لگن انجام دهید

• از برداشتن چیزهای سنگین یا زور زدن خودداری کنید.