فراموش کردن قرص ال دی، چاره‌اش چیست؟

سوال مخاطب نی‌نی‌بان: من به خاطر نظم پریودم از قرص Ld استفاده می کردم. ۲ شب فراموش کردم بخورم. با نامزدم برای اولین بار از پشت نزدیکی داشتیم. کنترل نداشت. آب منی یکم ریخت حس کردم. شاید داخل رحم رفته. از قرص لونژیل استفاده کردم. الان استرس دارم. پریود نشدم. آیا ممکن مشکلی پیش بی آید؟ قرص ld نخوردم دیگه.

پاسخ دکتر فریبا الماسی، متخصص زنان، استاد دانشگاه و فلوشیپ جراحی لاپاراسکوپی:
اگر خانمی یک روز خوردن قرص های ال دی را فراموش کند، باید روز بعد دو قرص مصرف کند تا از بروز بارداری پیشگیری شود. اگر دو قرص فراموش کند باید دو روز آینده را روزی دو قرص مصرف کند. مثلا اگر شنبه و یکشنبه فراموش کرد، باید دوشنبه و سه شنبه هر کدام روزی دو قرص بخورد. در مواردی که خانم دو قرص را فراموش کرده باشد دیگر قرص جلوگیری نمی تواند از بروز بارداری پیشگیری کند. بنابراین اگر خانمی دو قرص را فراموش کرده باشد، باید در دو روز آینده روزی دو قرص بخورد و بعد از آن شبی یک عدد، تا بسته قرص تمام شود.

همچنین باید در روزهای آینده از سایر روش های پیشگیری مثل کاندوم و یا روش های طبیعی استفاده کند تا بارداری اتفاق نیفتد. در خانمی که قرص هایش را نامرتب مصرف کرده است و از لونوژیل هم استفاده کرده است احتمال بروز بارداری دو درصد است. اگر قاعدگی شما به تاخیر افتاده است حتما یک تست بتا اچ سی جی انجام دهید تا از باردار بودن یا نبودن خود مطمئن شوید.

مهمترین مطالب در این باره:

خانم هایی که از روش جلوگیری از بارداری با قرص استفاده می کنند، ممکن است مصرف این قرص را فراموش کنند.

در صورت فراموش کردن یک یا چند قرص ضد بارداری چه باید کرد؟
استفاده نادرست از قرص جلوگیری از بارداری دلیل عمده برخی بارداری های ناخواسته می باشد. قرص های ضد بارداری در صورتی بهترین اثربخشی را نشان می دهند که درست و به موقع استفاده شوند. اگر شما مصرف یک یا بیش از یک قرص ضدبارداری را فراموش کنید در آن صورت شانس آزاد شدن تخمک افزایش خواهد یافت و به این ترتیب احتمال بارور شدن تخمک و ایجاد بارداری نیز بیشتر خواهد بود.
در صورت استفاده مناسب از قرص ها، سالانه 1 تا 2 درصد خانم هایی که از قرص های ضد بارداری استفاده می کنند، باردار می شوند، اما نرخ کلی عدم موفقیت این قرص ها سالانه 5 درصد می باشد و در این آمار خانم هایی که به طور مرتب از قرص های ضد بارداری استفاده نمی کنند نیز لحاظ شده است.
شانس باردار شدن بستگی به زمانی دارد که شما مصرف قرص جلوگیری از بارداری را فراموش کرده اید. فاکتورهای دیگری مانند فراموش کردن چند نوبت استفاده از قرص به طور پشت سرهم، هم چنین داشتن نزدیکی محافظت نشده در روزهایی که مصرف قرص را فراموش کرده اید نیز در احتمال بارور شدن نقش دارند.
زمان مصرف قرص های غیر فعال یا زمانی که بین دوره استفاده از قرص های فعال وقفه ای وجود دارد، بازه فاقد هورمون نامیده می شود. زمانی که این بازه به مدت بیش از هفت روز طولانی شود در آن صورت احتمال تخمک گذاری افزایش می یابد. تاخیر در شروع مصرف جعبه جدید قرص ضد بارداری یا فراموش کردن قرص ضد بارداری در طول هفته اول یا سوم احتمال تخمک گذاری را افزایش می دهد.
اقدام مناسبی که باید هنگام فراموش کردن قرص ضد بارداری انجام دهید بستگی به نوع قرص ضد بارداری مورد استفاده دارد. در این موارد می توانید به راهنمای داخل جعبه دارو مراجعه کنید هم چنین می توانید با متخصص زنان خود تماس بگیرید.
هر زمان که به درستی در مورد نحوه جبران دوز فراموش شده قرص ضد بارداری توجیه نشدید می توانید از داشتن نزدیکی جنسی اجتناب کرده و به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید یا این که قبل از داشتن نزدیکی جنسی از روش های غیر هورمونی مانند کاندوم استفاده کنید.
در ادامه مقاله به دستورالعمل احتیاطی هنگام فراموش کردن قرص ضد بارداری ترکیبی ۲۱ روزه یا ۲۸ روزه هم چنین قرص های حاوی پروژسترون خواهیم پرداخت. لازم به یادآوری می باشد که در صورت فراموش کردن قرص ضد بارداری و داشتن نزدیکی محافظت نشده حتی اگر دستورالعمل های احتیاطی را به دقت رعایت کنید باز هم احتمال باردار شدن شما وجود خواهد داشت.

شما ممکن است به مدت هفت روز بعد از فراموش کردن قرص جلوگیری از بارداری به استفاده از کاندوم نیاز داشته باشید و حتی می توانید در این مدت از داشتن نزدیکی جنسی اجتناب کنید. متخصص زنان در این شرایط می تواند به شما مصرف قرص اورژانسی ضد بارداری را توصیه کند. شما می توانید ظرف 72 ساعت بعد از داشتن نزدیکی جنسی محافظت نشده از قرص ضد بارداری اورژانسی استفاده کنید اما بهتر است بعد از داشتن نزدیکی جنسی محافظت نشده هر چه سریع تر بدون از دست دادن وقت از قرص اورژانسی استفاده شود. دستگاه درون رحمی مسی ( IUD ) نیز می تواند ظرف مدت پنج روز بعد از داشتن نزدیکی جنسی محافظت نشده مورد استفاده قرار گیرد. این دستگاه نیز می تواند به عنوان روش اورژانسی برای پیشگیری از بارداری در نظر گرفته شود. اما باید به خاطر داشت قرار دادن این دستگاه باید در مطب پزشک متخصص زنان انجام شود.
اگر شما به طور مکرر استفاده از قرص ضد بارداری را فراموش می کنید بهتر است روش دیگری را برای پیشگیری از بارداری انتخاب کنید. در مورد سایر گزینه هایی که پیش رو دارید می توانید با پزشک متخصص زنان خود مشورت کنید.
اگر در اثر استفاده از قرص ضد بارداری به هر دلیل دچار استفراغ یا اسهال شدید این احتمال وجود دارد که قرص به طور مناسبی عمل نکند زیرا در اثر استفراغ دارو به درستی جذب نشده است. تا زمانی که پزشک را ملاقات نکرده اید بهتر است برای پیشگیری از بارداری از کاندوم استفاده کنید.
لازم به یادآوری است که برخی داروها می تواند جذب قرص های ضد بارداری را مختل کند. از جمله این دارو ها می توان به باربیتورات ها، کاربامازپین، اکس کاربامازپین، فنی توئین، ریفامپین، توپیرامات، گریزوفولین و فلبامات اشاره کرد. به این ترتیب هر زمان که داروی جدیدی را مورد استفاده قرار می دهید قبل از مصرف بهتر است در مورد تداخل احتمالی دارو با قرص های ضد بارداری با پزشک متخصص زنان مشورت کنید.
قرص های ضد بارداری شما را در برابر بیماری های مقاربتی جنسی مانند اچ آی وی محافظت نمی کند. در این شرایط استفاده از کاندوم علاوه بر قرص های ضد بارداری ضروری خواهد بود.

فراموش کردن خوردن یک عدد قرص ضد بارداری
زمانی که استفاده از یک قرص فعال فراموش شود (بیش از ۲۴ ساعت و کمتر از ۴۸ ساعت)، باید هر چه سریع تر قرص فراموش شده را استفاده کنید. این بدان معنی است که باید در یک روز دو قرص استفاده کنید و سپس باقی روزها را همانند راهنمای روی بسته قرص ادامه دهید. نیازی به استفاده سایر روش های احتیاطی مانند کاندوم به مدت یک هفته نیست. معمولا نیازی به مصرف قرص اورژانسی نمی باشد. اما بهتر است در این مورد با پزشک متخصص زنان مشورت کنید.

فراموش کردن خوردن دو عدد قرص ضد بارداری
زمانی که مصرف دو یا بیش از دو قرص فعال پشت سر هم فراموش شود. باید هر چه سریع تر آخرین قرص فراموش شده را استفاده کنید. این بدان معنی است که باید در یک روز دو قرص استفاده کنید. باقی قرص ها را بر اساس روال معمول ادامه دهید.
اگر مصرف دو یا بیش از دو قرص را در هفته سوم فراموش کردید بازه های بدون قرص را کنار گذاشته و ورقه قرص را تمام کرده و در روز بعد ورقه دیگری را شروع به استفاده کنید. بمدت یک هفته از سایر روش های جلوگیری مانند کاندوم استفاده شود. اگر در روزهای گذشته نزدیکی جنسی محافظت نشده داشته اید و دو یا بیش از دو قرص ضد بارداری را در هفته اول فراموش کرده اید استفاده از قرص اورژانسی ضد بارداری را در نظر داشته باشید. به این قرص گاهی اوقات «قرص روز بعد» نیز گفته می‌شود. می توانید برای دریافت اطلاعات بیشتر با پزشک متخصص زنان خود تماس بگیرید.

فراموش کردن خوردن یک یا بیش از یک قرص ضد بارداری غیر فعال یا یادآور
قرص غیرفعال یا یادآور فراموش شده را دور بیاندازید و باقی قرص های یادآور را بر اساس روال معمول استفاده کنید. نیازی به استفاده از سایر روش های جلوگیری از بارداری یا مصرف قرص اورژانسی نمی باشد.
در صورت فراموش کردن قرص ضد بارداری حاوی پروژستین می توانید به موارد زیر توجه داشته باشید:
باید به خاطر داشت قرص های ضد بارداری حاوی پروژسترون باید روزانه در زمان مشخصی استفاده شود (تاخیر در استفاده نباید بیش از سه ساعت باشد). اگر شما یک نوبت استفاده از این قرص ها را فراموش کنید احتمال آزاد شدن تخمک و بارور شدن آن افزایش خواهد یافت.

فراموش کردن خوردن یک یا بیش از یک قرص ضد بارداری پروژسترونی
در صورتی که مصرف قرص ضد بارداری حاوی پروژسترون فراموش شود، در هر زمانی از چرخه قاعدگی، باید قرص فراموش شده را هر زمان که به خاطر آوردید، استفاده کنید. قرص بعدی را در زمان همیشگی استفاده کنید. این بدان معنی است که ممکن است لازم باشد دو قرص را در یک روز استفاده کنید.
ضروری است که بمدت 48 ساعت بعد برای احتیاط از دیگر روش های جلوگیری از بارداری مانند کاندوم استفاده شود.