انگشت مکیدن کودک، نشانه چیست؟

روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی شیراز دکتر مجتبی نقش واریان گفت: نوزادان برای تامین نیاز به تغذیه خود، واکنش مکیدن را هنگام تولد با خود به همراه می آورند و در همان اوان نوزادی، شست خود را به سوی دهانشان می برند، این رفتار به معنای احساس اضطراب نیست، بلکه ارضا کننده نیاز شیرخوار به مکیدن است، اما مکیدن دایمی انگشت در رشد و شکل دایمی دندان های کودک ایجاد اشکال می کند.

او با بیان اینکه تا حدود پنج یا شش سالگی، مکیدن انگشت مشکل محسوب نمی شود، اضافه کرد: اگر این عادت تا سن مدرسه ادامه یابد، نشانه اختلال است.

رئیس بیمارستان اعصاب و روان استاد محرری شیراز، مشکلات روانی را ریشه این عادت برشمرد و با تاکید بر یافتن دلیل آن ها، اضافه کرد: کودکان این کار را موقع خواب یا هنگام تولد یک نوزاد جدید بیشتر انجام می دهند، در سه ماه نخست، کودک به محض احساس گرسنگی، می خواهد چیزی بمکد و به همین علت، مکیدن انگشت تا 6 ماهگی یا دلیل بر گرسنگی نوزاد است و یا ارضا نشدن کافی حس غریزی مکیدن، غریزه مکیدن پس از یک سالگی از بین می رود و اگر کودکی هنوز انگشت می مکد، می تواند علت های مختلفی مانند حسادت، افسردگی، تغییرات جدید ناخوشایند مثل تولد نوزاد جدید، ترس از والدین، ارضا نشدن یا ارضای بیش از حد حس مکیدن در کودکی داشته باشد.

متخصص اعصاب و روان دانشگاه گفت: این عادت در مدرسه باعث می شود که کودک از طرف دیگر همسالان مورد تمسخر واقع شود و در نتیجه، اعتماد به نفس او کاهش یابد؛ انگشت مکیدن باعث می شود که دهان باز بماند و کودک عادت کند همیشه از راه دهان تنفس کند و یا نوک زبانی صحبت کند.
نقش واریان افزود: انگشت مکیدن می تواند یک کودک را آنقدر آرام کند که دیگر توجهی به اطراف نداشته باشد، پس خیال پرداز می شود و نمی تواند به چیزی تمرکز کند، مکیدن انگشت هنگامی که دندان های اصلی شروع به بیرون آمدن می کنند، می تواند بر نظم و ترتیب آنها اثر بگذارد.

وی در ادامه با اشاره به توصیه هایی برای ترک این عادت، اضافه کرد: از آنجا که امکان ترک انگشت مکیدن تا سال اول مدرسه برای هر کودک بسیار بالاست، بهتر است تا این زمان همه چیز را نادیده بگیریم و توجه مداومی به آن نداشته باشیم، برای ترک این عادت از مالیدن فلفل بر روی انگشت یا پوشاندن دستکش خودداری کنیم.

این پزشک متخصص با بیان اینکه گاهی ممکن است کودک بدون علت به مکیدن انگشت مبادرت کند، گفت: در اینگونه مواقع راه حل این است که توجه کودک را به اسباب بازی یا آنچه اطرافش است جلب کنیم و با او در فعالیتی شرکت کرده و بیشتر اوقات را با او بگذرانیم و نیز برای جلوگیری از ایجاد انگشت مکیدن در شیرخواری که میل زیادی به مکیدن دارد، زمان بیشتری برای مکیدن به او بدهیم.
نقش واریان ادامه داد: اگر نوزادی با وجود تغذیه از شیر مادر، سعی در مکیدن انگشت خود دارد، مادر بایستی وقت بیشتری را برای هر وعده شیر دادن به او اختصاص دهد و بدین ترتیب به کودک فرصت بیشتری برای مکیدن دهد، اما اگر کودک با شیر خشک تغذیه می شود و در عین حال تمایل زیادی به مکیدن انگشت دارد، باید با انتخاب سرپستانکی که سوراخ کوچکتر دارد، مدت زمان بیشتری را برای مکیدن در اختیار کودک گذاشت.

او توصیه کرد: وقتی کودک در حال انگشت مکیدن است، او را در آغوش نگیرید و حتی به او نزدیک نشوید، وقتی مکیدن را متوقف کرد، او را در آغوش بگیرید و اظهار علاقه کنید، برای کودکان خردسال، به جای قطع مکیدن، مدت زمان مکیدن را کم کنید، می توانید به شکل انگشت کودک پس از مکیدن اشاره کنید و او را نسبت به عادتش آگاه کنید.

متخصص اعصاب و روان دانشگاه علوم پزشکی شیراز ادامه داد:به جای انگشت، شیئی مثل توپ نرم را در اختیار کودک قراردهید تا همه جا با خود ببرد و هرگاه نیاز به مکیدن داشت، آن را فشار دهد، از یک مکان یا زمان خاص شروع کنید و انگشت مکیدن را در آن زمان یا مکان ممنوع کنید و یک پیامد برای سرپیچی از آن مشخص و اجرا کنید، به عنوان مثال، ابتدا به کودک بگویید هنگام تلویزیون دیدن اجازه ندارد انگشتش را بمکد، در غیر این صورت تلویزیون پنج دقیقه خاموش می شود و در صورت تکرار نشدن عادت، به مدت پنج دقیقه روشن می شود.

وی افزود: وقتی انگشت مکیدن در یک مکان یا زمان خاص ترک شد، مکان ممنوع دیگری را انتخاب کنید، اگر این عادت پس از رسیدن کودکتان به سن مدرسه هم ادامه پیدا کرد، برایش توضیح دهید که این رفتار از طرف دیگران قابل قبول نیست و همه او را بچه ای کوچک و لوس خواهند شناخت، اگر کودکتان موقع خواب این عادت را از خود نشان می دهد، بدان معناست که در موقع خواب به توجه بیشتری نیاز دارد.

نقش واریان، قصه خواندن را شیوه مناسبی برای تغییر عادت های خوابیدن کودک عنوان کرد و گفت: وقت خالی کودکتان را پر کنید، اگر او این رفتار را همزمان با تولد نوزاد جدید نشان داد به او بفهمانید که جایگاه او نزد شما محفوظ است و از طرفی او نیز در نگهداری و تربیت نوزاد جدید، وظایفی دارد، بگذارید بداند که برای شما مهم است، از قرینه ای برای یادآوری عدم مکیدن انگشت استفاده کنید، به عنوان مثال با کودک خود قرار بگذارید و یک تکه چوب بستنی به انگشتش ببندید، به این ترتیب هرگاه کودک خواست انگشت خود را برای مکیدن به دهان ببرد، چوب بستنی به یادش می آورد که نباید این کار را بکند.