علائم کم کاری تیروئید در نوزادان، یبوست و موهای خشک

درمان کم کاری تیروئید در نوزادان یکی از شایع ترین علل و پیشگیری از ناتوانی ذهنی است. از آنجا که اکثر نوزادان هیچ نشانه ای از آن را نشان نمیدهند شرط است که معمولا غربالگری نوزادان انجام شود. غربالگری که با جمع آوری خون از طریق پاشنه پا ۲۴ ساعت پس از تولد جمع آوری شده، چک برای کم کاری مادرزادی و تعدادی دیگر از بیماری های مادرزادی انجام میشود.پدر و مادر ی که زایمان در خانه را انتخاب میکنید باید مطمئن شوید که غربالگری برای نوزادان خود انجام می شود. نمونه خون ممکن است سطح T۴ (تیروکسین)، یک هورمون ترشح شده از غده تیروئید نشان می دهد، و / یا سطح بالایی از TSH (هورمون محرک تیروئید)، است که توسط غده هیپوفیز آزاد می شود. اگر تشخیص از طریق آزمایش های بیشتر تیروئید تاییدشود، نوزادان باید با بیشترین سرعت ممکن معمولا با هورمون تیروئید مصنوعی، که باید به عنوان یک قرص خرد شده مخلوط با مقدار کمی از شیر مادر یا فرمول داده شده درمان شوند. تشخیص اولیه بسیار مهم است .در این بیماری سطح هورمون تیروکسین کمتر از میزان طبیعی است. این بیماری اغلب موارد در اثر اختلال غده تیروئید در دوران جنینی اتفاق می‌افتد. هر نوزادی که متولد می‌شود، ممکن است به این بیماری مبتلا باشد. با توجه به این که غده تیروئید بر همه جوانب سلامت تاثیر می‌گذارد، در صورت کنترل و تشخیص کم‌کاری تیروئید، اقدامات درمانی برای آن باید به‌سرعت شروع شود.

علل کم کاری تیروئید در نوزادان

- غده تیروئید توسعه نیافته

- هورمون‌های تیروئیدی که کار نمی‌کنند

- داروهای مادر در دوران بارداری

- کمبود ید در رژیم غذایی مادر در دوران بارداری

- آنتی بادی های ساخته شده توسط بدن کودک

کم‌کاری تیروئید بر اثر کمبود ترشح هورمون‌های تیروئید، ممکن است از بدو تولد یا درهر زمانی پس از تولد ایجاد شود. لزوم تشخیص به‌موقع این بیماری از آن روی اهمیت دارد که سال‌های اول عمر، زمان تکامل مغز کودک بوده و تکامل طبیعی مغز وابسته به هورمون‌های تیروئید است. در صورت تشخیص می‌توان از عوارض برگشت‌ناپذیر و غیرقابل جبران آن جلوگیری کرد. اختلال در تکامل غده تیروئید و اختلال در سنتز هورمون‌های تیروئید، علل این بیماری است. بروز کم‌کاری مادرزادی تیروئید، در دختران دو برابر پسران است.

بیماری کرتینیسم (Cretinism)

نوعی بیماری است که به علت وجود کم کاری تیروئیدی از زمان تولد روی می‌دهد.وجود هیپوتیروئیدی از زمان تولد اغلب ناشی از کمبود ید در دوران جنینی است که موجب عقب افتادگی ذهنی و جسمی نوزاد می‌گردد. بیماری با طولانی شدن مدت یرقان و اشکال در تغذیه شروع می شود. شیرخوار، کم خون و رنگ پریده به نظر می رسد. از علایم دیگر کم کاری مادرزادی غده تیروئید می توان به عرق کم، پوست خشک و کم گریستن شیرخوار اشاره کرد. همچنین شیرخوار اغلب اوقات خواب است، کم اشتها، درجه حرارت پایین تر از حد طبیعی، نبض کند، چشمان پف آلود، بینی پهن، زبان بزرگ و از دهان بیرون آمده دارد. بیرون آمدن دندانها با تأخیر است و خراب شدن آنها به راحتی صورت می گیرد. قیافه ظاهری کودک غیر طبیعی، دستها و پاها کوتاه و سر بزرگ روی گردن کوتاه و پهن قرار دارد. کف دست ها پهن و انگشتان کوتاه است. موها زبر، کم پشت و شکننده است. رشد جسمی روانی کُند، از لحاظ نشستن و راه رفتن تأخیر دارد. تشخیص کرتینیسم یا کم کاری مادرزادی غده ی تیروئید معمولاً مشکل است زیرا علایم کرتینیسم به تدریج ظاهر می گردد.

نشانه‌های کم کاری تیروئید درنوزادان

- نگاه کدر

- چهره Puffy

- زبان بیرون زده

- یبوست

- موهای خشک و شکننده

- فقدان کشیدگی ماهیچه

- تغذیه کم

- قد کوتاه

- بیخوابی

- دست کشیده با انگشتان کوتاه

- نقاط نرم در جمجمه

- دست وپاهای کوتاه

کم‌کاری تیروئید در۹۰ درصد موارد در بدو تولد بدون علامت است و بندرت با علائمی از قبیل، ورم اطراف چشم، خواب آلودگی، زبان بزرگ و زردی طولانی خود را نشان می‌دهد. با از بین رفتن زمان طلایی و به تعویق افتادن درمان، این بیماری با اختلال در تکامل مغز، سبب بروز اختلال توانایی‌های مغزی، بدنی و رشد قدی می‌شود. همچنین بروز اختلال در ترشح هورمون‌های تیروئید در ماه‌های اول تولد، باعث عقب ماندگی ذهنی کودک می‌شود.

مصرف مناسب ید، در مادران باردار در پیشگیری از ابتلا به این بیماری نقش موثری دارد. در حال حاضر، مساله کمبود ید در ایران حل شده است. مصرف کافی ید از اختلال در تکامل مغز جنین جلوگیری می‌کند. دکتر سهیلی پور معتقد است؛ بررسی کم‌کاری تیروئید در مادر باردار ضرورت دارد، چراکه جنین در سه ماه اول تولد قادر به ساختن هورمون تیروئید نیست و تکامل مغز جنین در این سه ماه وابسته به هورمون‌های تیروئید مادر است. استفاده از برخی داروهای پرکاری تیروئید و رادیواکتیو، طی حاملگی سبب بروز کم‌کاری مادرزادی تیروئید در نوزاد می‌شود، البته این تاثیرات ممکن است گذرا یا دائم باشد. این متخصص تاکید می‌کند: نکته حائز اهمیت این است که مادر، قبل از بارداری و در دوران بارداری از نظر تیروئیدی تحت نظر پزشک باشد. فراموش نکنیم مشکلات تیروئیدی در حاملگی، سبب بروز کم‌کاری مادرزادی تیروئید نمی‌شود. در روز ۳تا۵ تولد برای تشخیص کم‌کاری مادرزادی تیروئید، از نوزاد آزمایش گرفته میشود

درمان کم‌هزینه

Thyroxine معمولا برای درمان است . در طرح غربالگری کشوری، با گرفتن چند قطره خون از پاشنه پای نوزادان، در روز سوم تا پنجم تولد، برای تشخیص کم‌کاری مادرزادی تیروئید، بیماریابی انجام می‌شود. عوارض این بیماری با تشخیص زودرس و درمان به موقع در کشور کاهش یافته است. متخصص غدد تجویز هورمون‌های جایگزین تیروئید را آغاز می‌کند. گاهی اوقات علائم و نشانه‌ای در کودک وجود ندارد، اما درمان باید در هفته‌های اول پس از تولد بی‌درنگ شروع شود تا از معلولیت‌های ذهنی و آسیب‌های مغزی جلوگیری به عمل آید. در صورت عدم درمان، این بیماری باعث ضعیف شدن هماهنگی، لرزش و بی‌ثباتی کودک می‌شود. دریافت میزان کافی هورمون‌های تیروئید برای جلوگیری از تأخیر در یادگیری و رشد آهسته کودک بسیار مهم است. بیماری کم‌کاری مادرزادی تیروئید در صورت تشخیص به‌موقع، درمانی کم‌هزینه دارد و با شروع هر چه سریع‌تر درمان، از عوارض بیماری جلوگیری می‌شود. در صورت غیرطبیعی بودن آزمایش پاشنه پا، نوزاد به متخصصان اطفال یا به فوق تخصص غدد درون ریز و متابولیسم کودکان ارجاع داده می‌شود. چنانچه با آزمایش سرمی تشخیص این بیماری تائید شود، کودک در یک روند سه ساله تحت درمان قرار می‌گیرد. بعد از این دوره درمان در بیشتر موارد قرص تیروئید قطع شده و بیمار دوباره از نظر بالینی و آزمایشگاهی مورد بررسی قرار می‌گیرد. اگر آزمایش، با وجود عدم مصرف یک ماهه دارو طبیعی باشد، می‌توان دارو را قطع کرد.