مشکلات مغزی نوزادان، چگونه بررسی می شود؟

اولتراسوند جمجمه ای از امواج صوت منعکس شده برای ایجاد تصاویر مغز و فضاهای مایع داخلی (بطن) که از طریق آن مایع مغزی نخاعی (CSF) جریان پیدا می کند، استفاده می کند. این تست متداول ترین روش ارزیابی مشکلات تولد پیش از موعد است. در بزرگسالان اولتراسوند جمجمه ای ممکن است برای نشان داده توده های مغزی در طی جراحی مغز انجام شود. امواج اولتراسوند نمی تواند از بین استخوان ها عبور کند. اولتراسوند جمجمه ای می تواند روی نوزادان قبل از اینکه استخوان های جمجمه به هم متصل شود یا در بزرگسالان بعد از اینکه جمجمه به صورت جراحی باز شده انجام شود. این روش ممکن است برای ارزیابی مشکلات مغزی و مشکلات بطن ها در نوزادان تا حدود ۱۸ ماهگی استفاده شود.

اولتراسوند جمجمه ای برای نوزادان

مشکلات تولد پیش از موعد شامل لوکومالاسی پیرامون بطنی (PVL) و خونریزی داخل مغز شامل خونریزی درون بطنی (IVH) می باشد. PVL شرایطی است که در آن بافت مغز دور بطن ها احتمالا دچار کاهش اکسیژن شده است. IVH و PVL خطر ابتلای کودک به ناتوانایی ها را افزایش می دهد که ممکن است از مشکلات یادگیری خفیف یا تاخیر های رشد حرکتی و یا فلج مغزی یا ناتوانایی ذهنی متفاوت باشد.

IVH در نوزادان پیش از موعد به دنیا آمده متداول تر از نوزادان کامل است. زمانی که این مشکل رخ می دهد، عمدتا در سه تا ۴ روز اول بعد از تولد شدید تر می شود. بیشتر موارد IVH می تواند با اولتراسوند جمجمه ای در هفته اول بعد از زایمان تشخیص داده شود. در مقابل، تشخیص PVL ممکن است چندین هفته طول بکشد. به همین خاطر، اگر به PVL شک وجود داشته باشد اولتراسوند جمجمه ای ممکن است ۴ تا ۸ هفته بعد از زایمان تکرار شود.

اولتراسوند جمجمه ای ممکن است برای ارزیابی اندازه بزرگ سر یا در حال رشد ، تشخیص عفونت درون یا اطراف مغز (مثلا ناشی از انسفالیت یا مننژیت) یا غربالگری برای مشکلات مغزی که از تولد وجود دارد (مثل هیدروسفالوس مادرزادی) انجام شود.

اولتراسوند جمجمه ای برای بزرگسالان

اولتراسوند جمجمه ای ممکن است روی بزرگسالان انجام شود تا به تعیین مکان توده مغزی کمک کند. به خاطر اینکه اولتراسوند جمجمه ای نمی تواند بعد از جوش خوردن استخوان های جمجمه انجام شود، تنها بعد از اینکه جمجمه طی جراحی مغزی باز شود انجام می شود.

چرا این کار انجام می شود

در نوزادان، اولتراسوند جمجمه ای معمولا تنها به صورت های زیر انجام می شود:

- به عنوان بخشی از غربالگری روتین نوزادان به دنیا آمده به صورت زودهنگام برای تشخیص خونریزی مغزی مثل خونریزی داخل بطنی (IVH)

- نظارت بر مشکلات یا گشتن به دنبال لوکومالاسی پیرامون بطنی (PVL). IVH و PVL خطر ابتلای کودک به ناتوانایی ها شامل فلج مغزی یا ناتوانایی ذهنی را افزایش می دهد.

غربالگری برای مشکلات مغزی که ممکن است از زمان تولد وجود داشته باشد (مثل هیدروسفالی شناختی)

- ارزیابی سر که در حال بزرگ شدن است.

- بررسی عفونت یا رشدهای غیر معمول درون یا اطراف مغز

- در بزرگسالان اولتراسوند جمجمه ای ممکن است طی جراحی مغزی برای کمک به تعیین مکان توده مغزی انجام شود.

آمادگی برای این روش

هیچ آماده سازی خاصی قبل از انجام این تست لازم نیست. اگر کودک بزرگتر قرار است تست بدهد، اندکی گشنه نگه داشتن کودک می تواند کمک کند. کودک می تواند طی تست شیر بخورد که به آرام شدن کودک و بی حرکت ماندن در زمان انجام تست کمک خواهد کرد.

چطور این روش بررسی انجام می شود. این تست توسط پزشکی انجام می شود که در تفسیر تست های تصویر برداری تخصص دارد (رادیولوژیست) یا توسط تکنولوژیست اولتراسوند (متخصص سونوگرافی) که تحت نظارت رادیولوژیست است. برای یک کودک، اولتراسوند جمجمه ممکن است در کنار تخت کودک شما در واحد مراقبت متمرکز نوزادی (NICU) انجام شود. در حالکیه کودک روی پشت خود دراز کشیده است، ترانسدوسر در طول منطقه نرم (فونتانل) روی بالای سر کشیده می شود. ممکن است از شما خواسته شود که طی تست کودک را نگه دارید. تصاویر مغز و فضاهای مایع درونی (بطن ها) می تواند در مانیتور ویدئویی مشاهده شود. برای یک بزرگسال، اولتراسوند جمجمه ای طی جراحی مغزی انجام می شود تا به یافتن توده مغزی کمک کند. اولتراسوند جمجمه ای معمولا ۱۵ تا ۳۰ دقیقه طول می کشد.

احساس در زمان انجام این روش بررسی

معمولا هیچ ناراحتی حین انجام تست اولتراسوند جمجمه ای احساس نمی شود.

خطرات

هیچ خطر شناخته شده ی مرتبط با تست اولتراسوند جمجمه ای وجود ندارد.

نتایج

اولتراسوند جمجمه ای از امواج صوتی منعکس شده برای ایجاد تصاویر مغز و فضاهای مایع درونی (بطن ها) که از میان آنها مایع مغزی نخاعی(CSF) جریان پیدا می کند استفاده می کند.

اولتراسوند جمجمه ای طبیعی

- اندازه و شکل مغز طبیعی به نظر می آید.

- اندازه فضاهای مایع درونی (بطن ها) مغز طبیعی است.

- بافت مغز به نظر طبیعی می آید. هیچ خونریزی, ناحیه مشکوک (آسیب ها)، رشد های غیر طبیعی یا شواهد عفونت وجود ندارد.

اولتراسوند جمجمه ای غیر طبیعی

- خونریزی در مغز ممکن است وجود داشته باشد که ممکن است خونریزی درون بطنی (IVH) را نشان دهد. تست های تکراری اغلب برای بررسی خونریزی یا بررسی مشکلات ایجاد شده توسط خونریزی انجام می شود.

- نواحی مشکوک یا آسیب ها اطراف بطن های مغز ممکن است وجود داشته باشد. این ممکن است نشانه لوکومالاسی پیرامون بطنی (PVL) باشد شرایطی که در آن بافت مغز دور بطن آسیب دیده است.

- مغز و بطن ها ممکن است به خاطر تولید مقادیر زیاد مایع مغزی نخاعی (CSF) بزرگ شده باشد. این حالت ممکن است نشان دهنده ی هیدروسفالی باشد.

- رشد های غیر طبیعی ممکن است وجود داشته باشد که ممکن است اشاره به تومور یا کیست داشته باشد.

- یافته های مشکوک ممکن است وجود داشته باشد که اشاره به انسفالیت یا مننژیت دارد.

چه عواملی بر روی نتایج بررسی اثرگذار است

دلایلی که شما ممکن است نتوانید تست بدهید یا علت اینکه نتایج ممکن است مفید نباشد عبارتند از:

- کودک طی تست بی حرکت نمی ماند.

- زخم باز یا زخم جراحی اخیر در ناحیه ای که بررسی می شود وجود دارد.

باید درباره چه چیزی فکر کرد

به خاطر اینکه اولتراسوند نمی تواند در استخوان نفوذ کند, اولتراسوند جمجمه ای می تواند تنها در کودکانی انجام شود که استخوان های جمجمه آنها هنوز به هم متصل نشده است. اما اولتراسوند داپلر مضاعف می تواند برای ارزیابی جریان خون در مغز در کودکان و بزرگسالان انجام شود. لوکومالاسی پیرامون بطنی (PVL) معمولا تا هفته های متعدد بعد از تولد قابل تشخیص نیست. به این خاطر اولتراسوند کرانیال معمولا ۴ تا ۸ هفته بعد از زایمان انجام می شود. به خاطر اینکه اولتراسوند جمجمه ای ممکن است نواحی مشکوک در مغز را پیدا کند که ممکن است PVL باشد یا نباشد, تست اولتراسوند ممکن است طی چند هفته تکرار شود. کودکان با PVL یا خونریزی درون بطنی(IVH) ممکن است به صورت نرمال رشد کنند یا ممکن است سطوح متفاوت ناتوانی از جمله فلج مغزی یا ناتوانایی ذهنی داشته باشند. تصویر برداری رزونانس مغناطیسی (MRI) ممکن است به جای اولتراسوند جمجمه ای برای ارزیابی PVL یا IVH در کودکانی که پیش از موعد به دنیا آمده اند انجام شود. اولتراسوند جنینی طی بارداری برای مشاهده نوزاد در حال رشد (جنین ) و جفت استفاده می شود.