دلایل مرگ جنین، نکاتی که باید بدانید

کودکانی که سرعت رشد آهسته‌ای دارند، ریسک بسیار بالاتری برای مرگ جنینی دارند، به خصوص آن دسته از کودکانی که رشدشان دچار مشکل شده باشد.

جدا شدن زودرس جفت:

دلیل شایع دیگر برای مرگ جنین زمانی است که جفت قبل از زایمان، از دیوارۀ رحم کنده می‌شود.

مشکلات مادرزادی:

ناهنجاری‌های کروموزومی، ژنتیکی و مشکلات ساختاری می‌تواند باعث مرگ جنین شود. برخی جنین‌های مرده در رحم به چندین نقص مادرزادی مبتلا هستند.

عفونت:

عفونت مادر، جنین یا جفت از دیگر علت‌های شایع مرگ جنین است، به خصوص اگر عفونت پیش از هفتۀ ۲۸ بارداری اتفاق بیفتد. عفونت‌های شناخته‌شده‌ای که در مرگ جنین تأثیر دارند شامل بیماری پنجم یا پاروویروس، سیتومگالوویروس، لیستریوز و سیفلیس است.

مشکلات مربوط به بند ناف:

مشکلات مربوط به بند ناف در تعداد اندکی از مرگ‌های جنینی مؤثر است. در صورت وجود گره در بند ناف یا اتصال نامناسب بند ناف به جفت، اکسیژن کافی به جنین نمی‌رسد و محرومیت از اکسیژن ممکن است باعث مرگ شود. ناهنجاری‌های بند ناف بین کودکان سالم نیز رایج است و به ندرت تنها دلیل مرگ جنین در رحم است.

اتفاق‌های دیگری از جمله کمبود اکسیژن در طول فرایند زایمان، مشکل یا آسیب جدی به مادر مانند تصادف ماشین نیز می‌تواند باعث مرگ جنین در رحم شود.

عوامل افزایش‌دهندۀ خطر مرگ جنین

اگرچه مرگ جنین در بارداری موضوع شایعی نیست اما در برخی زنان، احتمال بروز این عارضه بیشتر است. احتمال مرگ جنین در رحم با وجود شرایط زیر بیشتر خواهد بود:

- سابقۀ مرگ جنین در رحم یا محدودیت رشد داخل ‌رحمی

- سابقۀ زایمان زودرس، فشار خون بالا در دوران بارداری یا مسمومیت حاملگی

- وجود بیماری‌های مزمن مانند لوپوس، فشار خون، دیابت، مشکلات کلیوی، ترومبوفیلی که اختلالی است که منجر به ایجاد لخته خون می‌شود یا بیماری‌های تیروئید

- وجود مشکلاتی مانند محدودیت رشد داخل رحمی، فشار خون بالا، مسمومیت حاملگی یا کلستاز داخل کبدی در بارداری فعلی

- مصرف سیگار، نوشیدنی‌های الکلی یا استفاده از برخی مواد مخدر در طول بارداری توسط مادر

- چاقی مفرط مادر

روش‌های خارج کردن جنین مرده از رحم

پزشک می‌تواند بعد از تشخیص مرگ جنین، هرچه سریع‌تر نسبت به زایمان و خارج کردن جنین اقدام کند یا با توجه به شرایط مادر و زمان بارداری، مدتی را برای زایمان طبیعی و خروج جنین منتظر بماند. مادر در طول این مدت، توسط پزشک تحت نظر قرار می‌گیرد تا دچار عفونت یا ایجاد لخته خون نشود. برای خروج جنین مرده، از دو روش القای زایمان یا عمل اتساع و تخلیه به شکل زیر استفاده می‌شود:

القای زایمان:

اگر مادر در سه ماهۀ سوم بارداری باشد، معمولاً از این روش استفاده می‌شود. در این روش اگر دهانۀ رحم مادر هنوز برای زایمان آماده نباشد و به حد کافی باز نشده باشد، پزشک با ورود دارو به واژن، فرایند باز شدن دهانۀ رحم را تسریع می‌کند و سپس با تزریق هورمون اکسی‌توسین که منجر به انقباضات رحمی می‌شود، فرایند زایمان را آغاز می‌کند. بسیاری از زنان قادر به زایمان از طریق واژن هستند.

اتساع و تخلیۀ رحم یا کورتاژ:

اگر مادر در سه ماهۀ دوم بارداری باشد و امکانات پزشکی کافی باشد، پزشک می‌تواند جنین را توسط عملی به نام اتساع و تخلیه یا کورتاژ تخلیه‌ای از رحم خارج کند. این روش ممکن است با بیهوشی کامل یا از طریق بی‌حسی موضعی و تزریق آرام‌بخش انجام شود و در آن پزشک ابتدا دهانۀ رحم را باز و سپس با استفاده از ابزار‌هایی، جنین و جفت را از رحم جدا و توسط دستگاه ساکشن و مکنده از رحم خارج می‌کند.

اقداماتی پس از خارج کردن جنین

بعد از خارج کردن جنین از رحم، تیم پزشکی می‌تواند با انجام آزمایش به تشخیص علت‌های مرگ جنین بپردازد. بلافاصله پس از خروج جنین از رحم، جفت، غشاها و بند ناف مورد بررسی قرار می‌گیرند. در صورت موافقت خانواده، آزمایش‌های ژنتیک و رادیوگرافی اشعۀ ایکس یا MRI روی جنین انجام خواهد شد تا علت‌های احتمالی مرگ جنین بررسی شود.

هرچند ممکن است معاینات و بررسی‌ها نتواند دلیل قطعی مرگ جنین را مشخص کند، اما اطلاعات مناسبی در اختیار پزشک قرار می‌دهد. پزشک می‌تواند با استفاده از اطلاعاتی که به دست آورده است، به زوج مورد نظر برای بارداری بعدی مشاوره‌های مناسبی بدهد.