ترس کودکان از دندانپزشکی، راه مقابله

دندانپزشکی در دوره کودکی نقش مهمی در دید فرد در بزرگسالی خواهد داشت.

دندانپزشکی در دوره کودکی نقش مهمی در دید فرد در بزرگسالی خواهد داشت. اگر کودکی وحشت و استرس و درد دندان و درمان دردناک را در کودکی تجربه کند، این تجربه تلخ همیشه پیش‌ذهنیت او خواهد بود و در بزرگسالی ترس زیاد و بی‌موردی از تمامی درمان‌های دندانپزشکی خواهد داشت.

چه بسیارند بزرگسالانی که فوبیا و ترس نابجای‌شان از دندانپزشکی مانع انجام درمان‌های به موقع می‌گردد، وقتی علت را پیگیری می‌کنیم ریشه این ترس در دوران کودکی‌شان نهفته است.

بسیار مهم است که در دوران کودکی خاطره خوشایندی از درمان در ذهن کودک نقش ببندد. این مقاله به بررسی راهکردهای مؤثر در برقراری ارتباط صحیح و سالم بین کودک ودندانپزشک می‌پردازد.

به امید اینکه شاهد کودکانی علاقه‌مند به بهداشت و درمان و متعاقب آن بزرگسالانی با دهان و دندان‌هایی سالم و روحیه‌ای شاد و نرمال در این زمینه باشیم، توصیه این است که مادر باردار حتماً مشاوره با دندانپزشک داشته باشد تا هم از نظر وضعیت دهان و دندان و لثه‌ای خود بررسی شده و هم اطلاعات اولیه در زمینه بهداشت دهانی نوزاد توسط دندانپزشک به او داده شود.

وجود مشکلات دندانی و لثه‌ای در مادر می‌تواند باعث زایمان‌های زودرس و سایر مشکلات گردد. پس بهداشت دهانی در دوره بارداری از اهمیت خاصی برخوردار است.

اولین ویزیت کودک توسط دندانپزشک به محض اولین رویش دندان شیری صورت می‌گیرد و این ملاقات نباید دیرتر از یک‌سالگی باشد. در این ویزیت اولیه آموزش‌های بهداشتی که باید توسط والدین رعایت شود گوشزد می‌گردد.

سرفصل آموزش‌های این ملاقات

اثرات مخرب شیر شبانه بر دندان‌ها: به دلیل کم شدن ترشح بزاق حین شب، شیر دورتادور دندان‌ها را فراگرفته و باعث ایجاد پوسیدگی‌های وسیع غیرقابل کنترل در سنین کم می‌شود.

چه بسیارند کودکانی که دچار پوسیدگی‌های شدید در سنین کم شده و نیاز به انجام درمان‌های دندانپزشکی تحت بیهوشی پیدا می‌کنند.

از سن یک‌سالگی به بعد با مشورت پزشک کودک، می‌توان آب را جایگزین شیر شبانه کرد تا از اثرات مخرب پیشگیری شود.

امکان انتقال باکتری مولد پوسیدگی: از دهان اطرافیان به خصوص مادر به کودک و جایگزین شدن باکتری در دهان کودک و ایجاد پوسیدگی وجود دارد. این امکان حتی از طریق فوت کردن غذای کودک توسط مادر امکان‌پذیر است.

لزوم مسواک زدن توسط والدین به محض رویش اولین دندان شیری: خمیردندان‌های کودکانه حاوی فلوراید در صورت قورت داده شدن عوارض جدی خواهند داشت، پس در صورت عدم دسترسی به خمیردندان‌های فاقد فلوراید با آب خالی مسواک زده شود، تا زمانی که اطمینان حاصل شود که کودک قادر به تف‌کردن کامل خمیردندان است.

هر سه ماه یکبار رشد دندان‌ها و فک بررسی می‌گردد و تقریباً از دو سالگی فلورایدتراپی حرفه‌ای در مطب آغاز می‌گردد. این ملاقات‌های پی در پی باعث انس تدریجی کودک با دندانپزشک می‌شود.

کودک با پزشک آشنا شده و ارتباط مؤثری با او برقرار می‌کند و با خاطره شیرین جایزه، درمانی سبک انجام می‌شود و پیش‌ذهنیت خوب و شیرینی از دندانپزشکی باقی می‌ماند.

درمان‌های پیشگیرانه

درمان‌های پیشگیرانه در دندانپزشکی کودکان از اهمیت بالایی برخوردار است. این درمان‌ها بسیار ساده و مؤثرند.

بدون انجام بی‌حسی و یا تراش با روش‌های فیشورسیلانت و فلورایدتراپی می‌توان از پوسیدگی دندان‌ها جلوگیری کرد.

ملاقات‌های هر سه ماه یکبار پیاپی با دندانپزشک باعث می‌شود که ارتباط مؤثری بین کودک و دندانپزشک برقرار شده و درمان‌های پیشگیرانه به موقع انجام شوند و در صورت وقوع مشکل یا پوسیدگی در مراحل ابتدایی با درمان ساده درمان شوند و کودک تجربه درمان سنگین یا درد درمانی را نخواهد داشت.

خیلی مهم است که کودک را برای اولین بار به حالت اورژانسی (درد، تورم، آبسه و عفونت) به دندانپزشک نیاوریم چون در این حال پزشک ناچار است جهت برطرف شدن اورژانس، اقدامات درمانی نماید که معمولاً منجر به درمان‌های ناخوشایند و دردناک می‌گردد. برخورد اول بسیار در نگرش کودک مؤثر است.

کودکی که در جلسه اول به حالت اورژانسی مراجعه کند، معمولاً تبدیل به مریضی ترسو وگریزان از دندانپزشکی می‌گردد که در بزرگسالی نیز این ترس در درون آن لانه کرده و نمی‌تواند ارتباط درستی با دندانپزشک برقرار کند و دچار ترس و استرس زیادی است.

نکته مهم

مسأله دیگر این است که هیچگاه در مورد کاری که قرار است دندانپزشک انجام دهد با کودک صحبت نکنید.

به پزشک این فرصت را بدهید که با زبان کودکانه و به روش خاص خود به تدریج محیط و وسایل کار خود را به کودک معرفی کند و از درمان‌های سبک شروع به کار کرده و درمان‌ها را پله پله سنگین‌تر کند تا کودک به تدریج با کار دندانپزشکی آشنا شود.

هیچگاه خاطرات ناخوشایند و درمان‌های خود یا دیگران را پیش کودک تعریف نکنید و نگذارید او از نزدیک درمان دندان‌های دیگران را ببیند.

در نهایت هر دندانپزشکی روش خاصی برای درمان دارد. به توصیه‌های او در زمینه داخل یا خارج اتاق بودن، حین درمان توجه کنید تا درمان با بهترین کیفیت انجام شود و شاهد کودکانی شاد و علاقه‌مند به دندانپزشکی باشیم.