اختلال دوقطبی کودکان، چرا شکل می‌گیرد؟

محققان دانشگاه تگزاس در مطالعه روی کودکان حامل این ژن متوجه شدند که این کودکان برای ابتلا به افسردگی مستعدتر بودند و واکنش های شدیدی نسبت به موقعیت های استرس آور نشان می دادند.
به نظر می رسد که این ژن مرتبط با واریان هایی باشد که با ابتلا به اختلال دو قطبی ارتباط دارند.
اختلال دوقطبی (یا شیدایی - افسردگی) نوعی اختلال خلقی و یک بیماری روانی است. افراد مبتلا به این بیماری دچار تغییرات شدید خلقی می‌شوند. اختلال دو قطبی به صورت معمول در آخر دوره نوجوانی یا اوائل دوره بزرگسالی تظاهر پیدا می‌کند.
بیماری معمولاً با دوره‌ای از افسردگی آغاز می شود و پس از یک یا چند دوره از افسردگی، دوره شیدایی بارز می‌شود.
محققان در این مطالعه سلول های تک هسته ای خون محیطی را در ۱۸ کودک و نوجوان تجزیه و تحلیل کردند.
محققان این افراد را در سه گروه: بیماران مبتلا به اختلال دوقطبی، فرزندان تحت تاثیر قرار نگرفته از والدین مبتلا به اختلال دو قطبی و فرزندان والدینی که هیچ سابقه اختلال های روانی نداشتند، تقسیم کردند.
نتیجه این تجزیه و تحلیل ها نشان داد که در قیاس با کودکان گروه کنترل، بیماران مبتلا به اختلال دو قطبی و فرزندان تحت تاثیر قرار نگرفته از والدین مبتلا به اختلال دو قطبی، تغییرات ژنتیکی داشتند که می تواند بر واکنش نسبت به استرس تاثیر بگذارد.
دکتر 'گابریل فرایز' از مرکز علوم بهداشت دانشگاه تگزاس که ریاست این مطالعه را بر عهده داشت، گفت: می دانیم که کودکان والدین مبتلا به اختلال دو قطبی با افزایش خطر ابتلا به این بیماری روبرو هستند اما مکانیزم های بیولوژیکی عمدتا مشخص نیستند.
وی افزود: پدر و مادران مبتلا به اختلال دو قطبی به دلیل بیماری خود، زندگی را با سختی سپری می کنند که این موضوع استرس های محیطی بیشتری برای آنها به بار می آورد. از این رو کودکان انها نیز به دلیل نشانگرهای ژنتیکی که دارند، برای ابتلا به استرس مستعدترند.
به گفته محققان، یافته جدید آنها زمینه های تازه ای را برای تحقیقات ایجاد کرده است که می تواند شامل تلاش برای کاهش استرس های محیطی و بررسی این موضوع باشد که آیا عوامل دارویی می توانند این تغییرات ژنتیکی را در کودکان مستعد قبل از پیشرفت این اختلال معکوس کنند یا خیر.
محققان خاطرنشان کردند از آنجا که شناخت مشکلات مرتبط با سلامت روانی در میان کودکان از موضوعات مهمی تلقی می شوند، این مطالعه گام ضروری در این مسیر به شمار می رود.
اختلال دوقطبی که پیش از این «افسردگی مانیایی» نامیده می‌شد یک بیماری روانی است که مشخصه‌اش نوسان شدید خلق و خو، شامل حالت‌های هیجانی بالا (مانیا) و پائین (افسردگی) است. آغاز اختلال دوقطبی معمولاً ازاواخر دوره نوجوانی یا اوایل دوران بلوغ است امّا امکان بروز آن در سنین دیگر، از جمله در خلال دوران کودکی نیز وجود دارد.
اغلب افرادی که دچار اختلال دوقطبی هستند دو وضعیت و حال مختلف و متناوب را تجربه می‌کنند: یکی دوران پرانرژی و تکانش (مانیا) و دیگری دوران غم و نومیدی و از دست دادن علائق به فعالیت‌های مختلف (افسردگی). این مساله در مورد کودکانی که دچار اختلال دوقطبی هستند نیز صادق است، هر چند نشانه‌ها و عوارض آن در کودکان ممکن است تا حدودی متفاوت باشد.
برای مثال، کودکان و نوجوانان در دوران مانیایی، احتمالاً بیشتر از بالغین زود رنج و تحریک‌پذیر می‌شوند و رفتارهای تخریبی نشان می‌دهند تا رفتارهای شادمانه. به علاوه، کودکان بیشتر از بالغین احتمال دارد که این حالت‌ها را در یک زمان و به طور توأم داشته باشند که به آن حالت مختلط گفته می‌شود. تغییر حالت از حالت مانیایی به افسردگی در کودکان و نوجوانان به سرعت، و گاهی حتی در خلال یک روز، صورت می‌گیرد. در حالی که این تغییر حالت در بالغینی که دچار اختلال دوقطبی هستند معمولاً در دوره‌های هفتگی یا ماهانه اتفاق می‌افتد.
علّت اختلال دوقطبی کاملاً شناخته شده نیست. امّا ظاهراً مواد شیمایی مغز، نقش عمده‌ای در ایجاد آن بازی می‌کنند. همچنین به نظر می‌رسد که اختلال دوقطبی دارای ریشه‌های ژنتیکی باشد. بدین خاطر، کودکانی که اولیاء یا خواهر و برادرانشان دارای اختلال دوقطبی باشند در معرض خطر بیشتری قرار دارند.
به اولیایی که نشانه‌ها و رفتارهای مرتبط با اختلال دوقطبی را به مدّت حداقل دو هفته درکودکانشان مشاهده می‌کنند توصیه می‌شود که حتماً با پزشک متخصص مشورت کنند. البته تشخیص اختلال دوقطبی در کودکان می‌تواند دشوار و بحث‌انگیز باشد زیرا معیار و ضابطه تشخیصی جداگانه‌ای برای این‌گونه کودکان وجود ندارد.