ماه اول بارداری، مراقبت های لازم

در ماه اول بارداری غیر از خستگی و حالت خواب آلودگی شدید که بیشتر خانم ها تجربه می کنند، علائم دیگری هم وجود دارد. در این ماه خانم ها خیلی نگران لکه بینی هستند که بروز خطری در رحم آنها را نشان می دهد. میتوان ۳ ماه اول بارداری را حساس ترین زمان از نظر لانه گزینی جنین و رشد اولیه او دانست که تمایز سلولی در همین زمان رخ می‌دهد.

در حقیقت در این مرحله است که مشخص می‌شود هر توده سلولی قرار است کدام بخش از بدن را تشکیل دهد و در حقیقت نوعی تفکیک در مورد وظایف سلول‌های مختلف صورت می‌گیرد. این دوران از لحاظ تقسیم‌های مکرر سلولی و همانندسازی DNA از اهمیت بسزای برخوردار است؛ به گونه‌ای که عوامل جهش‌ زای محیطی در این دوران بیشترین اثر خود را بر جنین می‌گذارند و مادر باردار بسیار باید به محیط اطراف خود حساس باشد.

زمان نشان دادن بارداری در آزمایش

کیت های آزمایش تست بارداری خانگی 15-12 روز بعد از نزدیکی بدون مراقبت نتیجه ای دقیق می دهند. آزمایش خون 12-7 روز بعد از نزدیکی بدون مراقبت نتیجه دقیق می دهند. بنابراین زمانی که شما آزمایش انجام می دهید 3-2 هفته از بارداری گذشته است.

تغییرات بدن مادر در اولین ماه بارداری

زمانی که اسپرم و تخمک ترکیب می شوند و جنین در رحم جوانه می زند. هورمون هایی که در این زمان آزاد می شوند به بدن اجازه نمی دهند با جنین مثل یک عامل خارجی متجاوز برخورد کند. در این زمان، بدن هورمون گنادوتروپین جفتی انسانی را تولید می کند، هورمونی که بدن را برای ۹ ماه بارداری آماده می کند. پروژسترون برای جلوگیری از قاعدگی تولید می شود. علائم مربوط به بارداری مثل حالت تهوع، استفراغ، خستگی و … به خاطر آزاد شدن این هورمون ها می باشند.

وضعیت جنین در ماه اول بارداری

آیا می دانستید شما تا سه هفتگی اصلا باردار نیستید؟ هیچ کس نمی داند چه زمانی اسپرم با تخمک تماس پیدا می کند. اسپرم می تواند پیش از لقاح به مدت چند روز در بدن شما باشد. اما پزشک نیاز به یک روز مشخص دارد تا تقویم بارداری 40 هفته ای شما را تنظیم کند بنابراین اولین روز آخرین عادت ماهانه به عنوان مرجع در نظر گرفته می شود. در واقع شما در هفته دوم بارداری نیستید. این زمانی است که تخمدان تخمک تولید می کند و تخمک از طریق لوله رحم برای انجام لقاح شروع به حرکت می کند.

در هفته سوم بارداری اسپرم راه خود را به داخل تخمک باز کرده است. اسپرم و تخمک با یکدیگر سلول لقاح را تشکیل می دهند و آن را به سلول های دیگر تقسیم می کنند تا یک کیسه سلولی میکروسکوپی ساخته شود.

در هفته چهارم بارداری این سلول ها به جنین تبدیل می شوند و خود را به دیواره رحم ( عمل لانه گزینی) می چسبانند. قسمتی از این سلول ها جفت را تشکیل می دهند و بقیه رشد می کنند و نوزاد پسر یا دختر را تشکیل می دهند. گاهی قبل از سونوگرافی جنسیت جنین از ظاهر مادر مشخص میشود. در آخر این هفته فرزند شما به اندازه یک سر سنجاق است

حالت تهوع در ماه اول بارداری

یکی از بدترین علائم بارداری، حالت تهوع بارداری است که نزدیک به ۸۰ درصد از زنان آن را تجربه می کنند. این تهوع تقریبا در چند هفته ی اول بروز می کند و معمولا تا پایان هفته ی بیستم رفع می شود. تهوع بارداری در صبح معمولا بیشتر است. تهوع شدید بارداری یا HG نوعی حالت تهوع شدید است که از هر صد مادر یک نفر دچار آن می شود. خانم هایی که از این نوع تهوع رنج می برند دچار استفراغ شدید، کاهش وزن و اختلال الکترولیتی می شوند. نوشیدنی مخصوص حالت تهوع بارداری را هر صبح بخورید.

کاهش حالت تهوع در بارداری

-مشابه نشانه های پیش از عادت ماهیانه است

-حساس شدن سینه ها

-سنگین و سفت سینه ها

-گاهی ورم سینه

-تولید مقدار بیشتری هورمون پروژسترون و استروژن در بدن

-این هورمون ها لایه ای چربی به سینه ها اضافه می کنند که جریان خون را در آن ها افزایش می دهند

خستگی در ماه اول بارداری

خستگی یکی از علائم اولیه هفته بارداری می باشد که به خاطر افزایش هورمون بروز می کند. ممکن است حالت تهوع و استفراغ باعث خستگی و درماندگی شما بشوند. این علامت تا سه ماهه دوم بارداری ادامه می یابد.

مواد غذایی ممنوع در ماه اول بارداری

1- پاپایا خام نباید مصرف شود زیرا حاوی لاتکس است ماده ای که باعث انقباض در رحم می شود.

2- گوشت خام و سفت نیز نباید مصرف شود تا احتمال عفونت انگلی کاهش یابد.

3- گوشت باید به خوبی پخته شود و هیچ اثری از خون بر روی آن نباشد.

4- تخم مرغ خام حاوی باکتری سالمونلا است و ممکن است دچار مسمومیت غذایی شوید.

مصرف الکل، سیگار و مواد مخدر در بارداری

شما می دانید مصرف الکل، سیگار و مواد مخدر در نه ماه بارداری مجاز نیست. اما اگر پیش از این که بفهمید باردار الکل مصرف کرده اید چه کار کنید؟ در بیشتر موارد بارداری بدون برنامه ریزی قبلی است. اگر پیش از آزمایش الکل مصرف کردید ایرادی ندارد. هیچ کس نمی داند چه مقدار الکل به جنین آسیب می رساند. به همین خاطر است که توصیه می شود در طول بارداری از مصرف الکل دوری کنید. همچنین سیگار کشیدن باعث می شود بدن شما در معرض قطران، نیکوتین، مونواکسید کربن و دیگر مواد شیمیایی خطرناک باشد. شما نباید سیگار بکشید و در معرض سیگار بودن نیز مضر است. این مسئله باعث افزایش احتمال سقط جنین در ماه های اول می شود. فرزندانی که در دوره بارداری در معرض سیگار بوده اند، دچار مشکل تنفسی می شوند مثل آسم یا قولنج. جایگزین هایی مثل چسب ها نیکوتین نیز مجاز نیستند. مواد مخدر نیز خطرناک هستند و باعث معیوب شدن فرزند یا سقط جنین می شوند.

خونریزی در ماه اول بارداری

در طول بارداری مقدار کمی خونریزی مشاهده می شود. اگر مقدار کمی خون توجه شما را جلب کرد، خونسرد باشید زیرا امری طبیعی است. لکه بینی زمانی که فرزند شما به دیواره رحم می چسبد مشاهده می شود. به این امر خونریزی در اثر کاشت گفته می شود و در زمان هایی نزدیک دوران عادت ماهانه اتفاق می افتد. نزدیکی جنسی نیز باعث خونریزی می شود. هر دو این شرایط طبیعی هستند و جای نگرانی نیست. بهتر است بعد از دیدن هر نوع لکه بینی و خونریزی با پزشک خود تماس بگیرید.

تب شدید در ماه اول بارداری

عفونت مجرای رحم به شکل تب همراه با لرزش بروز می کند. اگر دمای بدن شما بالاتر از ۳۸ درجه فارنهایت بود بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید.

اقدامات پزشکی در ماه اول بارداری

۱- اولین اقدام، انجام آزمایش شامل موارد زیر است:

-غلظت خون و گروه خونی (در صورت ار هاش منفی بودن زن و ارهاش مثبت شوهر لازم است مورد به پزشک ارجاع شود)

-BT

-CT

-اوره

-کراتینین

-قند خون ناشتا

-آزمایش ادرار

۲- در صورت لزوم کشت ادرار نیز انجام می شود.

۳- در حال حاضر آزمایشات ایدز ، HBSAg و سونوگرافی جزو آزمایشات روتین دوران بارداری نمی باشد، ولی در صورت نیاز لازم است انجام شود.

۴- آزمایش قند خون پس از ماه ۵ نیز یک بار دیگر باید درخواست شود.

معاینات دوران بارداری

-از ماه 1 تا 6، ماهانه یک بار

-ماه های 7و 8 ماهانه دو بار

-در ماه 9 به صورت هفتگی

در صورت مراجعه زن باردار از ماه اول بارداری جمعا 14 مراقبت دوران بارداری انجام می شود. با توجه به این که اغلب زنان از ماه اول بارداری مراجعه نمی کنند، لذا اغلب تعداد مراقبت ها کمتر از آن خواهد بود. در هر حال مطلوب است که یک زن باردار در کل دوران بارداری حداقل 6 بار مراقبت شود.

تغذیه در ماه اول بارداری

-۲۳-۲۵ روز پس از تخمک‌ گذاری، قلب شروع به تپش می‌کند و گردش خون ناقصی ایجاد می‌شود که واقعی نمی‌باشد، زیرا رشد عروق خونی کامل نشده است. در این زمان اهمیت توجه به رژیم غذایی غنی از ویتامین A مشخص می‌شود.

-در دوران بارداری مادر باید روزانه ۳ واحد لبنیات کم چرب (هر واحد معادل یک لیوان شیر یا ۱لیوان ماست یا ۲ لیوان دوغ است)، دانه ‌ها و مغزهای حاوی کلسیم، کنجد و بادام مصرف کند.

-استفاده ی توام غلات و حبوبات، ۲ تا ۳ واحد میوه و ۷۰۰ گرم سبزیجات می‌ تواند هم نیازهای ویتامینی را برطرف کند و هم مانع از ابتلا به یبوست شود.

۵ گروه مواد غذایی لازم برای خانم باردار

۱- نان و غلات:

بیشترین نیاز شما، از این گروه تامین می شود. اگر به این گروه اهمیت ندهید، بدن به جای اینکه پروتئین را برای رشد و تکامل جنین مصرف کند، برای انرژی شما مصرف می کند.

۲- سبزیجات:

با این گروه ویتامین های A ،C، مواد معدنی و فیبر را تامین کنید. سبزیجات می تواند از بروز یبوست در شما جلوگیری کند. کلم، حبوبات، سیب زمینی ، اسفناج، دانه های سبز و گوجه فرنگی غنی از ویتامین C هستند و به جذب آهن موجود در غذاها کمک می کنند.

۳- میوه ها:

میوه هایی مثل پرتقال، گریپ فروت، نارنگی، لیمو و انگور منشاء بسیار خوبی برای ویتامین C هستند. هر خانم باردار می تواند در طول روز چندین بار از این گروه استفاده کرده و نیاز خود را به ویتامین هایی مثل A و C برآورده کند.

۴- گوشت:

پروتئین که ماده غذایی اصلی برای مادر و نوزادش است، به طور مشخص در این گروه وجود دارد.

۵- شیر و ماست:

محصولات لبنی میزان زیادی از احتیاجات غذایی را برآورده می کنند به خصوص کلسیم و پروتئین را که دراین مواد می باشد. در طول حاملگی حدود ۳۰ گرم کلسیم در بدن مادر تجمع می یابد که اکثر آن در اواخر حاملگی در جنین ذخیره می شود. کلسیم، ماده اصلی در تشکیل استخوان و دندان است. اگر جذب کلسیم مادر کافی نباشد، جنین از کلسیم استخوان های مادر استفاده می کند که این باعث می شود مادر در آینده زودتر دچار استئوپروز یا پوکی استخوان شود.