درباره جفت سرراهی، آنچه باید بدانید

اصطلاح جفت سر راهی به جفتی اشاره دارد که کاملاً قسمت باز دهانه رحم را پوشانده یا نزدیک به لبه های...

اصطلاح جفت سر راهی به جفتی اشاره دارد که کاملاً قسمت باز دهانه رحم را پوشانده یا نزدیک به لبه های گردنه رحم قرار دارد. مشکل این نوع جفت این است که زمان باز شدن دهانه رحم در هنگام قبل و بعد از زایمان خونریزی اتفاق می افتد.

معمول ترین نشانه جفت سر راهی این است که قبل از زایمان خونریزی بدون درد وجود دارد که خود به خود قطع می شود. گرچه در برخی مواقع خاص، زن در دریایی از خون بیدار می شود اما معمولاً مقدار اولین خونریزی به اندازه ای نیست که موجب نگرانی برای از دست دادن خون باشد.

وقتی در مورد جفت سر راهی تردید وجود دارد تشخیص بیماری با کمک سونوگرافی صورت می گیرد. وقتی که جفت کاملاً داخل دهانۀ رحم را پُر می کند یا قسمت زیادی از آن را می پوشاند چاره ای جز عمل سزارین نیست.

به هر حال جفت اغلب بغل یا نزدیک به دهانه رحم قرار گرفته است. در این مورد ماما حتماً باید آزمایش واژینال انجام دهد تا معلوم کند جفت دقیقاً در کجا قرار دارد و آیا زایمان طبیعی، بدون خطر خونریزی امکان پذیر است یا خیر.

این آزمایش تنها در صورتی با اطمینان کامل انجام خواهد شد که در اتاق عمل و با تزریق درون وریدی صورت گیرد و متخصص بیهوشی نیز حضور داشته باشد تا در صورت لزوم سزارین اورژانس و یا وقوع خونریزی شدید هیچ خطری مادر را تهدید نکند.

اگر جفت سر راهی تشخیص داده شود بارداری برای مادر خطرناک خواهد بود و حتی زمانی که خونریزی کاملاً متوقف شده باشد مادر باید در بیمارستان بستری شود و تا زمان زایمان در رختخواب بماند.

به خاطر خطر خونریزی هنگام وضع حمل زایمان باید با روش سزارین، پس از آنکه جنین به سی و هفت هفته رسید، انجام گیرد. اگر خونریزی قبل از هفته سی و هفتم روی دهد یا بعد از اولین خونریزی، خونریزی قطع نشود باید جراحی سزارین را سریعاً به صورت اورژانسی انجام داد.

علت جفت سر راهی هنوز کاملاً مشخص نیست اما حدوداً در نیمی از یک درصد از همه بارداری ها و اغلب بارداری های زنان مسن این مشکل دیده می شود.

کورتاژهای قبلی نیز می تواند این احتمال را بالا ببرد. به نظر می رسد جفت سر راهی در سقط جنین های سه ماهه اول بارداری دخیل باشد.

اکنون که استفاده از روش های سونوگرافی در طول بارداری متداول شده مشخص شده است که در سه ماهه دوم، درصد جزئی از جفت ها در پایین قرار گرفته اند اگرچه تعداد کمی از آنها به این مشکل دچارند.

توجیه لازم برای تکرار آزمایش سونوگرافی جهت تشخیص این مشکل وجود دارد. مشاهدات حاکی از آن است که جفت ها در طول بارداری در حال جابجایی و حرکت هستند اما این که چرا برخی حرکت می کنند و بعضی خیر، هنوز معلوم نیست.

جدا شدن ناگهانی جفت به جدا شدن جفت از رحم همراه با خونریزی بین جفت جدا شده و رحم گفته می شود. خون تجمع یافته درون رحم ریخته یا بین غشاء آمنیوتیک می رود و از طریق رحم و دهانه رحم به واژن می ریزد.

در این مرحله خونریزی واژینالی قابل شناسایی است. عوارض و نشانه های جدا شدن ناگهانی جفت شامل:

گرفتگی رحم، خونریزی واژینال، درد و ناراحتی زیاد در رحم، شوک به دلیل از دست دادن خون، تغییر در ضربان قلب جنین یا از دست رفتن کامل ضربان.

دلایل متعددی برای جدا شدن جفت وجود دارد و عوارض این بیماری در موارد گوناگون متفاوت است. جنین ممکن است بمیرد و مادر به خاطر شدت خونریزی دچار شوک شود. از سوی دیگر شاید مادر خونریزی واژینال نداشته باشد و ضربان قلب جنین نیز طبیعی باشد.

در این صورت تنها نشانه، درد رحم است. بعضی اوقات جدا شدن جفت بدون عارضه است و تنها پس از به دنیا آمدن کودک مشخص می شود برخی اوقات پس از تشخیص این عارضه باید حتماً زایمان با روش سزارین انجام گیرد.

جدا شدن ناگهانی جفت تنها در یک درصد از بارداری ها رخ می دهد و علت آن کاملاً شناخته شده نیست اما این عارضه در زنانی دیده می شود که در طول بارداری فشار خون بالایی داشته اند.