نحوه دوشیدن شیر مادر، حتما بخوانید

شیر دوشیدن یکی از آن کارهایی است که دغدغه بسیاری از مادرهای شاغل را کم کرده است.

شیر دوشیدن یکی از آن کارهایی است که دغدغه بسیاری از مادرهای شاغل را کم کرده است؛ همه ما می دانیم که شیر مادر به خصوص در ۶ ماه اول زندگی نوزاد، بهتری خوراکی است که می تواند مصرف کند. بنابراین مادرانی که به هر دلیل از فرزندشان دور هستند، می توانند با دوشیدن و نگهداری مناسب از شیر، خیال خود را از تغذیه دلبندشان راحت کنند.

حتی اگر شاغل نباشید هم، می توانید شیر خود را برای مواقعی بدوشید که بیرون از منزل هستید و امکان شیر دادن به نوزاد ندارید، یا شب هایی که خسته اید و می خواهید همسرتان فاقد بیدار کردن شما از نوزاد مراقبت کند!

اما هیچ می دانستید روزی به نام «روز جهانی شیر دوشیدن» وجود دارد؟ این روز که مصادف با ۷ بهمن ماه است، بهانه ای به دست مان داد تا در مورد جزئیات شیر دوشیدن بیشتر با شما صحبت کنیم: از روش های شیر دوشیدن بگوییم و ببینیم چه عفونت هایی در کمین مادران شیرده قرار دارند!

برای پیدا کردن پاسخ این سوال ها با «زهرا علوی، کارشناس مامایی» گفتگو کردیم که در ادامه می خوانید.

باید آرام بمانید

یکی از مهم ترین توصیه هایی که به مادران شیرده می شود این است که سعی کنند استرس نداشته باشند و آرامش خود را حفظ کنند؛ چراکه آرامش باعث ترشح هورمون اکسی توسین در مغز می شود و همین هورمون به ترشح بیشتر شیر کمک می کند.

همچنین خوب است مادران شیرده قبل از شیردهی حتما یک لیوان نوشیدنی گرم میل کنند؛ مادرانی که شیر کمتری دارند بهتر است یک حوله یا یک جسم گرم روی سینه خود بگذارند تا ترشح شیر در سینه شان بیشتر شود.

موقع شیر دادن، راحت بنشینید و نوزاد را در آغوش بگیرید؛ حواس تان باشد برای شیر دادن به نوزاد، نوک پستان همراه با هاله دورش باید در دهان نوزاد قرار گیرد. در واقع وقتی نوزاد هاله دور سینه را همراه با نوک آن در دهان دارد و می مکد، غدد شیری فعال تر عمل می کنند. اما اگر نوزاد فقط هاله نوک سینه را در دهان داشته باشد، زخم و التهاب در این ناحیه ایجاد می شود.

نکته دیگری که باید به خاطر داشته باشید این است که هیچگاه، چه زمانی که خودتان به نوزاد شیر می دهید و چه زمانی که شیر را برایش می دوشید، نباید نوک سینه کشیده شود! به علاوه گیاهانی برای افزایش شیر مادران وجود دارد که در این مطلب می توانید درباره آن ها بخوانید.

وقتی شیر دادن دردناک می شود ...

عارضه دیگری که ممکن است مادران شیرده را تهدید کند، عفونتی موسوم به «ماستیت» است. ماستیت، عفونت خود پستان است که شامل درد، ورم، گرمی و قرمزی آن می شود. حتی ممکن است مادر تب کند که احتمال این اتفاق، طی چند روز تا چند هفته اول بعد از زایمان بسیار بالاست.

این عفونت باعث می شود مادر احساس خوبی نداشته باشد و حتی خواب راحتی را هم تجربه نکند. اما از جمله عواملی که می تواند باعث بروز عفونت ماستیت شود، می توان به بد شیر دادن به نوزاد طی چند هفته اول بعد از زایمان، زخم یا ترک پوست نوک پستان، یا شیر دادن به نوزاد فقط در یک حالت اشاره کرد که می تواند باعث عدم تخلیه کامل شیر از پستان ها شود.

بعضی از مادرها از سینه بندهای سفت استفاده می کنند که همین موضوع مانع از گردش و جریان کامل شیر می شود. اما خستگی بیش از حد مادر هم می تواند باعث همین اتفاق شود و شیر در پستان مانده و عفونت ماستیت رخ دهد!

اگر مادر شیرده دچار ماستیت شد، درمان اصلی تخلیه مکرر پستان با شیردوش یا شیردهی مرتب است. همچنین در طب سنتی نیز توصیه هایی برای قبل و بعد از شیردهی وجود دارد.

مراقب «آبسه» باشید!

یکی از مشکلاتی که مادران در دوران شیردهی بخصوص در اوایل این دوره با آن روبرو می شوند، «آبسه پستان» است که بسیار هم شایع است.

آبسه پستان در واقع عفونی شدن ناحیه ای از بافت پستان است که در اثر مبارزه بدن با عفونت چرک در آن جمع می شود. به عبارت دیگر، در صورت بهبود پیدا نکردن ماستیت، در مجاری شیر میکروب هم اضافه می شود و آبسه ایجاد می شود. آبسه، نوعی توده چرکی در سینه است. آبسه ممکن است بافت خود پستان، یا نوک آن، غدد شیری و مجاری آن را درگیر کند.

از جمله علائم آبسه پستان می توان به درد، حساسیت به لمس، قرمزی و سفتی پستان اشاره کرد. البته گاهی هم ممکن است همراه با تب و لرز مادر و احساس ناخوشی عمومی او همراه باشد. دردناک شدن گره های لنفاوی زیربغل هم از دیگر عوارض شایع آبسه پستان در دوران شیردهی است.

در صورت تشکیل آبسه، متخصص زنان بعد از سونوگرافی از پستان برای اطمینان از وجود آبسه، آنتی بیوتیک های مخصوصی تجویز می کند که هیچ ضرری برای نوزاد شیرخوار نخواهد داشت.

ضمن اینکه گاهی ممکن است حفره حاوی عفونت (آبسه) با بی حسی موضعی و با یک سوزن، در چند مرحله تخلیه شود. در صورتی که پوست پستان زخمی، خیلی نازک و شرایط بیمار حاد باشد، آبسه باید با جراحی تخلیه شود. در هر صورت نیازی به قطع شیردهی در این دوران نیست؛ مگر به دستور پزشک. یکی از مشکلاتی که مادران در دوران شیردهی با آن روبرو می شوند، «آبسه پستان» است.

پیشگیری بهتر از درمان!

یکی از راهکارهایی که می تواند به جلوگیری از بروز آبسه پستان کمک کند، شستن دست ها و سینه پیش از شیر دادن به نوزاد است که البته شستن سینه با آب، فاقد نیاز به مواد شوینده، کفایت می کند. ضمن اینکه باید نوک سینه خود را همیشه چرب نگه دارند؛ برای این کار خوب است یک قطره از شیر خود را روی نوک سینه قرار داده و صبر کنید این یک قطره شیر در معرض هوا خشک شود و بعد لباس تان را بپوشید.

نکته مهم دیگر، جنس سینه بندهای دوران شیردهی است که حتما باید از جنس نخی باشند تا هیچ زخم و خراشی روی سینه ایجاد نکنند.

در ضمن نباید اجازه دهید به نوزاد شیرخوار نوک پستان را گاز بگیرد. اگر با وجود رعایت این مسائل باز هم احساس کرده پوست نوک سینه تان خشک است، بهتر است از پمادهای ویتامین AD و کرم های نرم کننده موضعی استفاده کنید؛ اما قبل از شیر دادن دوباره به نوزادتان، حتما سینه خود را با آب و پنبه تمیز کنید.