وقت گذراندن با کودک، ارزش و کیفیتش چقدر مهمه؟

طول و مدت زمانی که با فرزندتان سپری می کنید مهم نیست، بلکه اینکه وقتی با هم هستید، چه می کنید حائز اهمیت است.

احتمالاً شما اصطلاح زمان کیفی را شنیده اید. معنای آن این است که طول و مدت زمانی که با فرزندتان سپری می کنید مهم نیست، بلکه اینکه وقتی با هم هستید، چه می کنید حائز اهمیت است.

اصل این کلام بسیار جالب است، ولی در مورد اینکه زمان کیفی از چه مؤلفه هایی تشکیل می شود، ابهام هایی وجود دارد. بسیاری از والدین نمی دانند زمان کیفی چه مفهومی دارد.

آنان به اشتباه اینگونه برداشت می کنند که بعضی فعالیت ها با ارزش محسوب می شوند و بعضی خیر. اغلب والدین بر این باورند که این قبیل فعالیت ها مثل بازی کردن با اسباب بازی آموزشی و یا آموختن چیزهای جدید انگیزه ای برای رشد کودک به دست می دهد.

بنابراین هر وقت به خاطر نگذراندن وقت و فرصت کافی با فرزندشان احساس گناه دارند، یکی از این فعالیت ها را انتخاب کرده بدون توجه به اینکه کودک به آن رغبتی دارد یا نه بر آن اصرار می ورزند.

اینگونه به نظر می رسد که " امروز زمان با ارزشی را با فرزندم بگذرانم" در شرح وظایف آنان ذکر شده و تمام تلاش خود را به کار می برند تا آن را سر هم بندی کرده و از فهرست شرح وظایف خود حذف نمایند و به کار بعدی بپردازند.

اما لازم است بدانید گذراندن زمان کیفی و با ارزش با فرزند به مفهوم تبدیل هر تعاملی به کلاس درس نیست. والدین و فرزندان نیازمند آن نیز هستند که صرفاً با هم اوقات خوش داشته باشند. شما پدر یا مادر او هستید نه معلم سرخانه اش.

زمان با ارزش و دارای کیفیت هیچ ربطی به اینکه وقتی با فرزندتان هستید چه می کنید ندارد، بلکه تاکید بر چگونگی گذراندن این اوقات مشترک دارد.

روش تفکر شماست که این واژه را تعریف می کند نه مجموعه ای از فعالیت ها. زمان با ارزش، زمانی است که شما با همۀ وجود سرگرم فرزند خود هستید و وقت خود را تمام و کمال به او اختصاص می دهید.

در چنین شرایطی سؤال ما این است: وقتی در کنار فرزندتان هستید، آیا با همۀ وجود آنجا حضور دارید؟ یا اینکه فکرتان جای دیگری است؟ اگر پاسخ شما به این سؤال این است که فکرتان اغلب جای دیگر است، در آن صورت، زمان با ارزشی را با وی نمی گذرانید.

در موقعیت های بسیار شما، به صورت تمام و کمال فرزندداری نمی کنید. برای نمونه وقتی سرگرم انجام کار دیگری از قبیل آشپزی، پرداخت صورت حساب ها، کارهایی که از اداره با خود به خانه آورده اید، تعمیر دستشویی و یا وقتی مشغول رسیدگی به خواهر یا برادر کوچکش که نوزاد است، هستید، نمی توانید به فرزندتان توجه کامل داشته باشید.

با این همه حتی اگر در چنین شرایطی کنار فرزندتان قرار بگیرید و توجهتان را بین او و کاری دیگر که دارید، تقسیم نمایید، طبیعی و کاملاً قابل قبول است.

ولی اگر همواره و پیوسته آدم ماشینی فرزند پروری کنید، پدر یا مادر خوبی نیستید. باید وقت خود را طوری با فرزندتان بگذرانید که توجهتان بر آنچه که هر دوی شما در حال انجامش هستید متمرکز باشد، نه اینکه با اجبار مثلاً در حالی که نامه هایتان را در پست الکترونیکی می بینید و یا روزنامه می خوانید، بخواهید وظایف خود را در قبال وی به انجام برسانید.

برای کارها و فعالیت هایی که در آنها فرصتِ با فرزندتان را داشته باشید برنامه ریزی کنید. اینکه چگونه این موقعیت ها را فراهم سازید نسبت به سن کودک و مطالبی که به آنها علاقه دارد متفاوت است، ولی مطمئناً در هر سنی می توانید کارها و چیزهایی پیدا کنید که دوست دارد و از انجام دادن آنها خشنود می شود.

باز هم لازم به یادآوری است که خودِ فعالیت نیست که اهمیت دارد بلکه اشتیاق شما برای انجام دادن آن پر اهمیت است. برنامه ریزی گردش های آخر هفته یا عصرانه که طی آن بتوانید حواس خود را هرچه بیشتر بر روی فرزندتان متمرکز کنید، پسندیده است.

هنگامی که برایش کتاب می خوانید والبته باید هر روز این کار را بکنید، کمی شود و هیجان چاشنی آن کنید، حتی اگر داستانی را چند بار برایش خوانده باشید.

اگر همراه با او کاری را انجام می دهید، سعی کنید غرق آن کار شوید: خواه ساختمان سازی با قطعات باشد و یا پختن شیرینی و کیک، پیاده روی در پارک و جنگل و یا گرگم به هوا.

در هر حال کودک می تواند وقتی را که تمام و کمال با او هستید را از اوقاتی که فقط در کنارش هستید تشخیص دهد و بازشناسد.

در اوقاتی که با هم می گذرانید، توجه خود را صرفاً روی کاری متمرکز کنید که در همان لحظه سرگرم انجامش هستید، نه روی وظایفی که نسبت به آنها قصور کرده اید و نه کارهایی که بعدها و یا فردای آن روز باید صورت دهید. سعی کنید چه از نظر روحی و چه از نظر جسمی در کنار فرزندتان حضور داشته باشید.

وقتی که فرزند نوجوانتان به شما چیزی می گوید، به او توجه تام و تمام کنید، نه با علاقۀ ساختگی وقتی در پایان روز او را می بینید سؤال های واقعی بپرسید نه سرسری. سؤال هایی که سرسری پرسیده می شود فقط پاسخ های سرسری به دنبال خواهد داشت.

می توان پرسید چه مدت زمانِ ارزشمند کافی است؟ هیچ عدد جادویی برای این منظور وجود ندارد که بتوانید از آن برای خود هدفی بسازید. فقط این را در ذهن خویش نگه دارید که هر چه اوقات ارزشمند بیشتری را با فرزندتان بگذرانید، نتیجۀ بهتری خواهید گرفت.

دو راه برای افزایش این قبیل اوقات وجود دارد. هرچه بتوانید اوقات بیشتری را با وی بگذرانید، خود به خود مطلوب و مفید است. اگر به خاطر کار و شغل یا هر اجبار دیگری این تدبیر شدنی نیست، در جهت کیفیت بخشیدن به آن تلاش نمایید.

می دانیم که یاد گرفته اید به صورت همزمان چند کار را با هم انجام دهید (این راه و رسم در عصری که در آن زندگی می کنیم شاید اجتناب ناپذیر باشد)، در هر حال مراقبت از فرزند چیزی نیست که در حد فعالیت جانبی تنزل داده شود.

اینکه یک ساعت تمام و کمال با فرزند خود بگذرانید بهتر از آن است که دو ساعت را با فکر مغشوش در کنارش سپری سازید. وقتی در خلال انجام کار دیگری فرزندپروری می کنید، می توانید پدر یا مادر قابل قبولی باشید، هرچند به وضعیت آرمانی نمی رسید.

اطمینان حاصل کنید که بخش عمده ای از فرصتی را که با فرزندتان می گذرانید، فقط و فقط به او اختصاص داده شود. در حقیقت مفهوم اصلی زمان ارزشمند و دارای کیفیت همین است.