تغذیه در سندرم تخمدان پلی کیستیک، چه اهمیتی دارد؟

مبتلایان باید بدانند که مصرف کربوهیدرات های موجود در غلات (نان، برنج، ماکارونی، سیب زمینی)، میوه جات و سبزیجات و بیشتر موادی که در میان وعده ها مصرف می شوند مثل شیرینی جات، آ‌ب نبات و اکثر نوشابه ها متناسب با مقدار دریافتی باعث افزایش نسبتا سریع قند خون و در نتیجه افزایش ناگهانی سطح هورمون انسولین می شوند.

نکته ی قابل توجه آ‌ن است که مواد غذایی با مقدار مساوی کربوهیدرات می توانند اثر متفاوتی بر سطح انسولین داشته باشند. این اثر به نوع کربوهیدرات موجود در غذا، نحوه مصرف ماده غذایی حاوی کربوهیدرات و نیز موادی که همراه ماده کربوهیدراتی مصرف می شوند بستگی دارد. غذاهای کربوهیدراتی که دارای فیبر هستند بهترین انتخاب برای پایین نگه داشتن هورمون انسولین هستند.

توصیه‌های غذایی در سندرم تخمدان پلی کیستیک

به جای آ‌بمیوه های صنعتی و سس های شیرین، از میوه تازه یا یخ زده و سس های بدون شکر، به جای سبزیجات نشاسته ای مثل سیب زمینی، نخود و ذرت، از سبزیجات غیر نشاسته ای مثل کلم بروکلی، اسفناج و هویج; به جای نان، ماکارونی غیر سبوس دار و برنج سفید، از نان و ماکارونی سبوس دار و برنج قهوه ای; به جای غلات صبحانه و دونات، از غلا ت صبحانه بدون شکر و حاوی فیبر بالا، مغز دانه ها و تکه های میوه؛ به جای نوشابه، آ‌ب نبات، شیرینی و کیک، از نوشیدنی های بدون قند، ماست و پودینگ میوه و سبزیجات استفاده کنند.

این افراد هرگز نباید تصور کنند که منابع غذایی کربوهیدراتی باید به طور کامل از برنامه غذایی شان حذف شوند، زیرا انرژی مورد نیاز بدن این افراد نیز همچون سایر افراد باید از کربوهیدرات ها تامین شود. به علا وه کربوهیدرات ها تنها زمانی باعث افزایش وزن می شوند که بیش از اندازه مصرف شوند و مانع از اکسیداسیون چربی ها و در نتیجه ذخیره شدن آ‌نها شوند. مهمتر آ‌نکه اکثر منابع غذایی حاوی کربوهیدرات حاوی انواع ویتامین ها و فیبر مورد نیاز برای سلا متی هستند که در صورت حذف کامل این مواد غذایی دریافت طیف وسیعی از مواد مغذی ضروری نیز ناکافی خواهد بود.

با توجه به آ‌نچه ذکر شد استفاده از رژیم های پر پروتئین و کم کربوهیدرات یا فاقد کربوهیدرات مانند رژیم دکتر اتکینز نیز در این افراد به هیچ وجه توصیه نمی شود، زیرا علاوه بر عدم تامین فیبر کافی، ویتامین های گروه B و ...، درصد بالا ی چربی این رژیم ها حتی می تواند باعث اضافه وزن در این افراد مستعد چاقی شود که این امر با اهداف تغذیه ای ذکر شده سازگار نیست.

توجه به دریافت میان وعده ها، از دیگر نکات مهم رژیم سندرم تخمدان پلی کیستیک است زیرا دریافت میان وعده علا وه بر حفظ سطح قند خون بین وعده های غذایی، از دریافت بیش از حد انرژی و حجم زیاد غذا در وعده های اصلی جلوگیری می کند. مسلما مقدار غذای خورده شده نیز با مقدار ترشح انسولین مرتبط است پس بهتر است وعده های اصلی غذا را کوچک کرد و به ازای آ‌ن از میان وعده هایی چون سالا د کرفس و ماست کم چرب، ماست میوه ای، سالا د میوه، کره ی بادام زمینی، تخمه آ‌فتاب گردان، نان و پنیر و سبزی یا گردو، کراکر سبوس دار با پنیر، سیب و هویج به همراه هوموس (یک پیش غذای عربی) و مغز دانه ها استفاده کرد.

توجه به برچسب مواد غذایی نیز بسیار مهم است اما صرف درج بر روی محصول، دلیل مناسب بودن مصرف آ‌ن نمی باشد زیرا ممکن است حاوی مقادیر زیادی از سایر منابع کربوهیدراتی ساده مانند آ‌رد سفید باشد. همچنین مصرف مواد غذایی بدون چربی توصیه نمی شود زیرا این محصولا ت غالبا درصد کربوهیدرات بیشتری دارند.

آ‌نچه هنگام مطالعه برچسب مواد غذایی باید مورد توجه قرار گیرد مقدار کربوهیدرات و فیبر موجود در محصول است. برای پخت و پز با حرارت ملا یم مصرف روغن زیتون و یا کانولا توصیه می شود. مصرف تخم دانه کتان، گردو و روغن کبد ماهی که از منابع امگا ۳ هستند نیز بسیار مفید است.

برخی تولید کنندگان مواد غذایی برای جلب نظر مشتری از قندهای الکلی مثل مانیتول، سوربیتول و زایلیتول استفاده می کنند، این قندهای الکلی گرچه باعث افزایش انسولین نمی شوند اما اثر ملینی دارند و مصرف زیاد آ‌نها باعث اسهال و نفخ در مصرف کننده می شود.

بار دیگر تاکید می شود که مبتلا یان به سندرم تخمدان پلی کیستیک نباید انتظار کاهش وزن سریع را داشته باشد بلکه باید به خاطر بسپارند که رسیدن به کاهش وزن آ‌شکار در آ‌نان عملا دشوارتر از سایر افراد است، به همین دلیل به هیچ عنوان نباید خسته شوند بلکه با خوش بینی توصیه های تغذیه ای را رعایت کنند حتی اگر ماه ها کاهش وزن آ‌شکاری نداشته باشند. زیرا عدم توجه به هر یک از توصیه های ذکر شده سریعا باعث چاق تر شدن آ‌نها و در نتیجه تشدید علا ئم خواهد شد.

علاوه بر مشاوره ی تغذیه و رعایت توصیه های تغذیه ای انجام ورزش منظم حداقل ۵ روز در هفته، روزانه به مدت ۶۰ دقیقه، نقش بسیار مهمی در کاهش سطح انسولین، بهبود عملکرد انسولین و حتی کاهش وزن به طور مستقیم می شود. در سال های اخیر مصرف داروی متفورمین در کنار رژیم غذایی و ورزش مورد توجه پزشکان قرار گرفته است که مصرف آ‌ن با نظر پزشک می تواند به روند کاهش وزن تدریجی خصوصا کاهش تجمع چربی ناحیه شکمی کمک کند.