دردهای دوران بارداری، کدامشان نگران کننده اند؟

دردهای بارداری خطرناک هستند؟ کدام یک از دردهای بارداری را باید جدی گرفت؟ کمردرد در بارداری یا سردرد و شکم درد میتوانند نگران کننده باشند؟ با کدام یک از دردها در زمان بارداری باید مدارا کرد و کدام را جدی گرفت و سراغ درمان رفت؟
بدن خانمها به چرخه طبیعی و ماهانه قاعدگی و متوسط هورمونها عادت دارد. در زمان بارداری هورمونهای استروژن و پروژسترون در بدن جریان پیدا میکنند و افزایش وزن و بزرگ شدن شکم متعاقب آن اتفاق می اقتد که این تغییرات میتوانند درد را هم به همراه داشته باشد که برای خانم باردار گیج کننده و ترسناک است.

بیشتر دردهای شکمی در بارداری طبیعی است چون رحم شما در حال بزرگ شدن است و لیگامانها نیز کشیده میشوند. در برخی موارد اما درد شکم در بارداری جدی است. دردهای طبیعی شکم در بارداری ناشی از بزرگ شدن رحم، درد لیگامانها، یبوست و دفع گاز و انقباضات برکستون هیکس ناشی میشود اما دردهای جدی شکم در بارداری میتواند ناشی از بارداری خارج رحمی، سقط جنین، زایمان زودرس، پاره شدن جفت، پره اکلامپسی، آپاندیس یا سنگ کلیه و مثانه و عفونت ادراری باشد. در صورتی که درد شکم در بارداری همراه با علائم زیر باشد بهتر است هرچه سریعتر به پزشک مراجعه شود:
-خونریزی قبل از هفته 12 بارداری
-بیشتر از ۴ انقباض در یک ساعت
-درد شکم شدید
-سردرد شدید
-ورم دست و پا
-درد هنگام ادرار

درد سیاتیک در بارداری
عصب سیاتیک طولانی‌ترین عصب موجود در بدن انسان است که از ناحیه گردن به داخل و خارج ناحیه کمر و پایین پا میرسد. درد سیاتیک در دوران بارداری اغلب به دلیل افزایش فشار ناشی از اعصاب ناحیه باسن است. این درد در بارداری با نشستن برای مدت طولانی ممکن است افزایش پیدا کند.

درد پایین کمر در بارداری معمولا در اثر رشد شکم به بیرون و پایین بروز می‌کند. این در حالی است که عضلات کمر برای چنین وزنی آماده نیستند و میتواند موجب کمردرد در طول بارداری شود. در این میان احتمالا پروژسترون مقصر است. پروژسترون لیگامانها را شل میکند اما این کار را تنها برای عضلات لگن انجام نمیدهد و رباطهای پشت هم شل میشود و فشار زیادی به کمر در طول بارداری وارد میشود.

اغلب این درد سندرم تونل کارپال نامیده میشود. تورم دست و مچ در بارداری میتواند باعث درد در بارداری شود. تونل کارپال یک سوراح کوچک در مچ دست است که اعصاب از آن عبور میکنند. زمانی که تورم بارداری بروز میکند این اعصاب به انگشتان و دست فشار وارد میکنند و باعث کرختی و درد دست و بازو میشوند. استفاده از مچ بند در بارداری میتواند از تورم مچ پیشگیری کرده و از درد دست و بازو در بارداری جلوگیری کند.

هورمونهای خوب قدیمی اغلب مسئول سردرد و میگرن هستند. برخی از خانمها که پیش از بارداری نیز مبتلا به میگرن بوده اند در دوران بارداری علائم شدیدتری نشان میدهند در حالیکه ممکن است برخی دیگر هیچ علامتی از درد میگرن در بارداری نشان ندهند این به آن دلیل است که بدن هر زن با دیگری متفاوت است و واکنش متفاوتی به تغییرات هورمون در بدن نشان میدهد. احساس درد در یک طرف سر یا هر دو طرف میتواند یک سردرد تنشی باشد. این درد در بارداری به ویژه در سه ماهه اول طبیعی است و هیچ خطری ندارد. اما در صورتی که در سه ماهه دوم یا سوم بارداری هستید و سردرد شدید دارید بهتر است به پزشک مراجعه کنید.

باز هم به دلیل افزایش هورمون پروژسترون در بارداری رباطهای شانه و گردن در بارداری شل میشود. این موضوع را با وزن شکم ترکیب کنید، در عین حال عضلات پشت و وضعیت نشستن نیز در درد شانه و گردن در بارداری موثر است. تغییرات کوچک مانند تغییر وضعیت نشستن میتواند درد شانه و گردن را در طول حاملگی کاهش دهد.

پروژسترون در درد لگن در بارداری نیز مقصر است. در فرایند شل شدن لگن که اجازه میدهد جنین از طریق کانال تولد حرکت کند باعث ایجاد درد در لگن و ناحیه کمر میشود. درمان لگن درد در بارداری معمولا شامل موارد زیر است:
-طب سوزنی
-ماساژ
-کمربند محافظ لگن
-ورزش عضلات

درد هموروئید در بارداری
هموروئیدها معمولا عروق خونی ورم کرده در ناحیه مقعد هستند. این عروق ایجاد خارش کرده و دردناک است و گاهی اوقات باعث ایجاد خونریزی مقعدی میشود به ویژه زمان حرکت روده‌ها. برخی خانمها برای اولین بار در دوره بارداری دچار هموروئید میشود اما اگر قبل از بارداری نیز مبتلا به هموروئید باشند احتمالا مجدد عود میکند.

اگر بعد از غذا احساس سوزش معده میکنید، احتمالا دچار رفلاکس و سوهاضمه شده اید. سوزش معده اغلب ناشی از تغییرات هورمونی و فیزیکی در طول بارداری است و بعد زا زایمان معمولا بهبود پیدا میکند.

درد پهلوی چپ یا راست در اوایل بارداری همراه با خونریزی و درد شانه، ترشح قهوه ای رنگ و سرگیجه در هفته های 4 تا 12 بارداری نشانه خوبی نیست و میتواند نشانه دهنده بارداری خارج رحمی باشد. از دیگر دلایل خطرناک درد پهلو در بارداری میتوان به سقط جنین، زایمان زودرس، عفونت ادراری، آپاندیس، ویروس، مسمومیت غذایی، سنگ کلیه و فیبروئید اشاره کرد. درد ملایم پهلو در اوایل بارداری اغلب به دلیل بزرگ شدن رحم اتفاق می افتد که با تغییر موقعیت و استراحت به راحتی برطرف میشود. از جمله دلایل شایع درد پهلو در بارداری میتوان به نفخ شکم، یبوست، گرفتگی عضلات، درد لیگامان گرد و انقباضهای برکستون هیکس اشاره کرد. معمولا در چنین مواردی توصیه به نوشیدن مایعات، تغییر موقعیت، مصرف غذاهای پر فیبر و ماساژ اشاره کرد.

خانمهای باردار نیز مانند دیگران در این دوران ممکن است دچار دندان درد یا درد لثه شوند. این اتفاق به دلیل سطوح بالای هورمون می افتد هک لثه ها را حساس و متخلخل میکند. این تغییرات ترشح بزاق را افزایش داده و دندان و لثه ها را تحریک پذیر میکند. دندان درد در بارداری به تنهایی مشکلی برای خانم باردار ایجاد نمیکند اما در صورت عفونت میتواند خطرناک است. عفونتهای باکتریایی لثه ها که اغلب احساس درد در دندان ایجاد میکند میتواند از طریق جفت به جنین منتقل شود و باعث عفونت رحم شود که خطرناک بوده و ممکن است باعث سقط جنین یا زایمان زودرس شود.

عوامل زیادی باعث گوش درد و عفونت گوش در بارداری میشوند. اما عفونت گوش در بارداری معمولا در اثر حمله باکتری و ویروس به گوش بروز میکند. علائم گوش درد شامل موارد زیر است:
-گوش درد شدید
-کاهش شنوایی
-سردرد
-خارج شدن مایع از گوش
-احساس فشار داخل گوش
-ورم قسمت داخلی و میانی گوش
از جمله درمانهای خانگی گوش درد در بارداری استفاده از سرکه و آب برای شستشوی گوش است. روغن سیر و روغن زیتون نیز از دیگر درمانهای خانگی گوش درد در بارداری است. استفاده از حوله گرم و همچنین دم بخار میتواند ثمربخش باشد. دقت داشته باشید که استفاده از آنتی بیوتیک در چنین شرایط حتما باید با تجویز پزشک باشد و به هیچ عنوان نباید خودسرانه مصرف شود.

برخی خانمهای باردار مدام دچار گرفتگی پا میشوند. گرفتگی عضلات پا اغلب شبها اتفاق می افتد که پاها خسته هستند. گفته میشود دلیل پا درد کمبود کلسیم و افزایش فسفر در بدن است. برای از بین بردن پا درد توصیه میشود خوراکیهای سرشار از کلسیم مصرف شود. زنانی که دچار گرفتگی پا یا پادرد در بارداری میشوند علاوه بر کلسیم، کمبود پتاسیم هم دارند و به همین دلیل توصیه می‌شود موز مصرف کنند. به جز توصیه های تغذیه ای بهتر است 15 تا 20 دقیقه پیاده روی در روز داشته باشید و از ایستادن و نشستن بیش از حد خودداری کنید. استفاده از ماساژ آب گرم در پایان روز تا حدود زیادی میتواند از پا درد در بارداری پیشگیری کند.