مشکلات دوران شیردهی، مهمترین دغدغه تازه مادران

یکی از مهمترین دغدغه‌های مادران تازه کار و حتی مادرانی که قبلا هم بچه داشته‌اند شیردهی کودک است. شیردهی کودک سخت و وقت‌گیر است و حوصله زیادی می‌خواهد! اما در عین حال می‌تواند زیباترین لحظات زندگی را برای مادر و فرزند ایجاد کند. در اینجا در مورد بعضی از مهمترین سوالاتی که مادران شیرده دارند، صحبت شده است.

بله. در زمان شیردهی در چند هفته اول بعد از زایمان، فشاری قوی شبیه پریود در رحم وجود دارد. در واقع رحم دارد به اندازه قبلی خود بر می‌گردد.

آیا طبیعی است که در حین شیردهی و بعد از آن احساس درد داشته باشید؟
اگر بچه به خوبی سینه بگیرد ۳۰ تا ۶۰ ثانیه درد در ناحیه نوک پستان و هاله پستان وجود داشته و بعد از این مدت باید درد آن کم شود. اگر درد شما ادامه پیدا کرد شیردهی را موقتا قطع کرده و دوباره شیر بدهید. اگر درد ادامه پیدا کرد اتفاق دیگری در جریان است.
اگر کودک مرتبا سینه را به طرزی اشتباه بگیرد و بدون آنکه هاله سینه در دهانش باشد شروع به مکیدن شیر کند، شیردهی برای شما دردناک خواهد شد. این نوع شیر خوردن احساسی شبیه نیشگون برای مادر ایجاد می‌کند و به زودی ترک نوک سینه اتفاق خواهد افتاد. از پزشک بخواهید شما را در این خصوص راهنمایی کند.

علت درد پستان چیست؟
اگر در سینه خود درد احساس می‌کنید و علائم آنفولانزا، تب، چاییدن دارید یا یک نقطه سفت شده و قرمز یا خطوط قرمز روی آن وجود دارد، احتمالا دچار عفونت مجاری شیر در پستان‌ها که ماستیت پستان نامیده می‌شود شده‌اید. در صورتی که هر یک از علائم بالا را مشاهده کردید با پزشک مشورت نمایید. عفونت سینه‌ها به راحتی با مصرف آنتی بیوتیک قابل درمان است.
همچنین ممکن است دچار عفونت قارچی (یا برفک سینه) شده باشید اگر علائم زیر را مشاهده کردید با پزشک تماس بگیرید:
-تیر کشیدن یا سوزش سینه در زمان شیردهی یا بعد از آن؛
-درد عمیق پستان‌ها؛
-درد شدید در پستان یا نوک پستان که بعد از سینه گرفتن و تغییر پوزیشن نوزاد هم بهتر نمی‌شود؛
-ترک، خارش، سوزش، رنگ صورتی، قرمز و درخشان نوک پستان یا پوسته پوسته شدن و جوش با تاول کوچک روی آن.
بچه‌هایی که دچار برفک دهانی می‌شوند ممکن است دچار ترک در گوشه دهان و پوسته‌های سفید یا زرد روی لب‌ها، زبان و داخل گونه شوند. پستان‌های متورم که روی آن توده وجود دارد نشان انسداد مجاری شیر است برای باز کردن انسداد مجرای شیر انجام کارهای زیر خیلی کمک می‌کند:
-دوش آب گرم، یا کمپرس گرم ناحیه مورد نظر به همراه چند بار ماساژ در روز. بلافاصله پس از آن شیردهی را آغاز نمایید؛
-در زمان شیردهی به کودک او را در وضعیتی قرار دهید که نوک بینی او به سمت ناحیه مسدود شده اشاره نماید؛
-اگر کارهای بالا جواب ندارد از یک شیردوش دستی یا برقی برای بیرون کشیدن شیر از مجرای بسته شده استفاده نمایید؛
-اگر توده پستان در چند روز بعد رفع نشد یا اگر دچار تب، چاییدگی، درد یا خطوط قرمز روی پستان شده‌اید با پزشک تماس بگیرید.
زنانی که دچار نوک سینه معکوس (به داخل) یا نوک سینه تخت هستند در زمان شیردهی دچار مشکل و درد خواهند شد. اگر چنین است از پزشک بخواهید برای شیردهی شما را راهنمایی کند.

در صورت داشتن عفونت پستان، آیا می‌توان همچنان به کودک شیر داد؟
بله بر خلاف تصور، در زمان مداوای عفونت پستان می‌توانید به شیردهی به کودک ادامه دهید. شیر دهی به کودک باعث از بین رفتن عفونت می‌شود.

درمان درد پستان یا نوک پستان چیست؟
وقتی که دچار ورم پستان یا نوک پستان می‌شوید با انجام کارهای زیر می‌توانید روند درمان را بهبود بخشیده و از بروز عفونت در آینده جلوگیری نمایید:
-مطمئن شوید کودک به صورت صحیح سینه می‌گیرد؛
-از پزشک بخواهید پماد مناسبی تجویز نماید که در فواصل شیردهی از آن استفاده کنید؛
-در پایان هر وعده شیردهی کمی شیر روی پستان مالیده و ماساژ دهید و اجازه دهید با جریان هوا خشک شود؛
-در فواصل شیردهی محافظ سینه (شیلد) بپوشید (محافظ سینه با محافظ نوک سینه که باید در زمان شیردهی پوشیده شود، فرق دارد). محافظ سینه پوششی است که از سایش پستان با لباس جلوگیری می‌کند؛
-محافظ نوک سینه (نیپل شیلد) مناسبی تهیه نمایید. این وسیله در زمان شیردهی می‌تواند روی هاله سینه را پوشانده و از بروز ترک و ورم جلوگیری نماید. حتما از پزشک بخواهید شیوه استفاده از نیپل شیلد را به شما توضیح دهد تا روند شیردهی دچار اختلال نشود.
-معمولا بهتر است که میزان شیردهی و فاصله وعده‌های شیردهی کمتر شود؛
-سعی کنید ابتدا از سینه‌ای به کودک شیر بدهید که ورم آن کمتر است؛
-وقتی که می‌خواهید پستان خود را از دهان کودک بیرون بکشید این کار را به آرامی انجام دهید؛
-پوزیشن شیردهی را تغییر دهید تا تمامی نقاط پستان خالی شود؛
-قبل از شیردهی، گرمای خشک یا مرطوب به پستان‌ها برسانید. راه حل دیگر استفاده از بطری آب گرم، پد گرمادهی، پارچه یا دوش آب گرم است. اگر دچار عفونت قارچی هستید لازم است پستان‌ها را خشک نگهدارید چون عفونت قارچی در این محیط رشد می‌کنند؛
-بعد از شیردهی روی پستان‌های قرمز شده کمپرس یخ یا کمپرس سرد بگذارید؛
-قبل از شیردهی پستان‌ها را ماساژ دهید؛
-زیاد استراحت کنید و مایعات بنوشید؛
-بهتر است وقتی که دچار ترک یا ورم پستان می‌شوید 2 تا 3 روز از شیردوش استفاده کنید.
اگر درد زمان شیردهی ادامه پیدا کرد حتما به پزشک اطلاع دهید.

آیا تراکم خون در پستان‌ها طبیعی است؟
اگر پستان‌ها به طور مرتب خالی شوند تراکم خون اتفاق نمی‌افتد. تراکم خون ممکن است باعث عفونت پستان شده و باید از آن اجتناب کرد. هر چه که بیشتر برای شیردهی یا استفاده از شیردوش صبر نمایید پستان‌ها دردناک‌تر و متورم‌تر خواهد شد.
اگر در حال حاضر نمی‌توانید به کودک خود شیر بدهید از شیردوش استفاده کنید یا با دست شیر را خارج نمایید. یک راه برای بیرون کشیدن شیر از پستان، فشار دادن زیر آن با انگشتان و بالای آن با انگشت شست است. به آرامی انگشت شست و سایر انگشت خود را به دیواره پستان بسایید. سپس انگشت شست و انگشتان دیگر را به سمت هاله سینه چندین بار بچرخانید تا شیر از مجاری شیر به سمت بیرون حرکت نماید. هر ۲ تا ۳ ساعت یکبار به نوزاد شیر داده و سینه ها را خالی کنید تا درد و تراکم خون در آن از بین برود.