تشخیص استرس در کودکان، آنچه باید درموردش بدانید

تشخیص استرس در کودکان توسط والدین کمک می‌کند تا آن‌ها هر چه زودتر عامل استرس زا را حذف کرده و سلامت فرزند خود را تضمین نمایند. استرس، یکی از مکانیسم‌های بدن برای کنترل و سازگاری بدن با رویدادهای دشوار و موقعیت‌های مشکل زاست. این هیجان در همه افراد، حتی در کودکان وجود دارد. وجود مقدار کمی از استرس مفید می‌باشد، اما استرس منفی، در دراز مدت منجر به آسیب‌های جسمی و روانی می‌شود. استرس در کودکان از اهمیت زیادی برخوردار می‌باشد. در این مقاله، به شما درباره راه‌های تشخیص نشانه‌ها و عللی که استرس را در کودکان ایجاد می‌کند، توضیح خواهیم داد و پس از آن، شما می‌توانید با مراجعه به متخصص و یا خواندن مقاله درمان استرس در کودکان برای مقابله با آن به کودک تان کمک کنید.

استرس در کودکان چگونه است؟
کودکان، بیشتر از بزرگسالان از استرس رنج می‌برند، به خصوص کودکانی که هنوز به ثبات محیطی نرسیده و به طور مداوم در معرض محیط‌های جدید و گیج کننده قرار می‌گیرند. همین مسئله، باعث شدیدتر شدن استرس در دید آنها خواهد شد. ارزش‌های کودکان به انتظارات بزرگسالان و هم سالان وابسته بوده و رفتارشان تحت تاثیر واکنش‌های آن‌ها قرار دارد. بنابراین، اگر عزت نفس و اعتماد به نفس آنها توسط بزرگسالان ضربه بخورد، فشار زیادی تحمل خواهند کرد.

انواع استرس‌های دوران کودکی را بشناسید
طبق مطالعات سطح استرس کودکان، در چند دهه گذشته به شدت افزایش یافته است. چرا که والدین فشار بیشتری برای موفقیت در عرصه‌های رقابتی (تحصیلی، موسیقی، ورزش و...) وارد می‌کنند. شکست، برای کودکان امروزی به عنوان خط قرمز مشخص شده و آنها با هر شکست، شدیدا احساس عدم کفایت می‌کنند. اما به طور کلی دو نوع استرس عمومی در کودکان وجود دارد:
1- استرس خوب
استرس خوب یا فشار مثبت، یکی از چیزهای مهمی است که به کودک کمک می‌کند تا موانع و مشکلات را کنار بگذارد و بر آنها غلبه کند. به عنوان مثال، ورزشکاران و دانش آموزان، زمانی که استرس کمتری از والدین و مربیان خود تجربه می‌کنند، بهتر عمل خواهند کرد و انگیزه آنها برای کار سخت بهتر می‌شود.
2- استرس بد
استرس شدید، می‌تواند توانایی کودک برای مقابله را کاهش دهد. رویدادهای مهم مثل خشونت فیزیکی و عاطفی، بیماری، والدین بدون توجه و اتفاقات غیر قابل پیش بینی، به میزان قابل توجهی به کودک آسیب می‌رساند.استرس بد با تاثیر در رشد ذهنی، افزایش فشار خون، بی خوابی، کابوس، شب ادراری، بی حالی، افسردگی و... به کودک آسیب می‌رساند.

علل استرس در کودکان چیست؟
مهم‌ترین مسائل استرس زا برای کودکان مدرسه، خانواده، محیط، رسانه و دیگر استرس زاها می‌باشد. کودکان نیمی از زمانشان را در مدرسه و نیم دیگر را در خانه هستند. تلاش آنها برای دوستیابی و مشکلات درسی، بسیار تنش زاست. همچنین مشکلات والدین و خوانواده مثل دعوا، درگیری، مسائل مالی، اعتیاد و اختلالات روانی والدین، برای کودک بسیار ناراحت کننده می‌باشد. اخبار و صحنه‌های آزار دهنده که در تلویزیون و محیط می‌بینند نیز به وحشت آن‌ها می‌افزاید و می‌تواند منجر به مشکلات خواب در کودک شود.

نشانه‌های استرس در کودکان
برای کودکان بسیار سخت و تقریبا نشدنی است که بتوانند حالت‌های احساسی خود را برای والدین بیان کنند. بنابراین لازم است که والدین قادر به شناسایی علائم و نشانه‌های استرس در کودک خودباشند و برای برطرف کردن آن تلاش کنند.
نشانه‌های جسمانی
_ واکنش‌های تکانه ای پرخاشگرانه و شدید مثل حمله، گاز گرفتن، گریه و جیغ و داد در مقابل مشکلات کوچک و کم اهمیت
_ مشکلات دائمی خواب مثل بی خوابی، شب ادراری، کابوس‌های شبانه و پریدن از خواب
_ کاهش اشتها
_ شکایت دائم از سردرد و درد‌های شکمی
نشانه های عاطفی و رفتاری
_ ناتوانی در استراحت کردن
_ دائما وحشت زده و غیر متمرکز می‌شوند
_ به وجود آمدن ترس‌های جدید یا بازگشت ترس‌های گذشته
_ زودرنجی، کج خلقی و رفتار بی ثبات
_ ناتوانی کلی در کنترل پاسخ‌های احساسی و عاطفی

تاثیر استرس روی کودکان
هر چه سن کودک کمتر باشد، اثرات منفی فشار روانی و استرس روی آنها بیشتر می‌باشد. استرس از راه‌هایی ذیل بر روی کودکان اثر می‌گذارد:
_ اختلال در رشد ذهنی طبیعی کودک
_ تاثیر منفی در توانایی‌های کودک و کاهش میزان عملکرد
_ ایجاد مشکل در زندگی بزرگسالی و ایجاد اختلالاتی مثل اختلالات خوردن، اضطراب، پارانویا و افسردگی
همچنین، به دلیل تاثیر منفی هورمون استرس، سیستم ایمنی بدن آنها ضعیف شده و نسبت به عفونت‌ها و باکتری‌ها آسیب پذیر می‌شوند. مدام بیمار بوده و زمان بهبودی آنها معمولا طولانی می‌شود.

چه زمانی باید کودک را به روانشناس معرفی کرد؟
در بسیاری از موارد، والدین دلسوز، به خوبی می‌توانند به کاهش استرس کودک کمک کنند. اما زمانی که والدین، بجای گرفتن کمک تخصصی، از افراد غیر متخصص برای تربیت کمک می‌گیرند، معمولا کار بدتر می‌شود. همچنین گاهی اوقات، حتی با وجود مراقبت والدین، عوامل استرس زای مدرسه و محیط به قدری شدید می‌شود که باید از طریق یک مشاوره کودک مسئله بر طرف شود.