ویزیت های دوران بارداری، چه چیزهایی را ثبت می کند؟

هر زن باردار جهت کنترل سلامتی خود و رشد کامل کودک و انجام آزمایشهای مخصوص نیاز دارد که ممکن است در هر بار ویزیت بارداری و یا در زمان های خاصی از دوران بارداری برایش تجویز شود. برخی از این آزمایشها در طول دوره بارداری تنها یکبار انجام می‌شود. اگر نتیجه آزمایش نشان دهد که مشکل خاصی وجود دارد و یا احتمال دارد که مشکل پیش بیاید باید فرد باردار از نزدیک معاینه شود و گاهی نیز ممکن است انجام اقدامات طبی فوری برای او لازم شود.

اندازه کفش
اندازه کفش در اولین هفته بارداری ثبت می‌شود. اگر شما پای کوچکی دارید ممکن است لگن شما نیز کوچک باشد و این وضعیتی است که حتماً باید کنترل شود. در هر حال باید برای اینکه کودک بتواند با ساختمان بدنی شما وزایمان سازگار شود باید وضعیت جسمانی شما به خوبی ارزیابی شود.

وزن مادر باردار
وزن شما در هر ویزیت بارداری کنترل می‌شود و اضافه وزن شما وضعیت رشد کودک را مشخص می کند. شما باید سعی کنید از لباسهای سابق خود بیشتر استفاده کنید، زیرا با این کار از افزایش و یا کاهش بیماری وزن خود جلوگیری می‌کنید. در سه ماهه اول بارداری به علت بروز حالت تهوع و استفراغ که ناشی از خشکی صبحگاهی است مقداری کاهش وزن وجود دارد که البته جای نگرانی نیست.
افزایش ناگهانی وزن اغلب به علت احتباس مایعات در بدن ایجاد می‌شود و می‌تواند نشانه‌ای باشد که فرد باردار به مسمومیت حاملگی مبتلا شده است. پیش از این اضافه وزن مادر به عنوان تنها نشانه قابل اطمینان جهت رشد کودک در نظر گرفته می‌شد. تحقیقات نشان می‌دهد که افزایش وزن مادر در این دوران تنها عامل مطمئن جهت تایید رشد مناسب کودکان می‌باشد و تنها زمانی می‌توان سلامتی و رشد کودک را تایید کرد که این اضافه وزن با معاینه داخلی و خارجی مادر توسط پزشک یا ماما انجام آزمایش خون و ادرار اندازه‌گیری فشار خون و انجام سونوگرافی همراه باشد.

دست‌ها و پاها
در ویزیت بارداری پاهای مادر ا آنیتاز نظر ابتلا به واریس و قوزک پا و دست‌ها نیز از نظر ورم کنترل می‌شود و بسیار جزئی در دستها و پاها در هفته‌های آخر بارداری طبیعی است. به خصوص اگر این ورم شب‌ها در هوای گرم ایجاد شود. ورم زیاد ناگهانی باید به سرعت تحت نظر قرار گیرد.

تطابق سر کودک و لگن مادر
حالت و اندازه لگن مادر از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا همیشه خطر عدم تطابق وجود دارد این وضعیت می‌تواند در زمان زایمان ایجاد شود و باعث جلوگیری از زایمان طبیعی کودک شود. عدم تطابق به این معنی است که لگن شما برای سر کودک خیلی کوچک باشد و او را دچار مشکل کند. البته گاهی هم ممکن است سر کودک خیلی بزرگ باشد برای پیشگیری از این تاخیر هنگام زایمان بسیار مهم است که پزشک یا مامای شما اندازه دهانه خروجی لگن را به خوبی ارزیابی کند. قد و اندازه کفش شما راهنمای بسیار خوبی می‌باشد. زنان کوتاه قد که پاهای کوچک دارند اغلب لگن کوچک هم دارند. اگر مشکل خاصی وجود دارد باید سر کودک از طریق سونوگرافی اندازه گیری شود. عدم تطابق زیاد به معنی عدم انجام زایمان طبیعی و انجام عمل سزارین است.

ثبت میزان وزن
اندازه قد و وزن شما به عنوان بخشی از سابقه سلامتی بارداری در پرونده شما ثبت می‌شود. همچنین درباره سیگار، مصرف الکل و مواد مخدر از شما سوالات پرسیده خواهد شد.

وضعیت سینه‌ها
سینه‌های شما نیز در ویزیت بارداری کنترل و وضعیت سر سینه‌ها در پرونده شما ثبت می‌شود. نوک سینه برخی از زنان فرو رفته یا برگشته است که باید با استفاده از پوشش‌های مخصوصی که در داخل سینه بند قرار دارد این وضعیت را اصلاح کنند.

ادرار
در اولین ویزیت بارداری و ویزیتهای بعدی نمونه‌ای از وسط ادرار جهت ارزیابی و تشخیص وجود پروتئین در ادرار گرفته می‌شود که از این طریق وجود عفونت ادراری معلوم می‌شود. مادر از نظر ابتلا به بیماری قند و وجود موادی به نام کتان که نشانه اصلی برای اثبات بیماری قلب و شروع درمان است بررسی می‌شود. بیماری دیابت در دوره بارداری از طریق انجام آزمایش نمونه ادرار تشخیص داده می‌شود. ممکن است این نوع دیابت در این دوره از بارداری به طور کامل ناپدید شود ولی در بارداری بعدی با عوارض جدی خود آشکار می‌شود. نشانه اصلی وجود بیماری مسمومیت حاملگی در مادر در اواخر دوره بارداری وجود پروتئین در ادرار است این بیماری باید به سرعت درمان شود زیرا با عوارض بالقوه چون سقط، زایمان زودرس و یا تولد نوزاد نارس همراه است.

معاینات خارجی
به منظور تعیین میزان رشد کودک در هر ۲۰ بارداری قبل از زایمان شکم شما لمس می‌شود. این معاینه پزشک را مطلع می‌سازد که رشد جنین بر اساس زمان بارداری مناسب است و با آن تطابق دارد یا ندارد.
برای تعیین میزان رشد و پیشرفت جنین روشهای اندازه گیری مختلفی وجود دارد که با استفاده از آنها می‌توان تصویر تقریبی از میزان رشد به دست آورد. در یکی از این روشها فاصله بین استخوان لگن تا رحم اندازه گیری می‌شود، به کارگیری این روش بعد از هفته ۱۲ بارداری که رحم از داخل لگن مادر خارج می‌شود، عملی است. مقدار مایع آمنیوتیک همراه با جثه و وزن شما بر روی اندازه جنین اثر مستقیم دارد. بعد از هفته ۲۸ و ۲۹ بارداری پزشک یا ماما می‌تواند اندام‌های کودک همانند سر دست و پا را به خوبی لمس کند و این وضعیت آنان را قادر می‌سازد تا بتوانند وضع کودک را در داخل رحم مشخص کنند.

معاینات داخلی
اغلب بارداران جهت انجام مراقبت‌های قبل از بارداری در اولین ویزیت بارداری خود معاینه داخلی می‌شوند. پزشکان ما با انجام این کار از سن بارداری، وضعیت دهانه رحم و در صورت لزوم اندازه لگن اطلاعات قطعی کسب می‌کنند. جهت انجام معاینه داخلی باید به پشت دراز بکشید و زانوهای خود را از هم باز نگه دارید، در این حالت پزشک یا ماما دو انگشت سبابه و میانی یک دست را که به هم چسبانده است و توسط دستکش به خوبی پوشانده شده‌اند وارد مهبل می‌کند و سپس با دست دیگر خود که بر روی پوست شکم قرار می‌گیرد بر شکم فشار می‌آورد تا از این طریق بتواند وضعیت و اندازه دقیق رحم را جهت تطابق با زمان بارداری تعیین کند.
هرگاه در دوره بارداری به نظر برسد که رشد کودک در حد طبیعی نیست، به طور معمول انجام سونوگرافی درخواست می‌شود. همچنین وضعیت دهانه رحم از نظر بسته بودن کامل بررسی می‌شود و در صورت لزوم از سلولها و ترشحات دهانه رحم نمونه‌ای برای آزمایش کردن گرفته می‌شود به طور معمول انجام این نوع آزمایش بدون درد است در این آزمایش مقداری سلول از ناحیه دهانه رحم برداشته می شود. سپس این سلولها بر روی یک لام شیشه‌ای قرار می‌گیرند و از نظر بررسی وجود سلول‌های غیرطبیعی و سرطان‌زا به آزمایشگاه فرستاده می‌شوند.
اگر در زمان انجام معاینه داخلی، عضلات بدن منبسط و آرام باشند، این معاینه تنها با اندکی درد همراه خواهد بود. نوع معاینه هیچ خطری برای کودک ندارد. برخی از پزشکان و ماماها جهت کنترل اندازه لگن در زنانی که برای اولین بار حامله شده‌اند معاینه داخلی را یک بار دیگر نیز در بارداری انجام می‌دهند. همچنین در زمانی که دردهای زایمان شروع می‌شود معاینات مهبلی به دفعات انجام می‌گیرد.

فشار خون
در هر ویزیت بارداری قبل از زایمان فشار خون کنترل می‌شود و به این ترتیب فشار قلب که خون را پمپاژ می‌کند و به سراسر بدن می‌رساند کنترل می‌شود. در هر بار اندازه گیری فشار خون دو عدد به دست می‌آید:
- عدد اول که میزانش بیشتر است فشار بالا نام دارد.(مربوط به زمانی است که قلب منقبض می‌شود تا خون را از داخل خود به خارج بروند و این وضعیت باعث ایجاد ضربان قلب می‌شود.) ثبت این فشار توسط وسیله پارچه‌ای انجام می شود که محکم به دور بازوی یک دست بسته شده است. با خارج شدن هوای داخل فشار سنج فشار پایین ثبت می‌شود و بافت اندازه گیری میزان آن عدد دوم مرتبط با فشار خون به دست می‌آید. فشار پایین فاصله زمانی بین هر ضربان قلب می‌باشد.
- میزان معمول فشار خون در دوره بارداری ۱۲۰ بر ۷۰ است. اغلب میزان فشارخون متغیر است در هر حال بر اساس سن اندازه‌های مختلفی از فشار خون وجود دارد که هر کدام از آنها برای سن خاصی محدوده طبیعی تلقی می‌شود. اگر میزان فشار خون به دست آمده از حد معمول آن سن مشخص بیشتر باشد در زمان بارداری نشان دهنده خطر ابتلا به مسمومیت حاملگی است و مادر باردار باید در بیمارستان بستری شود. انجام مراقبتهای بارداری باعث شود که اگر هر نوع مشکلی وجود داشته باشد پزشک سریع تشخیص دهد.

ضربان قلب کودک
هفته ۱۴ بارداری میزان ضربان قلب کودک در هر بار ویزیت بارداری تا قبل از زایمان بررسی می‌شود. ممکن است پزشک یا ماما از دستگاه مخصوص شنیدن صدای قلب کودک به نام سونوکید استفاده کند. این دستگاه وسیله کوچک و قابل حملی است که با استفاده از امواج ماوراء صوت کار می‌کند و با قرار دادن ابزار مخصوصی بر روی شکم مادر شنیدن صدای قلب کودک را برای مادر و ماما امکان‌پذیر می‌سازد. ضربان قلب کودک در حالت طبیعی تقریباً دو برابر ضربان قلب یک فرد بالغ است. فشار خون مادر در هربار ویزیت بارداری تا قبل از زایمان کنترل می‌شود. اطلاع از فشار خون باعث می‌شود تا بتوان به خوبی از سازش و تطابق کودک با بارداری مطلع شد.