سونوگرافی های دوران بارداری، کدامشان ضرر دارد؟

یک متخصص رادیولوژی گفت: خطرات احتمالی انجام سونوگرافی‌های سه و چهار بعدی هنوز به طور قطعی مشخص نشده است، اما انجام اینگونه تصویربرداری‌ها باید تنها با تشخیص پزشک و در موارد ضروری صورت بگیرد و استفاده از این سونوگرافی به صورت حداقلی انجام شود.
آتوسا ادیبی با بیان اینکه سونوگرافی نوعی تصویری برداری با استفاده از امواج ماوراء صوت است، اظهار کرد: سونوگرافی دو بعدی به طور معمول در دوران بارداری استفاده می‌شود و در طول حاملگی، مادر باید یک سری از سونوگرافی‌ها را به اجبار انجام دهد که یکی از آن‌ها را باید در ماه اول باردارداری برای اطمینان ازموقعیت درست و مناسب قرار گیری جنین در رحم و شنیدن صدای قلب جنین انجام دهد.
وی ادامه داد: در پایان سه ماهه اول نیز مادر باردار باید یک سونوگرافی غربالگری را در حدود هفته‌های ۱۲ تا ۱۴به عنوان استاندارد یک بارداری انجام دهد که این هم از طریق سونوگرافی دو بعدی صورت می‌گیرد و سونوگرافی "آنومالی" که حدود ۱۸ هفتگی و برای بررسی ناهنجاری‌های ساختمانی و کروموزومی جنینی (مانند شکاف کام) صورت می‌گیرد، نیز با سونوگرافی دو بعدی یا معمولی انجام می‌شود، این نوع سونوگرافی جزء سونوگرافی‌های اجباری در تمام بارداری‌ها نیست، اما بهتر است که انجام شود.
این متخصص رادیولوژی با توضیح اینکه گاهی در پی انجام سونوگرافی آنومالی و شک کردن به وجود یک ناهنجاری در جنین و برای تشخیص صحیح، انجام سونوگرافی سه و یا چهار بعدی را توصیه می‌کنیم، گفت: تحمیل خطر به جنین تنها به خاطر داشتن یک تصویر یا فیلم از او و یا به دلخواه والدین با سونوگرافی سه یا چهار بعدی صحیح نیست و نباید انجام شود.
وی با اشاره به اینکه تا به حال هیچ ناهنجاری به دلیل انجام سونوگرافی سه یا چهار بعدی در جنین مشاهده نشده است، افزود: تصاویر سه و چهار بعدی با کسب انرژی بیشتری توسط جنین همراه است و هدف این است که هر سونوگرافی بارداری با حداقل انژی انجام شود، بنابراین تا جای ممکن از سونوگرافی‌های سه و چهار بعدی استفاده نمی‌شود.
ادیبی اضافه کرد: تفاوت سونوگرافی سه بعدی و چهار بعدی در این است که در تصویربرداری چهار بعدی، بعد چهارم یعنی زمان نیز اضافه می‌شود، سونوگرافی سه بعدی یک تصویر به ما می‌دهد، اما در سونوگرافی چهار بعدی این تصاویر به یک فیلم تبدیل می‌شود.

افزایش درجه حرارت آب دور جنین در سونوگرافی ۳ و ۴ بعدی فرضیه است
وی با اشاره به اینکه رسیدن آب دور جنین به نقطه جوش در سونوگرافی‌های سه یا چهار بعدی در حد فرضیه است، خاطر نشان کرد: تصاویر سه و چهار بعدی انرژی بالای را وارد رحم مادر می‌کند و این انرژی به صورت حرارت آزاد و گرما ایجاد می‌شود، اما اینکه این گرما تا چه درجه‌ای می‌رسد، هنوز به طور قطعی مشخص نشده است.
این متخصص رادیولوژی ادامه داد: تنها در مواردی که مجبور هستیم، از سونوگرافی‌های سه و چهار بعدی استفاده می‌کنیم نه برای دلخواه والدین جنین و یا جنبه تبلیغاتی این موضوع، چرا که هنوز به طور کامل مشخص نشده که در دراز مدت و آینده چه عواقبی برای انسان دارد و تنها با تشخیص پزشک باید صورت بگیرد.
وی با تاکید اینکه انجام سونوگرافی‌ها در کشور با استانداردهای جهانی برابری می‌کند، افزود: سونوگرافی مانند سایر رشته‌های پزشکی یک کار پیچیده ای است و نیاز به مهارت خاصی دارد، پس باید به افراد متخصص در این زمینه مراجعه کنیم تا خطاهای تشخیصی به حداقل و حتی به صفر برسد تا جنین و مادر دچار مشکل نشوند.
ادیبی با بیان اینکه سونوگرافی سه و چهار بعدی تا حدودی جنبه تبلیغاتی پیدا کرده و سونوگرافی آنومالی نیز با سونوگرافی دو بعدی قابل انجام است، اظهار کرد: به همین دلیل سونوگرافی سه و چهار بعدی از پوشش بیمه خارج شد و بیمه تنها سونوگرافی آنومالی را تحت پوشش قرار داده است.