بیماری زنان واژینیسموس، چند نوع است؟

واژینیسموس یک اختلال شایع است که توانایی زن در انجام مقاربت جنسی واژینال موفق را تحت تأثیر قرار می‌دهد. واژینیسموس می‌تواند یک بیماری درازمدت بوده و یا تنها عارضه‌ای که پس از یک رویداد خاص ایجاد می‌گردد. رایج‌ترین گروه عضلانی مبتلا در این بیماری گروه عضلانی پوبوکوکسیژئوس است؛ این عضلات مسئول ادرار، مقاربت، ارگاسم، حرکات روده و زایمان می‌باشند. درد ناشی از واژینیسموس متفاوت است، و ازلحاظ ماهیتی از خفیف تا شدید و ازلحاظ حسی از ناراحتی تا سوزش را شامل می‌شود. انواع مختلفی از واژینیسموس وجود دارد که می‌تواند زنان را در هر رده سنی مبتلا سازد. درمان واژینیسموس به‌منظور پیشگیری از تشدید این اختلال از اهمیت بسیاری برخوردار است.
واژینیتوزیس اختلالی است که می‌تواند مقاربت جنسی، معاینات زنانه و حتی استفاده از تامپون را به تجربه‌ای دردناک و یا حتی غیرممکن مبدل سازد. شدت این اختلال می‌تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. زمان لازم برای درمان موفقیت‌آمیز واژینیسموس بسته به فرد متفاوت است. تشخیص بر اساس توصیف زن از اختلال موجود و تاریخچه پزشکی و جنسی وی، ازجمله دوران کودکی و نوجوانی، و متعاقب آن یک آزمایش لگن انجام می‌گیرد. هدف از درمان، کاهش انقباض برگشت‌پذیر عضلات واژن و ترس از دردی است که در هنگام لمس واژن و ناحیه اطراف آن ایجاد می‌گردد. به‌منظور کاهش این رفلاکس، تمرینات لمسی خاصی به زنان آموزش داده می‌شود.

انواع واژینیسموس
طبقه‌بندی واژینیسموس عبارت است از:
واژینیسموس اولیه: یک بیماری همیشگی است که در آن درد همواره وجود دارد.
واژینیسموس ثانویه: به دنبال یک رابطه جنسی معمولی رخ می‌دهد و همیشه وجود ندارد.
واژینیسموس فراگیر: در تمام شرایط و در هر حالتی وجود دارد.
واژینیسموس موقعیتی: تنها در شرایط خاص وجود دارد؛ برای مثال، در هنگام رابطه جنسی، اما در طول معاینات زنانه و یا استفاده از تامپون دردی احساس نمی‌شود.

واژینیسموس اولیه
واژینیسموس اولیه اغلب در طول اولین مقاربت جنسی زن تجربه می‌شود. این نوع از واژینیسموس نه‌تنها بر رابطه جنسی تأثیر می‌گذارد، بلکه می‌تواند توانایی زن در استفاده از تامپون و نیز معاینات زنانه را نیز تحت تأثیر قرار دهد. علاوه بر درد، زنان ممکن است اسپاسم‌های عضلانی عمومی و توقف موقت تنفس را نیز تجربه کنند. این علائم با قطع آمیزش جنسی از بین می‌روند.

واژینیسموس ثانویه
واژینیسموس ثانویه ممکن است در هر مرحله از زندگی تجربه شود و می‌تواند زنانی را مبتلا سازد که پیش از این هرگز علائم واژینیسموس را تجربه نکرده‌اند. این نوع از واژینیسموس اغلب به‌واسطه یک رویداد خاص، به‌عنوان‌ مثال: یک عفونت، یائسگی، یک رویداد آسیب‌زا، گسترش یک بیماری، مسائل مربوط به روابط، عمل جراحی یا زایمان ایجاد می‌گردد.

علل
واژینیسموس اختلالی است که می‌تواند به‌واسطه محرک‌های تنش‌زای فیزیکی، عاطفی یا ترکیبی از هر دو ایجاد شود. این اختلال می‌تواند قابل پیش‌بینی باشد.

عوامل عاطفی ایجادکننده واژینیسموس
ترس: به‌عنوان‌ مثال ترس از درد یا بارداری
اضطراب: اضطراب عملکردی، گناه
مسائل مربوط به شریک جنسی: شریک جنسی متجاوز، احساس آسیب‌پذیری
حوادث آسیب‌زای زندگی: تجاوز، سابقه سوءاستفاده
تجربه‌های دوران کودکی: تربیت، قرار گرفتن در معرض تصاویر جنسی

عوامل فیزیکی ایجادکننده واژینیسموس
عفونت: ازجمله عفونت ادراری یا عفونت قارچی
بیماری: مانند سرطان یا اسکلروز لیکن
زایمان
یائسگی
جراحی لگن
معاشقه ناکافی
کاهش لیزی واژینال
عوارض جانبی مصرف دارو

علائم
علائم واژینیسموس از فردی به فرد دیگر متفاوت است و ممکن است شامل موارد زیر باشد:
مقاربت دردناک، که با سوزش، خارش یا تنگی ایجادکننده درد همراه است.
دخول دشوار یا غیرممکن
درد جنسی طولانی‌مدت با علت شناخته‌شده یا بدون دلیل شناخته‌شده
درد در هنگام استفاده از تامپون
درد در هنگام معاینه زنانه
اسپاسم عضلانی عمومی یا توقف تنفس در طی مقاربت
واژینیسموس مانع از ارضای جنسی در فرد نمی‌گردد. بااین‌حال، علائم ممکن است منجر به ایجاد اضطراب در مورد مقاربت جنسی و ایجاد تمایل به اجتناب از رابطه جنسی یا دخول واژنی گردد.

تشخیص
تشخیص واژینیسموس یک فرایند پیچیده است و ممکن است نیازمند مراجعه به یک یا چند متخصص، ازجمله متخصص زنان، درمان‌گران جنسی، روان‌پزشکان و مشاوران باشد. ارزیابی فیزیکی این اختلال شامل دریافت یک تاریخچه پزشکی و آزمایش لگن است. در برخی موارد یک معاینه واژینال به‌منظور رد کردن علل فیزیکی واژینیسموس، مانند آسیب، عفونت و یا اعصاب فوق حساس در دهانه واژن (واژن تحریک پذیر)‌ ضروری است. این معاینات لزوماً در اولین مراجعه بیمار انجام نمی‌شود و بهتر است تا زمانی که بیمار احساس آمادگی و راحتی دارد، به تعویق انداخته شود. حصول اطمینان از درمان هرگونه علت زمینه‌ای درد در فرایند تشخیصی واژینیسموس حیاتی است، زیرا این اختلال به‌طورمعمول از طریق فرایند حذف علل مختلف تشخیص داده می‌شود.

درمان واژینیسموس
جراحی موجب درمان واژینیسموس نمی‌شود و حتی ممکن است موجب تشدید این اختلال گردد. علاوه بر این، عدم درمان این بیماری نیز می‌تواند به تشدید آن منجر گشته و موجب افزایش دوره زمانی و نیز بالا بردن شدت انقباض عضله پوبوکوکسیژئوس گردد. خبر خوب این است که واژینیسموس تقریباً ۱۰۰٪ قابل‌درمان است.
درمان واژینیسموس معمولاً شامل ترکیبی از موارد زیر است:
تمرینات ورزشی کنترل عضلات کف لگن
تمرینات ورزشی کنترل عضلات کف لگنتمرینات ورزشی عضلات کف لگن شامل تمرینات انقباض و شل کردن عضلات (تمرینات کگل) به‌منظور بهبود کنترل عضلات کف لگن است. زنان مبتلابه واژینیسموس می‌توانند در حریم خصوصی خانه خود تمرینات را انجام دهند تا نحوه کنترل و شل کردن عضلات اطراف واژن را فرابگیرند. در ابتدا، تمرینات کگل را با منقبض کردن همان عضلاتی که به‌منظور توقف جریان ادرار در هنگام ادرار مورداستفاده قرار می‌گیرند، آغاز کنید.
عضلات را منقبض کنید.
عضلات را به مد ۲ تا ۱۰ ثانیه در حالت انقباض نگه‌دارید.
عضلات را شل کنید.
تمرینات کگل را هر بار ۲۰ مرتبه تکرار کنید. بیمار می‌تواند تمرینات را به تعداد دلخواه در طول روز انجام دهد.
بوتاکس
در موارد شدید واژینیسموس، بوتاکس داخل واژنی از طریق بی‌حسی انجام می‌شود و به نظر می‌رسد در پیشگیری از انقباضات عضلانی غیرارادی مفید باشد. درمان شامل انبساط پیشرفته تحت بی‌حسی بوده و این در حالتی است که عضلات کف لگن شل می‌باشند. این کار موجب کشش عضلات حتی قبل از تأثیرگذاری بوتاکس می‌شود. بیماران انبساط عضلات را به‌طور مداوم انجام می‌دهند که با گذشت زمان و تمرین ساده‌تر انجام می‌گیرد. بوتاکس به شل نگه‌داشتن عضلات کمک می‌کند. دوام بوتاکس به مدت ۴ ماه می‌باشد و در طول این مدت عضلات دچار اسپاسم نشده و عضلات انبساط دهنده به کشش عضلات تا حدی که امکان مقاربت جنسی فراهم گردد، کمک می‌کنند.
بازخوراند زیستی
برای زنان مبتلا به واژینیسموس خفیف‌تر، بازخوراند زیستی می‌تواند در فراگیری چگونگی کم کردن فشار کف لگن به آن‌ها کم کند. این فرآیند شامل قرار دادن یک حس‌گر در واژن است به‌طوری‌که بیمار می‌تواند از زمان انقباض و شل شدن عضلات کف لگن آگاه شود. این درمان بر این ایده استوار است که بیمار درنهایت قادر خواهد بود که عضلات را در حالت شل نگه دارد.
آموزش و مشاوره
واژینیسموساطلاعاتی در مورد آناتومی جنسی و چرخه واکنش جنسی ارائه‌شده و به بیماران کمک می‌کند تا درک صحیحی از درد و فرآیندهای در حال انجام در بدن خود داشته باشند.
تمرینات عاطفی
امکان شناسایی، بیان و برطرف ساختن عوامل عاطفی دخیل در ایجاد واژینیسموس را فراهم می‌سازد.