کمر درد در بارداری، چگونه حل می شود؟

بسیاری از زنان باردار به نوعی کمردرد دوران بارداری را تجربه می­کنند. این کمردرد فعالیت­های روزانه­ تان را تحت تأثیر قرار داده و حتی خوابتان را به هم می­زند. در ادامه، علل احتمالی، روش­های درمانی و راهکارهایی را برای مراقبت­ های پیشگیرانه کمردرد بارداری را بررسی می­کنیم.

عوامل احتمالی کمردرد در دوران بارداری
در برخی زنان کمردرد با شروع بارداری آغاز می­شود. دیگر عوامل دخیل در کمردرد بارداری شامل اضافه وزن، سابقه کمردرد و بارداری چندقلو می­شود.

در اوایل دوره بارداری چه چیزی سبب بروز کمر درد بارداری میشود؟
تغییر میزان هورمون ها، فشار بدنی روانی زمینه ساز کمر درد در اوایل بارداری هستند.
تغییر هورمونی
بین هفته­ های هفتم و دهم، هورمونی به نام رلکسین در بدن ترشح می­شود. این هورمون بندها، عضلات و مفاصل (به ویژه نواحی لگنی) را آرام می­کند تا فضای کافی برای رشد کودک به وجود بیاید. همچنین رلکسین در باز شدن کانال واژن هنگام زایمان مؤثر است. در نتیجه، هماهنگی و ثبات مفاصل ستون فقرات و لگن به هم خورده و کمردرد در نواحی پایین کمر به وجود می­آید. به علاوه برخی زنان با ترشح هورمون پروژسترون و استرادیل، دچار درد مفاصل و هایپرموبیلیتی (مفصل شل) می­شوند.
استرس
اگرچه بارداری یکی از مهی ج­ترین اتفاقات زندگی است، با این حال می­تواند عامل ایجاد استرس هم باشد و علاوه بر تأثیر گذاشتن بر حالات احساسی و روانی، تأثیر مستقیمی هم بر سلامت جسمی دارد. زنان باردار اغلب نشانه­ های استرس همچون سردرد، خستگی، درد عضلات، گرفتگی بدن و کمردرد را در خود مشاهده می­کنند.

علت کمردرد در سه ماهه سوم بارداری چیست؟
کمر درد دوران پاسانی بارداری را می توان با چندین عامل مختلف توجیه کرد:
خم شدن بدن به عقب
با افزایش وزن جنین، مرکز ثقل بدن به جلو منتقل می­شود. برای کنترل این عدم تعادل، بدن به طور طبیعی خود را به عقب می­کشد که این کار به عضلات پشت فشار آورده و سبب درد و خشکی آنها می­شود.
افزایش وزن
افزایش وزن ناشی از بارداری، عامل کمردرد و درد مفاصل است. میزان افزایش وزن خود در دوران بارداری را کاملاً زیر نظر داشته باشید چرا که می­تواند بر سلامت خود و کودکتان تأثیر بگذارد.
کشیدگی عضلات
دو عضله موازی وجود دارند که در قسمت­های میانی ناحیه شکمی به هم متصل می­شوند و نقش آنها ثابت نگه داشتن ستون فقرات و محافظت از پشت است. هنگامی که جنین بزگتر می­شود امکان دارد با حرکات خود این عضلات را فشار داده، کشیده و از هم جدا کند و شما را بیشتر در معرض آسیب دیدن قرار دهد.
حالت بدن
سرپا ایستادن یا خم شدن بیش از حد، همچنین نحوه سرپا ایستادن نادرست همگی عوامل احتمالی بروز کمردرد هستند.

راهکارهایی مفید برای تسکین کمردرد بارداری
انجام مداوم حرکات کششی کمر
- قرار دادن کمپرس یخ یا آب گرم روی ناحیه آسیب دیده به منظور کاهش درد و آرام کردن عضلات کشیده شده.
- خوابیدن روی پهلو (ترجیحاً پهلوی سمت چپ) به جای خوابیدن به پشت. قرار دادن بالش زیر شکم و میان زانوها.
- بهبود فرم ایستادن، صاف نگه داشتن پشت و شانه ها چه در حالت نشسته و چه در حالت ایستاده.
- استفاده از بالشت پشت کمر در زمان نشستن.
- استفاده از ماساژهای مخصوص دوره بارداری برای نرم کردن عضلات پشت، کاهش استرس و بهبود توانایی حرکت.
- در صورت تأیید پزشک، استفاده از روش­های درمانی دیگر مانند طب سوزنی یا خدمات ماساژ ستون فقرات. به یاد داشته باشید که به فرد ماساژ دهنده اطلاع دهید باردار هستید.
- تمرین یوگا یا مدیتیشن برای کاهش استرس.
- پوشیدن کمربند بارداری، شکم بند یا دیگر وسیله­ های کمکی.
- مصرف داروهای مسکن درصورت تجویز پزشک.
- داشتن خواب شبانه کافی.

راهکارهایی برای پیشگیری از کمردرد بارداری
همانطور که همواره گفته شده است، پیشگیری بهترین درمان است. راهکار های سلامت که در زیر آمده اند را عملی کنید و از بروز کمردرد بارداری پیشگیری کنید.
- انجام حرکات کششی مورد تأیید پزشک برای تقویت کمر و ستون فقرات
- حفظ وزن بهینه و سالم بدن در دوران بارداری
- پوشیدن کفش­های دارای پاشنه کوتاه و نه تخت، که به خوبی پا را محافظت می­کنند. از پوشیدن کفش پاشنه بلند خودداری کنید چرا که مرکز ثقل بدن را به جلو رانده و بیشتر آسیب می­رسانند.
- پرهیز از سر پا ایستادن طولانی مدت
- پرهیز از بلند کردن اشیا بزرگ یا سنگین. هنگامی که اشیا کوچک­تر را بلند می­کنید، روی زانوهای خود خم شده و آنها را با نیروی پاها بلند کنید نه پشت.
- انجام فعالیت ها ورزشی سبک (مانند پیاده روی یا ورزش های آبی) در صورت تاییر پزشک.
- خوابیدن روی پهلو (ترجیحاً پهلوی سمت چپ) و نه به پشت. قرار دادن بالش زیر شکم و بین زانوها.
- بهبود فرم ایستادن، صاف نگه داشتن پشت و شانه ها چه در حالت نشسته و چه در حالت ایستاده.
- بالا نگه داشتن پاها در حالت نشسته
- داشتن خواب شبانه کافی.

چه زمانی برای درمان کمردرد بارداری اقدام کنیم؟
در صورت مشاهده هریک از نشانه­ های زیر با پزشک مشورت کنید:
- درد شدید یا افزایش میزان درد در هنگام سرفه یا عطسه کردن
- کمردرد ناگهانی
- گرفتگی دوره­ای عضلات پشت که می­تواند نشانه زایمان زودرس باشد
- کمردرد شدید که بیش از دو هفته طول بکشد (و ممکن است به درمان فیزیکی یا دارو نیاز داشته باشد)
- کمردرد همراه با بی اختیاری مثانه/روده، ضعیف شدن عضلات پا یا تغییر ظاهر ناحیه آسیب دیده یا زیر آن
- کمردرد همراه با تب، سوزش ادرار یا خونریزی واژن
در حالت کلی معمولاً کمردرد بارداری پس از زایمان رفع می­شود. با این حال در برخی موارد کمردرد بارداری می­تواند نشانه عفونت ادراری یا زایمان زودرس باشد. به همین دلیل است که باید مراقب باشید در صورت مشاهده نشانه­ های فوق، با پزشک خود در تماس باشید.