پارگی کیست تخمدان، علل و روش جلوگیری

پاره شدن کیست تخمدان بین خانم ها اتفاقی طبیعی است و خانم هایی که در سن باروری هستند با این قضیه روبرو می شوند. پاره شدن کیست های کوچک فولیکولار، که با هر تخمک گذاری رخ می دهد، معمولا بی خطر است. این چرخه معمولا بدون علائم می باشد.

کیست تخمدان چیست؟
کیست تخمدان بیماری است که از تشکیل یک یا چند کیست غیرطبیعی در تخمدان سرچشمه می گیرد. کیست های تخمدان ساکهایی حاوی مایع هستند که داخل تخمدان یا روی آن رشد می کنند. اقسام مختلفی از کیستهای تخمدان موجود است که شایعترین آن کیست های فولیکولی است که در یکی از فولیکولهای تولیدکننده تخمک به وجود می آید.
کیست تخمدان امکان دارد در هر مرحله از زندگی یک زن ایجاد شود. بطور کلی، کیست تخمدان اصلاً علائمی ندارد. درصورتی که علایمی هم وجود داشته باشد، معمولاً کم است. بعضی از علایم آن عبارتند از:بی‌نظمی های قاعدگی، درد ناگهانی در کمر و لگن و درد در حین روابط جنسی.

پاره شدن کیست تخمدان
ترکیدن کیست تخمدان حادثه ای طبیعی در بین خانم هایی است که در سنین باروری قرار دارند. کیست های فیزیولوژیکی مثل کیست فولیکولار، جسم زرد یا پاتولوژیک ممکن است بترکند( اندومتریوم، اجزای کیستی خوش خیم یا بد خیم نئوپلاسم است). در سیکل های طبیعی ترکیدن فیزیولوژیکی کیست های کوچک فولیکولار، که با هر تخمک گذاری اتفاق می افتد، معمولاً اهمیت و خطری ندارد. این گردش معمولاً بدون نشان و یا با دردی در اواسط چرخه همراه است.
ترکیدن کیست تخمدان منجر به رها شدن خون یا مایع داخل کیست میشود که امکان دارد کیسه صفاق را تحریک کند. کیست های درموئید دارای مایع چربی، مو، استخوان یا غضروف هستند که ترکیدن آن ها میتواند مشکلات صفاقی زیادی را به دنبال داشته باشد. معمولاً بیمار بعد از ترکیدن کیست های درموئید احتیاج به جراحی دارد.

علایم پارگی کیست تخمدان
کیست پاره شده همیشه علایمی نشان نمی دهد بالاخص درصورتی که کیست کوچک باشد. ولی گاهی پاره شدن کیست سبب درد شدید و خون ریزی داخلی میشود . درد پارگی کیست دردی غیرمنتظره است که در یک طرف بدن حس میشود . درد امکان دارد در موقع فعالیت های فیزیکی یا نزدیکی جنسی آغاز شود. کیست پاره شده سبب تب و علایم معده و روده نمی شود.
کیست تخمدان کوچک، علایمی ایجاد نمی کنند. ولی کیست های بزرگتر علایمی ایجاد میکند من جمله :
- درد در شکم و کمر یکی از شایع ترین علایم است.
- حس نفخ و سوزش معده
- افزایش شکاف شکمی
- حس درد در روده و حرکات روده
- درد در طی روابط جنسی
- درد در سمت راست پائین شکم
- تهوع و استفراغ

علل پارگی کیست تخمدان
قابلیت پارگی کیست های بزرگ بیش تر است. پارگی کیست تخمدان میتواند دلایل مختلفی داشته باشد:
- نوسانات هورمونی و گردش قائدگی، رایج ترین علل پارگی کیست است.
- خطر پیدایش کیست در زمان حاملگی افزایش می یابد. درصورتی که کیست تخمدان بدون ضربه و خود بخود پاره شود میتواند خطرافرین باشد. به ویژه درصورتی که پس از بارداری رخ دهد.
- برای زنانی که فاکتور انعقاد خون در آنها کم است، احتمال پارگی کیست افزایش می یابد.
- نزدیکی جنسی: گاهی وقت ها کیست های بزرگ امکان دارد در زمان نزدیکی یا پس از آن دچار پارگی شوند. این یکی از رایج ترین علل پارگی کیست است.
- یبوست: پیچش و کشش بر اثر حرکات روده به کیست ها فشار وارد میکند و امکان دارد سبب پارگی آنها شود.
- حرکات ناگهانی حین ورزش کردن و چه بسا خم شدن برای برداشتن اشیاء ممکن است باعث پارگی کیست تخمدان شود.
- آپاندیس
- بارداری خارج از رحم
- خون ریزی داخلی مثل خون ریزی کبد و طحال

تشخیص دادن یک کیست پاره شده
۱- به اورژانس یا به دیدن پزشکتان بروید
درصورتی که علایم شما شدید باشد، باید فورا به پزشک یا اورژانس بروید. علایم شدید حاوی خون ریزی واژینال، حس درد شدید شکمی، لگن، یا کمر درد یا استفراغ است. از دست دادن خون امکان دارد عوارض جانبی منفی به وجود آورد ، بدین ترتیب مهم است که یک کیست پاره شده را سریعا درمان کنید.
۲- یک معاینه فیزیکی انجام دهید
زمانی که به ملاقات یک پزشک با علایم یک کیست پاره شده رسیده اید، او یک معاینه فیزیکی انجام خواهد داد. این امتحان حاوی امتحان لگنی میشود ، جایی که وی برای کیست های موجود و کیست های پاره شده ازمایش میکند. شما باید همراه با علایم یک سابقه پزشکی برای پزشک خود داشته باشید. درصورتی که کیست تخمدان را شناخته اید، مطمئن شوید که به پزشک خود می گویید.
۳- برای اطمینان از این که کیستتان پاره شده ازمایش بدهید
درصورتی که پزشک شما متقاعد شود که شما امکان دارد یک کیست پاره شده داشته باشید، وی یک سری آزمایشات را برای بررسی انجام خواهد داد. او مطمئن خواهد شد درصورتی که حامله هستید، حاملگی سبب ایجاد کیست نشده است.

پیش‌گیری از ترکیدن کیست تخمدان
اصلاً راهی برای پیش‌گیری از ترکیدن کیست تخمدان وجود ندارد. با این حال، درصورتی که پزشک در زمان آزمایشات متوجه کیست تخمدان شود، امکان دارد به بیمار سفارش کند که مرتب به وی مراجعه کند تا رشد یا از بین رفتن آن زیر نظر گرفته شود.

در موقع پاره شدن کیست تخمدان چه باید کنیم؟
پارگی کیست تخمدان معمولاً به درمان خاصی احتیاج ندارد، ولی گاهی برای کاهش درد، داروهای ضددرد و مسکن تجویز میشود. وضعیت سنی، شرایط کیست ها و وضعیت زناشویی و وزن بیمار، درمانها متمایز خواهد بود.
۱- برای دردتان دارو بخورید:
درصورتی که کیست پاره شده کیست عملکردی باشد، این بدان معناست که میتواند در منزل درمان شود. پزشک شما امکان دارد به شما پیشنهاد کند که داروهای ضد درد را برای کاهش درد استفاده کنید درصورتی که دکتر شما این را پیشنهاد میکند ، میتوانید از مسکن های غیر استروییدی و ضد التهابی مثل ایبوپروفن یا استامینوفن و یا تیلنول استفاده کنید.
۲- درد را با گرما درمان کنید:
درصورتی که کیست پاره شده را می خواهید در منزل درمان کنید، از گرما استفاده کنید. شما میتوانید یک بطری آب گرم یا یک پد حرارتی برای کاهش درد در شکم و کمرتان استفاده کنید. شما همچنین امکان دارد دوست داشته باشید که در وان آب داغ دراز بکشید. موقع استفاده از گرما در برابر پوست خود احتیاط حاصل کنید. مدام یک حوله یا پارچه بین منبع گرما و پوستتان برای مراقبت در برابر سوختن بگذارید .
۳- دمنوش بنوشید:
دمنوش ها بطور خاص کیست پاره شده را درمان نمی کند ولی میتواند به درد کمک کند. بسیاری از چای های گیاهی میتوانند به کاهش تنش و درد عضلات کمک کنند. دمنوش بابونه، نعناع، تمشک یا پادشاه توت رنگ سیاه را امتحان کنید. این دمنوش ها همچنین دارای اثر ارامش بخش برای خلق مضطرب است.
۴- استراحت کنید:
درصورتی که از یک کیست پاره شده رنج می برید، برای چند روز استراحت کنید. سعی کنید کار بیش از حد لازم انجام ندهید و درصورتی که درد خیلی زیاد باشد، در منزل بمانید.
۵- بستری شدن در بیمارستان:
بیمار در صورت داشتن علایم شدید ترکیدگی کیست، باید در بیمارستان بستری شود. امکان دارد مسکن داخل سِرُم ریخته و به رگ بیمار تزریق شود. همچنین ممکن است به علت خون ریزی داخلی احتیاج به دریافت مایعات یا خون باشید. درصورتی که کیست از قبل بزرگ و دردناک شده باشد، پزشک امکان دارد برای برداشتن آن جراحی لاپاراسکوپی انجام دهد. این جراحی در بیمارستان انجام شده و نباید با سیستکتومی یا برداشتن مثانه اشتباه گرفته شود.