جفت خلفی در بارداری، نگران کننده است؟

داشتن جفت خلفی نشان دهنده چه موقعیتی است؟ آیا جفت خلفی خطرناک است؟ زایمان با جفت خلفی چه خطراتی برای مادر و نوزاد دارد؟

جفت چیست؟
جفت ساختاری است که در دوران بارداری در رحم شکل می‌گیرد. وظیفه جفت تامین اکسیژن و مواد مغذی برای جنین در حال رشد است، البته باید مواد زاید را هم از خون جنین خارج ‌کند. جفت به دیواره رحم متصل می‌شود و بند ناف جنین را به وجود می‌آورد. جفت معمولا به قسمت بالایی، جانبی، جلو یا پشت رحم وصل می‌شود.

انواع جفت از نظر محل قرارگیری
جفت خلفی
یعنی محل لانه گزینی جفت، در دیواره پشتی رحم است.
جفت قدامی
در جفت قدامی محل لانه گزینی جفت در دیواره جلویی رحم قرار دارد.
جفت فوندال
یعنی جفت در بالاترین قسمت رحم لانه گزینی کرده است .
جفت جانبی
وقتی جفت در قسمت چپ یا راست رحم باشد.
جفت پایین
یعنی جفت در قسمت تحتانی رحم لانه گزینی کرده است .

جفت خلفی چیست؟
وقتی جفت روی دیواره پشتی متصل می‌شود ، جفت خلفی است. این قسمت رحم نزدیک ستون فقرات مادر است. زمانی که تخمک بارور می‌شود، نزدیک به آن ناحیه رحم باقی می‌ماند و از آنجا رشد می‌کند. در واقع این وضعیت به این معنی است که کمر جنین به موازات کمر مادر قرار می‌گیرد و سر او رو به پایین و صورت نوزاد رو به شکم مادر است.اگر جفت در قسمت پشتی رحم به سمت قسمت بالای رحم قرار داشته باشد موقعیت آن طبیعی است. این موقعیت به جنین اجازه می دهد تا قبل از تولد به سمت موقعیت زایمان حرکت کند. جفت می‌تواند موقعیت خود را در بارداری تغییر دهد و تغییر موقعیت کاملا طبیعی است. اگر جفت به سمت دهانه رحم باشد نگران کننده است چون می‌تواند باعث زایمان زودرس یا خونریزی بیش از حد شود.

موقعیت جفت در رحم چگونه تغییر می‌کند؟
پزشک متخصص زنان برای تشخیص موقعیت جفت در رحم سونوگرافی انجام می‌دهد. با سونوگرافی موقعیت دقیق جفت و وضعیت قرارگیری آن نسبت به سرویکس مشخص می‌شود. این که جفت در طول دوران بارداری در رحم جابجا شود، معمولی و نرمال است. در اواسط بارداری جفت حدود ۵۰ درصد روی سطح رحم را می‌پوشاند، اما در حدود هفته ۴۰ بارداری، فقط بین ۱۷ تا ۲۵ درصد سطح رحم را می‌پوشاند. این وضعیت به این معنی است که جفت کوچکتر نشده فقط رشد آن در زمانهای مختلف بارداری کم یا زیاد می‌شود. در سه ماهه سوم بارداری سر جنین با پایین آمدن به ناحیه لگن آماده تولد می‌شود و بخش پایینی رحم مادر در اثر فشار سر جنین شروع به نازک شدن می‌کند.

چه زمانی جفت خلفی نگران کننده است؟
وقتی سر جنین در زمان تولد رو به بالا است، مادر باید فشار بیشتری برای زایمان تحمل کند. در این موقعیت معمولا برای تحریک انقباضات به پیتوسین احتیاج دارند و در زایمان واژینال یا سزارین خطر بیشتری را آنها را تهدید می‌کند. البته احتمال خون‌ریزی پس از زایمان نیز در این مادران بیشتر است. احتمال اپیزیاتومی و پارگی واژن در مادرانی که وضعیت قرارگیری فرزندشان به‌صورت خلفی است و زایمان واژینال را تجربه می‌کنند بیشتر از مادرانی است که صورت فرزندشان رو به پایین است.