نگهداری شیر مادر، چند روش مطمئن و ایمن

برای آگاهی از نحوه نگهداری شیر مادر برای مادرانی که نمی توانند به نوزاد شان شیر بدهند و نیاز به دوشیدن شیر و نگهداری آن دارند، این مطلب را مطالعه نمایید.
بسیاری از مادران به دلایل مختلف از جمله شاغل بودن و دوری از فرزندشان نمی توانند به صورت مستقیم به کودک خود شیر بدهند، از این رو مجبور به دوشیدن شیر و نگهداری آن در یخچال یا فریزر هستند؛ نگهداری شیر مادر به منظور حفظ سلامت وی باید با اصول و قواعد خاصی انجام گیرد، بنابراین برای آگاهی از این موارد تا پایان این مطلب همراه ما شوید.

آموزش نگهداری شیر مادر
یکی از مهمترین دغدغه های ذهنی بسیاری از مادران شاغل، تغذیه فرزندان شیرخوار آنها می باشد. حال نحوه نگهداری شیر مادر اهمیت زیادی پیدا می کند، زیرا رعایت عدم نکات بهداشتی در این زمینه می تواند سلامت کودک را به خطر اندازد. گاهی مواقع مادر نمی تواند به نوزادش به صورت مستقیم شیر دهد و ناچار به دوشیدن شیر و استفاده از قطره چکان، سرنگ، فنجان و … برای دادن شیر به نوزاد است، در زیر به برخی از این موارد اشاره می کنیم.
- نوزادان دارای نقایص مادرزادی مثل شکاف کام
- نارس بودن نوزاد و یا بستری شدن در بیمارستان به دلیل بیماری
- شاغل بودن مادر و عدم امکان شیردهی در ساعات کاری
نکته : دوشیدن شیر باید هر سه ساعت یکبار از هر دو پستان و با رعایت نکات بهداشتی صورت گیرد و در یخچال نگهداری شود.

رعایت نکات مهم قبل از دوشیدن شیر
بهترین زمان برای دوشیدن شیر در هنگام صبح می باشد و برای این کار بهتر است از پستانی شروع کنید که پر شیر است، البته مادران می توانند در هر زمان دیگری نیز شیر خود را بدوشند، مثلا بعد از تغذیه مستقیم نوزاد از شیر اضافی پستانی که به طور کامل تخلیه نشده باشد یا پستانی که شیر خوار از آن تغذیه نکرده است.
مادران قبل از دوشیدن شیر خود باید مایعات و نوشیدنی هایی گرم مانند شیر، سوپ و یا چای کم رنگ مصرف کنند، زیرا نوشیدنی ها و مایعات گرم به نسبت مایعات سرد تاثیر بیشتری در افزایش ترشح شیر دارد و لازم است در حدود ۱۰ تا ۲۰ دقیقه استراحت کنند.
مادران سیگاری باید توجه داشته باشند، قبل از دادن شیر به صورت مستقیم و یا دوشیدن شیر خود از کشیدن سیگار خودداری کنند.
قبل از دوشیدن شیر، حمام کردن، ماساژ پستان، ماساژ ستون فقرات ناحیه پشت به مدت یک تا دو دقیقه می تواند موجب افزایش شیر مادر شود.
همچنین قبل از دوشیدن شیر لازم است، در مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه یک حوله مرطوب و گرم را بر روی پستان قرار دهید تا عمل جریان یافتن شیر بهتر صورت گیرد.
شیر دوش و وسایلی که برای دوشیدن شیر استفاده می شود، باید کاملا تمیز بوده و عاری از هر گونه میکروب باشند، بنابراین قبل از دوشیدن شیر باید ظروف و دستانتان را به خوبی بشویید.

ظروف مورد استفاده و روش ذخیره و نگهداری شیر مادر
برای ذخیره و نگهداری شیر، بهتر است از ظروف پلاستیکی و یا شیشه ای با درپوش محکم استفاده کنید تا از نفوذ هوا به درون ظرف جلوگیری شود؛ به طور کلی ظرف شیشه ای به دلیل تمیز شدن راحت و عدم جذب پروتئین های شیر بهترین انتخاب برای ذخیره شیر می باشند.
بر روی ظروف نگهداری شیر، تاریخ بزنید تا شیر هایی که زودتر دوشیده اید، اول استفاده شود، همچنین اگر نوزاد خود را در مهد کودک گذاشته اید، حتما علاوه بر تاریخ، نام کودک را نیز بر روی شیشه شیر بنویسید.
حجم ظرف مناسب برای فریز کردن شیر باید در حدود ۶۰ تا ۱۲۰ میلی لیتر باشد و یک چهارم آن را خالی نگهدارید تا جا برای یخ زدن داشته باشد.

نکاتی مهم برای نگهداری از شیر فریز شده مادر
توجه داشته باشید که می توان شیر مادر را برای مدت زمان کوتاهی (۲۴ تا ۴۸ ساعت) در یخچال نگهداری و استفاده کرد.
اگر می خواهید شیر تازه دوشیده شده را به شیر قبلی اضافه کنید، باید ظرف محتوی شیر تازه را به مدت یک ساعت در یخچال بگذارید تا خنک شود، سپس آن را به شیر قبلی اضافه کنید.
همانظور که گفتیم، لازم است، تاریخ بر روی ظرف محتوی شیر درج شود تا در ابتدا شیر هایی که زودتر دوشیده شده اند، مورد استفاده قرار گیرند.
می توانید چند بار در روز شیر خود را دوشیده و سپس همه آنها را در ظرفی بزرگتر ذخیره کنید؛ لازم است شیر تازه دوشیده شده و گرم را قبل از مخلوط کردن با شیر قبلی به مدت یک ساعت در یخچال قرار دهید.
در صورتی که نمی خواهید شیر را فریز کنید، می توانید حدودا ۶ تا ۸ ساعت آن را در دمای اتاق و در دمای ۲۵ درجه سانتی گراد نگهداری کنید.
برای نگهداری شیر مادر در دمای اتاق، لازم است، حتما از ظرف درپوش دار استفاده کرده و آن را به وسیله یک حوله سرد بپوشانید و در خنک ترین محل اتاق قرار دهید.
قابلیت نگهداری و ذخیره شیر دوشیده شده در دمای ۴ درجه سانتی گراد حدودا ۴ روز و نگهداری آن در کنار کیسه یخ تا ۲۴ ساعت می باشد.
رنگ شیر دوشیده شده مادر با توجه به رژیم غذایی وی، ممکن است تغییر رنگ داشته باشد. همچنین بوی شیر تازه نسبت به شیر فریز شده متفاوت است، بنابراین بهتر است تا مادران در صورت امکان، نوزادان خود را مستقیما شیر دهند تا کودک از گرمای بدن مادر و نوازش های وی لذت ببرد.

روش ذوب کردن و استفاده از شیر یخ زده
به منظور استفاده از شیر فریز شده، ظرف محتوی آن را از شب قبل در یخچال قرار دهید تا ذوب شده و مورد استفاده برای کودک گردد.
ظرف حاوی شیر فریز شده را در ابتدا در زیر آب سرد و به تدریج زیر آب گرم بگیرید تا کم کم گرم شود.
هیچگاه برای گرم کردن شیر فریز شده از حرارت مستقیم شعله و یا فر و مایکروویو استفاده نکنید، زیرا ویتامین های شیر از بین رفته و نیز پروتئین های آن کاهش یافته و یا تغییر می یابد.
از فریز کردن مجدد و دوباره شیر ذوب شده خودداری کنید.
قبل از دادن شیر به نوزاد به آرامی شیشه شیر را تکان دهید تا چربی شیر در بالای ظرف به طور کامل با بقیه شیر مخلوط شود.