اضافه وزن کودکان، پنج علت

از هر پنج کودک، یک نفر از چاقی رنج می‌برد. اضافه وزن در کودکان ، بسیار زیاد شده است. در حقیقت، تعداد کودکان و نوجوانان چاق در پنجاه سال اخیر به بیش از سه برابر رسیده است. این رفتارهای رایج می‌توانند از همان سنین ابتدایی، مانع از شکل‌گیری عادت‌های سالم در کودکان شوند.
تنها یک عامل در ایجاد این مسئله وجود ندارد و طبیعی است که دلایل زیادی در آن دخالت دارند. «Sarah E. Barlow »(مدیر بخش سلامت کودکان و متخصص چاقی کودکان و استاد دانشگاه UT Southwestern )معتقد است : «کودکان بیش از حد غذا می‌خورند. اما این تنها دلیل چاقی کودکان نیست و در هر خانواده و جامعه‌ای دلایل منحصر به فردی وجود دارد».
یکی از دلایل اضافه وزن و چاقی، دسترسی راحت به غذاهای ناسالم، کشیدن زیاد غذا و افزایش بی‌تحرکی است. در این میان، بسیاری از والدین با رفتارهای خود ناخواسته عادت‌های غذایی ناسالمی را در کودکان ایجاد می‌کنند. در این مقاله ۵ روش اضافه وزن در کودکان را مورد بررسی قرار داده ایم

پنج عادت که منجر به اضافه وزن در کودکان می‌شود
۱. هر زمانی که کودکان واقعا گرسنه هستند، به آنها غذا بدهید
این مسئله تعجب‌برانگیز است؛ اما پدر و مادرها باید بدانند بین زمان گرسنگی کودک و زمانی که احساس می‌کند کمی گرسنه است، تفاوت زیادی است. زمانی که فرزند شما می‌گوید من گرسنه هستم، تنها جوابی که آن لحظه به ذهن شما می‌رسد این است که بلافاصله به او غذا می‌دهید. دکتر بارلو معتقد است ممکن است کودک در آن لحظه واقعا گرسنه نباشد و تنها کمی احساس کسل بودن و بی‌حوصلگی داشته باشد.
وی والدین را تشویق می‌کند که یک برنامه غذایی شامل سه وعده غذای اصلی و یک میان وعده (یا دو میان وعده برای کودکان پیش‌دبستانی) در نظر بگیرند. در این بین، کودک به مرور زمان یاد می‌گیرد که آگاهانه غذا بخورد و مرز بین گرسنگی و سیری را بفهمد. لازم نیست کودک خود را مجبور کنید که غذای داخل بشقابش را تا آخر بخورد. فقط کافی است وسایل الکترونیکی را خاموش کنید تا او فقط به خوردن غذا توجه کند.
زمانی که کودک گرسنه شد، حساب کنید از آخرین زمانی که غذا خورده ، چقدر گذشته است. به او بگویید که سی دقیقه باید صبر کند تا نهارش آماده شود. با این کار، او خود را مشغول انجام کاری می‌کند و زمانی که برای غذا خوردن حاضر می‌شود، کاملا اشتها دارد و از غذایش لذت می‌برد. بعضی وقت‌ها کودکان تنها به خاطر کسل بودن، عصبانی بودن و یا تشنه بودن دوست دارند غذا بخورند و فکر می‌کنند که گرسنه هستند. در این مواقع، به جای غذاهای حاوی شکر و نمک به آنها میوه و سبزیجات تازه بدهید.
۲. خوراکی های حاضر و آماده
بسیاری از خانواده‌ها دائما در بین راه محل کار، مدرسه و دیگر فعالیت‌های روزانه هستند و خیلی از آنها همیشه خوراکی به همراه خود دارند. دکتر بارلو به پدر و مادرها می‌گوید باید بررسی کنید و ببینید که هر چند وقت یک‌بار خوراکی می‌خرید و چرا این کار را انجام می‌دهید؟
وی می‌گوید: «لیوان آب و ظرف خوراکی همیشه در کنار صندلی کودک در ماشین آماده است. ولی این مسئله تا چند سال قبل وجود نداشت. غذا باید کودک را تغذیه کند و به رشد او کمک کند، نه اینکه تنها او را ساکت کرده و یا به عنوان جایزه استفاده شود.
ما در زمانی زندگی می‌کنیم که غذاهای آماده همه جا در دسترس هستند و بسیاری از مادران اصلا دلیلی نمی‌بینند که وقت بسیاری را در آشپزخانه برای آشپزی تلف کنند. به جای اینکه همیشه خوراکی بخرید و بدون برنامه آنها را به کودک خود بدهید، تنها در زمانی که واقعا گرسنه است به او غذای خانگی بدهید. علاوه بر این توجه داشته باشید که یک خوراکی از یک وعده غذایی کوچکتر است و به همین دلیل هم بهتر است میوه‌ها، سبزیجات، پنیر را جایگزین آنها نمایید.
۳. آماده کردن غذاهای خاص برای کودکان
بسیاری از والدین هر روز یک نوع غذای جدید و ویژه برای کودک خود درست می‌کنند تا آنها برای غذا خوردن ترغیب شوند. این غذاها ممکن است یک بشقاب مرغ گریل شده، ناگت مرغ و یا غذاهای جذابی مانند پنیر در وعده شام باشند. در این شرایط، بقیه اعضای خانواده غذای دیگری مصرف می کنند. دکتر بارلو هشدار می‌دهد که این عادت مناسبی برای شروع نیست!
خانواده‌ها باید از کنار هم غذا خوردن لذت ببرند و کودکان باید همان غذایی را بخورند که پدر و مادرشان می‌خورند.
این غذا باید یک بشقاب سالم باشد. ما می‌خواهیم کودکان خوردن غذاهای سالم را عادی تلقی کنند. نباید این غذاها به عنوان خوراکی‌های عجیب و غریبی معرفی شوند که تنها برای رشد آنها مفید هستند. خانواده‌ها می‌توانند به جای اینکه بر انتخاب نوع غذا وسواس داشته باشند، با آنچه در یخچال دارند یک غذای سالم درست کنند. زمانی که شما انواع مواد مغذی و غذاهای مختلف را از همان سنین ابتدایی برای کودک خود آماده می‌کنید، او تمام این غذاها را می‌پذیرد و به راحتی آنها را مصرف می‌کند. اگر کودک غذایی را که شما آماده کرده‌اید، نپسندید، غذای دیگری پیشنهاد نکنید و به او بگویید که باید تا وعده غذای بعدی صبر کند. با این حرف، او مجبور می‌شود ،همان غذا را بخورد.
۴ . نوشیدنی‌هایی به غیر از آب و شیر
امروزه کودکان نوشیدنی‌های حاوی شکر را فراوان می‌نوشند. در این نوع نوشیدنی‌ها شکر زیادی وجود دارد. نوشیدن یک نوشابه در هر روز معادل مصرف ۵۵ پوند شکر به صورت روزانه است. یکی از کارهایی که والدین می‌توانند در جهت سلامتی خانواده انجام دهند این است که نوشیدنی‌های شیرین شده با شکر را حذف کنند. دکتر بارلو می‌گوید: «بسیاری از والدین می‌دانند که نوشابه‌ها برای سلامتی کودکان مفید نیستند. اما احتمالا خبر ندارند که نوشیدنی‌های دیگر مانند نوشیدنی‌های ورزشی، آبمیوه‌ها و چای شیرین نیز مقدار زیادی شکر در خود جای داده‌اند.» دکتر بارلو خانواده‌ها را تشویق می‌کند که از میزان واقعی شکر در هر نوشیدنی آگاهی داشته باشند و سعی کنند به جای این نوع از نوشیدنی‌ها، آب و شیر کم‌چرب به فرزندان خود بدهند. راه‌هایی دیگری برای تشویق کودکان امتحان کنید تا آب بیشتری مصرف کنند. مثلا میوه یخ‌زده را داخل مکعب‌های یخی بریزید و یا از نی‌های شکل‌دار بامزه استفاده کنید.
۵. کم کردن وزن با روش‌های نادرست و یا کم نکردن آن
بسیاری از والدین نمی‌دانند چگونه با کودکان خود درباره وزن آنها صحبت کنند. خیلی از آنها مشکلاتی مانند اضافه وزن را برای کودکان مطرح می‌کنند. اما این مسئله بیشتر باعث می‌شود کودکان احساس شرمساری یا قضاوت شدن کنند. خیلی از خانواده‌ها مشغله زیادی دارند و اصلا درباره وزن کودک خود نگران نیستند؛ آنها رابطه میان غذای مناسب و بدن سالم را برای کودکان خود توضیح نمی‌دهند.
دکتر بارلو بر این باور است که پدر و مادرها باید درباره خوردن غذاهای سالم با کودکان خود صحبت کنند و به آنها بگویند که تحرک داشتن بدن آنها را قوی و سالم می‌کند.
تمرکز آنها باید روی بدن سالم و قوی باشد و نباید به عددی توجه کنند که ترازو به آنها نشان می‌دهد.
او معتقد است زمانی که والدین احساس کردند کودک‌شان در معرض خطر اضافه وزن قرار دارد، باید همگی دور هم بنشینند و درباره سلامتی با یکدیگر گپ بزنند. «با یکدیگر درباره سلامت نگاه داشتن بدن خود و رشد سالم مشورت کنید. به جای اینکه به وزن خود فکر کنید، تمرکز خود را روی رفتارهای سالم بگذارید».
به نظر دکتر بارلو والدین در ابتدا باید با پزشک متخصص کودکان درباره وزن ایده‌آل فرزند خود مشورت کنند. پزشک متخصص کودک به درستی قد و وزن او را اندازه می‌گیرد و درباره تناسب میان آنها و سلامتی بدنشان صحبت می‌کند. پزشک می‌تواند به خانواده‌ها کمک کند تا برای کسب سلامتی، تغییراتی را در رفتارهای خود ایجاد کنند تا خطرات ناشی از چاقی دوران کودکی را کاهش دهند.