۲۲۳۹۰۹
۷۵۹
۷۵۹
پ

چگونه خشم کودک را کنترل کنیم؟

خشم، جرقه‌ هایی آتشین در مغز است که به دنبال احساسات ناخوشایند و به عنوان پاسخ دفاعی آنی در ما بروز می ‌کند.

تمامی پدر و مادرها با عصبانیت ناگهانی بچه ها آشنایند. وقتی دختر یا پسر خردسال شما پا بر زمین می ‌کوبد، داد و قال راه می اندازد، دستش را می کشد، خودش را روی زمین پهن می‌کند و هرچه دم دستش بیاید را پرت می ‌کند.
در این رفتارها فارغ از موضوع آن، با فوران آتش فشانی از خشم روبرو می شویم که ممکن است حتی ما را وحشت زده کند یا پس از تکرار به صورت عادتی ناپسند تثبیت شود.

خشم چیست؟
خشم، جرقه‌ هایی آتشین در مغز است که به دنبال احساسات ناخوشایند و به عنوان پاسخ دفاعی آنی در ما بروز می ‌کند.
خشم طی میلیون ها سال روند تکاملی ظرفیت مغز برای پذیرش خشم افزایش یافته و حالا دیگر تبدیل به بخشی جدایی ناپذیر در ارتباطات نورونی در مغز انسان ها شده است. خشم جزئی از غریزه ما برای مقابله با تهدیدات، رقابت برای دست یابی به منابع و همچنین اجرای هنجارهای اجتماعی را شکل می دهد. دقیقا به همین علت است که ابراز ناگهانی خشم در رده سنی کودکان بیش از بزرگسالان رخ می دهد. بچه های خردسال به منظور رویارویی با تهدیدات مختلف که البته بسیاری از آنها از منظر بزرگسالی جدی نیستند، مثل خشم بر سر تصاحب عروسک؛ خود را نیازمند استفاده از یک مکانیسم دفاعی ذاتی می بینند.
همه ما طی روز دائما در حال تجزیه و تحلیل و به اصطلاح سبک و سنگین کردن توقعات خود از رویدادهایی هستیم که تمایل داریم بر اساس انتظارمان پیش بروند. حال اگر به هر دلیلی واقعیت وقایع با پیش بینی ما همخوانی نیابد ما خشمگین می شویم؛ همزمان منطقه ای کوچک در مغز به نام آمیگدال در درک احساسات، پاسخ دهی به آنها و تعدیل درد نقش دارد تحریک و فعال می شود.
اگر شما نیز یک بار دیگر بتوانید به دوران خردسالی خود بازگردید و تمام وقایع آن را با شعور و خودآگاهی کنونی پشت سر بگذارید، قطعا تجربه ای هیجان انگیز برایتان خواهد بود. تنها در این صورت است که بزرگسالان قادر به درک عواطف عجیب و غریب کودکان و هیجانات آنی آنها می شوند.
در این درس پس از شناخت مکانیزم خشم (عصبانیت و ناراحتی) در بچه ها با چند راهکار و بازی آشنا می شویم که به ما در کنترل خشم به عنوان یکی از هیجانات کودکانه کمک می کند.

چرا خردسالان به سرعت خشمگین می‌ شوند و چه کار از والدین ساخته است؟
کودکان خردسال به سرعت خشمگین و عصبانی می‌شوند و البته گاه به همان سرعت هم خشم آنها فروکش می کند.
مانند افراد بالغ هنوز به چهارچوب های ذهنی توسعه یافته از نحوه عملکرد اجزای مهم در زندگی مجهز نیستند و از این رو دید درستی نسبت به سطح انتظارات خود از اطرافیان ندارند. به همین دلیل ممکن است در بسیاری از موقعیت ها، مدیریت رفتارها و تصمیمات هرچند ساده روزمره برای آنها به شدت دشوار باشد.
کودکان اغلب فاقد مهارت های زبانی کامل و لازم برای گفت و گو در خصوص مسائلی هستند که از نظرشان اهمیت بالایی دارد.
از این دو می توان نتیجه گرفت که خشم در کودکان معمولا ترکیبی از دو احساس عصبانیت و ناراحتی است.
ما والدین غالباً رفتارهای خشمگینانه فرزندان خردسال خود را برنمی تابیم و عادی در نظر نمی گیریم. ما آن را در قالب ترس و وحشت مطلق آنها از یک رویداد مشخص تعریف می کنیم.
یافته های علمی نشان می دهند عصبانیت کودکان نه تنها عجیب نیست بلکه واکنشی طبیعی است. تغییرات خلق و خو در کودکان کم سن و سال به ویژه عصبانیت های سریع و شدید، جزئی از چرخه رشد طبیعی آنها است. این روانشناسان توصیه می کنند که والدین باید در مرحله نخست وضعیت فرزند خود را درک کرده و سعی کنند ریشه های بروز خشم را شناسایی کنند. آنها در اقدامی دیگر که تاکنون سابقه پژوهشی نداشته است با تجزیه و تحلیل "اصوات اوقات تلخی های بیش از هزار کودک دریافتند که خشم در کودکان ترکیبی از دو مدل صوت بوده است:
عصبانیت شامل داد، فریاد و یا پرتاب وسایل مختلف
ناراحتی شامل گریه کردن و کشیدن خود روی زمین.
باید بدانیم که ناراحتی همانند پس زمینه‌ای همیشگی در خشم کودکانه وجود دارد و عمل می کند اما عصبانیت معمولا به شکل " قله و به دنبال آن مرحله فرو نشست" بروز می‌کند.

سکوت والدین بهترین راه پایان بخشیدن به خشم کودکان
تاثیر گذارترین قسمت در خشم یک کودک همان قله عصبانیت است. هر چه این قله از نظر زمانی کمتر طول بکشد، خشم نیز سریعتر فروکش خواهد کرد. مطالعات نشان داده اند که هر گونه واکنش والدین به عصبانیت کودک، قله خشم را طولانی تر خواهد ساخت.
اما سکوت کردن در برابر عصبانیت و فوران آتش‌فشان خشم بچه ‌ها به معنی هیچ کاری نکردن نیست.

توصیه ‌های ساده و کاربردی برای والدین
واقعیت این است که در بسیاری از مواقع نمی توان به کودکی که گرفتار خشم مقطعی و شدید شده است واکنش نشان نداد، اما واکنش ما باید به حفظ آرامش خانواده کمک کند. توصیه های زیر می توانند واکنش های مناسبی برای به کارگیری همزمان با "سکوت والدین" باشند:
بیخیال نشوید
به امید پایان بخشیدن به شرایط ناخوشایند ایجاد شده از افعال معکوس استفاده نکنید. "اینقدر به این کارت ادامه بده تا خسته بشی!"
با تشکر و قدردانی رفتار صحیح را برجسته کنید
پس از آن که فرزندتان آرام گرفت، از او قدر دانی کنید. حتی اگر کودک فعالیت تمجید برانگیز خاصی نیز انجام نداده است، همیشه میتوانید از او خاطر "بازگشت به آرامش" تشکر کنید.
مهارت‌ های حل مسئله را تمرین کنید
در زمان هایی که کودک در حالت آرامش روحی قرار دارد، مهارت های مرتبط با حل مسئله را به او آموزش دهید. به عنوان نمونه از وی بخواهید عصبانبت و ناراحتی خود را از مسائل با شما در میان بگذارد و گفت و گویی راحت را در مورد آنها را تمرین کنید. همچنین بازی های کنترل خشم را انجام دهید
بازه ‌های زمانی خشم را زمان بندی کنید
اکثر اوقات خشم کودکان یک روال مشخص دارد. مثل زمان خواب، همان لحظه ای که از او می خواهید به بازی خود پایان دهد و یا بازی ویدئویی اش را خاموش می کنید! این مسئله درست مانند ساعت هایی است که یک دانش آموز مدرسه ای اقدام به انجام تکالیف درسی خود می کند، همانقدر منظم و دقیق. والدین با شناخت این زمان بندی ها و استفاده از جملات هدایت کننده یک مرحله ای مانند "قبل از همه مسواک بزن"، "سپس دستگاه را خاموش کن" و "به تخت خوابت برو" قادر به محدود سازی بازه های خشم کودکانه خواهند بود.
از تکنیک گوشه نشانی و سیستم پاداش دهی استفاده کنید
برای ترغیب کودکان به پایان ابراز خشم و توسعه رفتارهای مثبت در سنین ۸ سال به پایین تکنیک گوشه نشانی اغلب اثر گذاری مطلوبی خواهد داشت. اگر کودک بزرگتر است، می توانید به جای تکنیک گوشه نشانی از سیستم پاداش دهی غیر مالی مانند تغییر یک ساعته زمان خواب شبانه برای بازی کردن بیشتر استفاده کنید.

سه بازی برای کنترل خشم
ترکاندن بادکنک‌
بازی‌ای به نام «بادکنک‌های خشم» وجود دارد که هدف آن کنترل خشم کودکان است. در این بازی به بچه‌ها آموزش می‌دهیم تا از طریق کنترل تنفس آرامش پیدا کنند.
بچه‌ بادکنکی را باد می‌کند و بعد از پر شدن در آن را محکم نگه می‌دارد، سپس با جسم نوک‌تیزی آن را می‌ترکاند.
برای این کار باید از بادکنک‌های ضخیم استفاده کرد تا هنگام ترکیدن صدای بیشتری ایجاد کند.
وقتی بادکنک‌ می‌ترکد بچه‌ها می‌ترسند و خودشان را عقب می‌کشند. در از این مرحله از کودک می‌خواهیم دستش را روی شکمش بگذارد و چند نفس عمیق بکشد.
در این بازی به کودک آموزش می‌دهیم که وقتی خشمگین می‌شود به آرامی نفس بکشد، بر خشم خود فائق آید و تصمیم مناسبی بگیرد. این بازی ساده اما معجزه‌آسا است.
پاره پاره کردن روزنامه
از بازی "پاره پاره کردن روزنامه" به عنوان راهی برای کنترل خشم کودکان دبستانی استفاده می‌شود.
در بازی "پاره پاره کردن روزنامه" چندین روزنامه باطله به بچه می‌دهید و از او می‌خواهد تا به شیوه‌ای که می خواهد روزنامه‌ها را تکه تکه کند، آنها را به هوا بریزد و با صدای بلند هورا و فریاد بکشد.
طی دو سه دقیقه بعد، بچه‌ها دچار تغییرات هیجانی می‌شوند که تأثیر آن در کنترل خشم و پرخاشگری آنها موثر است.
بچه‌ باید در انتهای بازی کاغذهای باطله را جمع ‌کند.
لاک ‌پشت ماورا
بازی «لاک‌پشت ماورا» برای بچه‌هایی که زود خشمگین می‌شوند و تکانشی عمل می‌کنند موثر است.
اساس این روش «قصه‌درمانی» است. به کودک می گوییم بچه لاک‌پشتی در گذشته زندگی می‌کرده که مانند تو بوده و زود عصبانی می‌شده است. روزی پدر‌بزرگش او را صدا می‌زند و الگوهایی به او یاد می‌دهد. سپس به توضیح مراحل می پردازیم.
مرحله اول این است که وقتی کودک عصبانی می‌شود با همان حالت صحنه را ترک کند و بعد که خارج شد مقداری فکر کند که باید آرام شود و خود را کنترل کند.
در مرحله دوم چند نفس عمیق بکشد و در مرحله بعد به او آموزش می‌دهیم که دستش را روی شکمش بگذارد، 3 ثانیه نفسش را حبس کند و سپس با سه شماره هوای درون ریه هایش را خارج کند.
در مرحله چهارم فکر کند که در آن صحنه چه کاری می‌توانسته انجام دهد.
مرحله پنجم به بازگشت کودک است. این بازی نیز در کنترل خشم و پرخاشگری کودکان بسیار موثر است.

پ

محتوای حمایت شده

تبلیغات متنی

مشاوره ویدیویی

    • اخبار داغ
    • جدیدترین
    • پربیننده ترین
    • گوناگون
    • مطالب مرتبط

    برای ارسال نظر کلیک کنید

    لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.

    از ارسال دیدگاه های نامرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.

    لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.

    در غیر این صورت، «نی نی بان» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.