علت بیماری آندومتریوز چیست؟

آندومتریوز، به رشد نا به ‌جای آندومتر یا بافت رحم خارج از آن روی سایر اندام‌ های بدن گفته می‌ شود. این رشد نابجا، ضایعاتی بر روی نواحی دیگر بدن ایجاد می‌کند که به چرخه‌های هورمونی پاسخ داده و به همان روش آندومتر در رحم طی هر چرخه‌ی قاعدگی متورم می‌شوند. اما، همانند محیط رحمی قابل ریزش نیستند. این امر، منجر به التهاب و درد شدید مخصوصا در ناحیه‌ی لگن(متداول‌ترین مکان رشد آندومتر) و ناباروری در زنان می‌گردد. آندومتریوز یک بیماری شایع در زنان است. در سراسر جهان، حدود ۱۷۶ میلیون زن از بیماری اندومتریوز رنج می‌برند. آندومتریوز، منجر به بروز درد قابل توجهی در ناحیه‌ی لگن بیمار می‌گردد و در برخی از زنان با ناباروری همراه است. در حال حاضر، گزینه‌های درمانی محدود به برداشتن ضایعات یا مدیرت درد از طریق سرکوب تولید هومون‌های زنانه است. در حالی‌که، بشدت به درمان‌های جدید غیرهورمونی نیاز داریم.

علل بروز آندومتریوز
محققان عرصه‌ی پزشکی، دلایل زیادی برای اختلال آندومتریوز ارائه داده‌اند. با این حال، هیچ نوع علت واحدی به عنوان یک محرک مشخص برای رشد نا‌به‌جای آستر و پوشش رحم در سایر اندام‌های بدن وجود ندارد. به نظر می‌رسد که ترکیبی از عوامل ممکن است، مسئول بروز این بیماری باشند. این عوامل عبارتند از:
برگشت خون در زمان قاعدگی
ژنتیک
حرکت ذرات بافت آندومتریوز از طریق سیستم لنفاوی یا گردش خون
نقض در سیستم ایمنی بدن
عوامل محیطی
متاپلازی (تغییر شکل سلولی)

سیستم ایمنی بدن
وظیفه‌ی اصلی سیستم ایمنی، محافظت از بدن در برابر بیماری‌‌ها و عفونت ها است. علاوه بر این، برای از بین بردن سلول‌‌های خارجی یا غیرطبیعی در بدن نیز به عنوان سپر دفاعی عمل می‌کند. به عنوان مثال، در بیمارانی که پیوند اعضا انجام داده اند. سیستم ایمنی بدن با در نظر گرفتن بافت خارجی حمله به اندام تازه پیوند یافته را آغاز می‌کند. به همین دلیل است که این افراد برای ادامه‌ی زندگی باید از داروهای سرکوب‌کننده‌ی سیستم ایمنی بدن استفاده کنند. همچنین، سیستم ایمنی بدن می‌تواند سلول‌های را که در جای اشتباهی رشد می‌کنند و به وجود می‌آیند، همانند؛ سلول‌های که ضایعات آندومتر تشکیل می‌دهند را شناسایی و از بین ببرد.

نقض در سیستم ایمنی بدن
در برخی از موارد، سیستم ایمنی بدن بدون هیچ دلیل روشن و مشخصی به بافت‌های سالم حمله‌کرده و آنها را از بین می‌برد یا توانایی تشخیص دشمن خارجی را ندارد. این امر منجر به بروز بیماری‌های تحت عنوان بیماری خود ایمنی در فرد می‌گردد.

آندومتریوز به عنوان یک بیماری خود ایمنی
در اختلال آندومتریوز، سیستم ایمنی بدن قادر به تشخیص و هدف قرار دادن بافت آندومتر در سایر اندام‌های بدن نیست. نارسایی در عملکرد سیستم ایمنی بدن، نشان‌ دهنده‌ی این است که آندومتریوز می‌تواند یک بیماری خود ایمن یا نقض در سیستم ایمنی بدن باشد.
آندومتریوز، یک بیماری مزمن، التهابی و وابسته به استروژن است که با رشد بافت آندومتر در خارج از حفره رحم مشخص می‌شود. هر چند که علت آندومتریوز هنوز ناشناخته است، اما عملکرد سیستم ایمنی بدن به عنوان یک عامل تسهیل‌کننده مهم در رشد ضایعات خارج از رحم شناخته می‌شود.
رشد نابه‌جا و ضایعات آندومتر با فریب دادن سلول‌های ایمنی، همانند برخی از سرطان‌ها، مانع از پاسخ ایمنی مناسب بدن می‌گردد. شایان ذکر است که در چندین مطالعه و تحقیق بر روی زنان مبتلا به آندومتریوز مشخص شد که آنها به بیماری‌های خود ایمن دیگری، مانند لوپوس نیز مبتلا هستند. این امر نشانگر عدم عملکرد صحیح سیستم ایمنی بدن در زنان مبتلا به آندومتریوز است.

سیستم ایمنی بدن و ناباروری
بر اساس نظر برخی از محققان، ناباروری در آندومتریوز با عملکرد ضعیف سیستم ایمنی، بخصوص پاسخ التهابی به ضایعات آندومتر، مرتبط است. آنها معتقدند که التهاب شدید در شکم اطراف ضایعات آندومتر محیطی را ایجاد می کند که منجر به عدم تعادل هورمونی می‌گردد. در نتیجه، نوعی استرس شیمیایی به وجود می‌آید که می‌تواند به شدت بر روی زنده ماندن تخمک، اسپرم و جنین تاثیر بگذارد.